Symboliczne mogiły na tzw. Żwirowisku, gdzie rozbił się samolot Żwirki i Wigury pod Cierlickiem na Zaolziu w Czechach. Fot. PAP/Andrzej Grygiel
93 lata temu w katastrofie lotniczej w okolicach Cierlicka na Zaolziu zginęli pilot Franciszek Żwirko i konstruktor Stanisław Wigura. Przypadającą w czwartek (11 września) rocznicę tragedii upamiętnią Polacy mieszkający w Republice Czeskiej.
Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Cierlicku-Kościelcu poinformowało, że w czwartkowy wieczór w intencji Żwirki i Wigury odprawiona będzie msza św. w miejscowym kościele św. Wawrzyńca. Później złożone zostaną kwiaty przed pomnikiem Lotnika, który stoi w miejscu katastrofy.
Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura zginęli w wypadku lotniczym 11 września 1932 roku. Podczas silnego wiatru postanowili zawrócić maszynę, którą lecieli do Pragi na święto lotnicze. Lekka konstrukcja RWD-6 nie wytrzymała naporu wiatru. Złamało się skrzydło. Samolot spadł w okolicach Cierlicka. Piloci zginęli na miejscu. Spoczęli na warszawskich Powązkach. W pogrzebie z udziałem prezydenta Ignacego Mościckiego i marszałka Józefa Piłsudskiego uczestniczyło 300 tys. osób.
Miejsce tragedii na stokach wzgórza Kościelec nazwano Żwirkowiskiem. Zostało upamiętnione przez miejscowych Polaków, którzy nadal się nim opiekują. W 1935 roku powstało tam mauzoleum i brama z napisem „Żwirki i Wigury start do wieczności”. Zakonserwowano pnie świerków, o które roztrzaskał się samolot, i utworzono symboliczne mogiły lotników. W mauzoleum umieszczono dzwon upamiętniający Żwirkę i Wigurę.
Po wybuchu wojny Niemcy w grudniu 1940 roku rozebrali mauzoleum.
Po wojnie miejsce zostało odnowione. W 1950 roku ustawiono pomnik. Poniżej znajdują się dwa symboliczne groby lotników i kamień z zachowanym sprzed wojny napisem: „Żwirko, Wigura – 11.9.1932”.
Franciszek Żwirko urodził się 16 września 1895 roku. Był porucznikiem armii rosyjskiej i kapitanem polskiego lotnictwa wojskowego. Stanisław Wigura urodził się 9 kwietnia 1903 roku. Był pilotem i inżynierem lotniczym, wykładowcą Politechniki Warszawskiej. Wraz z Rogalskim i Drzewieckim stworzyli rodzinę samolotów RWD. W 1929 roku samolotem RWD-2 Żwirko i Wigura oblecieli Europę dookoła. W sierpniu 1932 roku na RWD-6 obaj zwyciężyli w międzynarodowych zawodach samolotów turystycznych Challenge w Berlinie. (PAP)
szafa/ miś/
