Clare Mulley, laureatka I nagrody w kategorii publikacji obcojęzycznych za książkę „Agent Zo: The untold story of fearless resistance fighter Elżbieta Zawacka”, podczas uroczystości w MSZ. Fot. PAP/Marcin Obara
Autorzy książki o polskim dorobku w międzynarodowym prawie karnym zdobyli pierwszą nagrodę w Konkursie Ministra Spraw Zagranicznych na Najlepszą Książkę Historyczną. W kategorii publikacji obcojęzycznych główną nagrodę zdobyła autorka książki o Elżbiecie Zawackiej.
Nagrody i wyróżnienia wręczył podczas środowej uroczystości w siedzibie MSZ, wicepremier, szef polskiej dyplomacji Radosław Sikorski. Podkreślił, że w „dzisiejszym globalnym wielogłosie setek narracji musimy umieć opowiedzieć o sobie, z pasją, interesująco i wiarygodnie”. - Można to zrobić skutecznie tylko znając i rozumiejąc własną historię - podkreślił minister.
Dodał, że „mądre i intrygujące publikacje są tym cenniejsze, pomagają opowiedzieć historię Polski, przywrócić naszą własną ideową pamięć i spojrzeć na nią z innej perspektywy”. Jak mówił, takie publikacje niosą przesłanie o polskiej historii, która „ma coś do powiedzenia całemu światu”. Sikorski podkreślił, że nigdzie indziej na świecie nie powstał taki ruch jak „Solidarność”.
W konkursie były dwie kategorie: „Najlepsza publikacja w języku polskim z zakresu historii polskiej dyplomacji” oraz „Najlepsza publikacja obcojęzyczna z zakresu historii Polski”. W pierwszej kategorii kapituła konkursowa przyznała dwie nagrody i jedno wyróżnienie, natomiast w drugiej - trzy nagrody i trzy wyróżnienia.
I nagrodę za publikację w języku polskim zdobyli autorzy książki „Polski dorobek w zakresie międzynarodowego prawa karnego w latach 1918-2018” - Patrycja Grzebyk, Bartłomiej Krzan i Karolina Wierczyńska. II nagrodę przyznano Jackowi Tebince za książkę „Polskie dokumenty dyplomatyczne 1943”, a wyróżnienie - Ryszardowi Stemplowskiemu za „Dziennik ambasadora. Londyn 1994-1995”.
Współautorka książki o polskim dorobku w zakresie międzynarodowego prawa karnego Patrycja Grzebyk powiedziała dziennikarzom, że nagroda ministra spraw zagranicznych „jest bardzo ważną nagrodą. - Dla nas autorów jest to szczególna satysfakcja, że jest to właśnie nagroda ministra spraw zagranicznych, a dodatkowo, że jest to nagroda przyznana właśnie w tym okresie, kiedy Polska musi się upominać o zasady i o osądzanie zbrodni, które dzieją się tuż za naszą granicą - powiedziała Grzebyk nawiązując do rosyjskich zbrodnia popełnianych na Ukrainie.
Podkreśliła, że celem książki jest pokazanie jaki wysiłek podejmowali polscy naukowcy, eksperci i dyplomaci na rzecz rozwoju międzynarodowego prawa karnego. - Mieliśmy ogromny wpływ na pracę Komisji Narodów Zjednoczonych do spraw zbrodni wojennej, ONZ-owskiej, która wypracowywała zasady według których Trybunał Norymberski sądził zbrodniarzy nazistowskich. Chcieliśmy pokazać ten wpływ Polaków, wkład Polski (w międzynarodowe prawo). I Polska od pierwszych miesięcy II wojny światowej systematycznie, na różnych forach podkreślała, że zbrodnię należy osądzić - podkreśliła Grzebyk.
W kategorii publikacji obcojęzycznych I nagrodę przyznano brytyjskiej autorce biografii wybitnych kobiet Clare Mulley za książkę „Agent Zo: The untold story of fearless resistance fighter Elżbieta Zawacka”. Bohaterka książki - Elżbieta Zawacka nosiła pseudonim „Zelma”, „Zo”, „Sulica” – była kurierką Komendy Głównej Armii Krajowej, generałem brygady, działaczką społeczną i niepodległościowa, a z zawodu matematykiem. Zmarła w 2009 roku.
II nagrodę zdobyła historyczka Katarzyna Nowak (Austria) za książkę „Kingdom of barracks. Polish displaced persons in allied-occupied Germany and Austria”. III nagrodę powędrowała do australijskiego dziennikarza Anthony'ego Sharwooda za książkę „Kościuszko. The incredible life of the man behind the mountain”.
Wyróżnienia otrzymali: historyk Olivier Zajac (Słowacja) autor książki „Hotel Lambert and the Austrian Empire, 1831-1846. The political discourse and activities of Adam Jerzy Czartoryski”, japońska pisarka literatury faktu Ayano Kobayashi za książkę „Janina in the Katyn Forest” oraz rumuński historyk Daniel Filip, autor książki „Burzliwa dekada. Rumunia i kryzys reżimu komunistycznego w Polsce w latach 80.”
Katarzyna Nowak - stypendystka na Uniwersytecie Wiedeńskim i laureatka II nagrody - powiedziała PAP, że jej książka opowiada o losach polskich uchodźców po wojnie i skupia się na ich życiu codziennym. - Książka nosi tytuł „Królestwo baraków”, to cytat z jednego z uchodźców. W książce skupiam się na tym, jak sami uchodźcy rozumieli swoje losy, jak to wyglądało w życiu codziennym, co chcieli zrobić dalej, czy wyjechać dalej na Zachód, czy wrócić do komunistycznej Polski” - mówiła Nowak.
Wyjaśniła, że podczas pracy dla książką korzystała m.in. z zasobów ponad 10 archiwów na całym świecie.
Anthony Sharwood opowiedział PAP o tym, dlaczego napisał książkę o Tadeuszu Kościuszce. Podkreślił, że Australia to najbardziej płaski, najsuchszy i najgorętszy kontynent na Ziemi i Góra Kościuszki to jedyne miejsce, gdzie leży śnieg, i gdzie można jeździć na nartach. Sharwood zaznaczył, że wcześniej napisał dwie książki o tym regionie, w którym jest Góra Kościuszki. Dodał, że każdy w Australii zna to nazwisko, ale jednocześnie jego rodacy mało wiedzą na temat Kościuszki. Dlatego - jak dodał - postanowił napisać książkę.
Sharwood zauważył, że w Australii nazwisko Kościuszko wymawiane jest mniej więcej jako „Koziosko”, skracane jest do „Kozi”. Sam rozpoczynając pracę nad publikacją zadawał sobie pytanie, kim był Kościuszko, czyli: „Kozi, who was he?”.
- Gdy tylko zacząłem szukać (informacji), zakochałem się w Kościuszce. Co za fantastyczny facet: w Ameryce, w Polsce, wszędzie. Stawał w obronie ludzi, którzy tego potrzebowali, ludzi pozbawionych praw, ludzi zniewolonych. Nie walczył tylko w wojnach przeciwko tyranii. Zapraszał wszystkich wokół, aby walczyli z nim w zamian za rozszerzenie praw - podkreślił Sharwood.
Dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, członek kapituły konkursu Jan Malicki podkreślił, że kapituła oceniła ponad 50 publikacji. (PAP)
kos/ par/
