Pałac Radziwiłłów w Nieborowie PAP/Dariusz Radzimierski
Obraz przedstawiający złoty salon z Hotelu Lambert, niezwykle rzadką XVI-wieczną tarczę oraz pochodzący z tego samego stulecia gobelin w wieloletni depozyt przekazał muzeum w Nieborowie Michał Radziwiłł z fundacji Trzy Trąby. Nowe eksponaty zostaną zaprezentowane na wystawie w marcu 2025 r.
Jak podkreśliła kustoszka Muzeum w Nieborowie i Arkadii Monika Antczak, XVI-wieczny gobelin, pochodzący z XIX wieku obraz przedstawiający złoty salon z Hotelu Lambert i bardzo rzadka okrągła tarcza, datowana na drugą połowę XVI wieku, to niezwykle cenne obiekty, które dotychczas znajdowały się w prywatnej kolekcji Radziwiłłów, a obecnie - za sprawą fundacji Trzy Trąby - zostały przekazane nieborowskiej placówce w wieloletni depozyt.
Najbardziej okazałym nabytkiem jest gobelin o wymiarach 343 na 467 cm. Wyprodukowany został w renomowanej wytwórni Oudenaarde, a jego twórcą był Pieter Van der Kercken, co potwierdza sygnatura umieszczona na tkaninie. Scena na gobelinie nawiązuje do bitwy pod Issos z 333 r. p.n.e., gdy Aleksander Macedoński pokonał perskiego króla Dariusza III. Gobelin pochodzi z paryskiego domu Zofii Urusov Radziwiłł. Po bezpotomnej śmierci księżnej w 1889 r. jej majątek przejęli wierzyciele oraz jedna z siostrzenic – księżna Barszczow. Dekoracyjną tkaninę kupiła do kolekcji fundacji Trzy Trąby Zofia Radziwiłł w paryskim Maison Jansen.
Jak ocenili eksperci, gobelin jest w bardzo dobrym stanie. Wymaga niewielkich prac konserwatorskich, które prowadzone są obecnie w jednej z pracowni muzealnych.
Do Nieborowa został przekazany także pochodzący z połowy XIX wieku obraz przedstawiający złoty salon z Hotelu Lambert. Po powstaniu listopadowym w tej paryskiej rezydencji znajdował się ośrodek konserwatywno-liberalnego polskiego obozu emigracyjnego, którego liderem był ks. Adam Jerzy Czartoryski.
„Jest to przepiękny malunek na desce. Przedstawiona jest na nim sypialnia książąt Czartoryskich. Najprawdopodobniej jest to jedyny wizerunek tego pomieszczenia z tego okresu. Mamy wrażenie, że obraz jest niedokończony. Wciąż widoczne są na nim szkice wykonane ołówkiem” – wyjaśniła Monika Antczak.
Najcenniejszym obiektem jest renesansowa okrągła tarcza rycerska, datowana na drugą połowę XVI w. Tego typu zdobione tarcze, we Włoszech znane jako rotella, były wytwarzane w Mediolanie. Na jej powierzchni widnieje data 1719 oraz herb Sabaudii z inicjałami VA, co odnosi się do czasów panowania Wiktora Amadeusza II (1675–1730). Bogate grawerunki oraz złocenia ogniowe wskazują, że mogła być przeznaczona dla wysokiego rangą dowódcy.
Tarcza z kolekcji fundacji Trzy Trąby uważana jest za unikat w skali Polski. Według kustoszki nieborowskiego pałacu niewiele tego typu tarcz zachowało się do czasów współczesnych - wiadomo jedynie o dwóch. Podobny egzemplarz znajduje się w Cleveland Museum of Art (CMA) w USA.
Nowe eksponaty muzeum w Nieborowie zostaną pokazane na wystawie w marcu 2025 roku, po poddaniu ich niezbędnym pracom restauratorskim.
Radziwiłłowie przez ponad 170 lat byli właścicielami Nieborowa, w którym obecnie działa muzeum wnętrz rezydencji pałacowej z XVII-XIX wieku i muzeum majoliki. Pałac był ich własnością od 1774 r.; stworzyli m.in. otaczający go kompleks parkowy Arkadia, a pod koniec XIX wieku Manufakturę Majoliki. Po II wojnie światowej Nieborów, w ramach nacjonalizacji, odebrano rodzinie Radziwiłłów, a pałac stał się oddziałem Muzeum Narodowego.(PAP)
agm/ miś/
