Komitet Pomocy Muzeom Ukrainy w tym roku wysłał dziesięć transportów z 80 tonami pomocy dla blisko 90 ukraińskich placówek muzealnych - mówi PAP dr Paweł Ukielski, historyk, zastępca dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego.
Komitet powstał na początku marca z inicjatywy Muzeum Powstania Warszawskiego. "To nie jest przypadek, że powstał on w Polsce i że to właśnie Polacy, jako pierwsi pomyśleli o tym aspekcie wojny, jakim jest zabezpieczenie dóbr kultury i dziedzictwa. W Muzeum Powstania Warszawskiego już po kilku dniach od wybuchu wojny zrozumieliśmy, że doświadczenie tego, co działo się z polskimi dobrami kultury i dziedzictwem narodowym w czasie okupacji oraz Powstania Warszawskiego może być przydatne we wsparciu Ukraińców o zachowanie ich dziedzictwa kulturowego" – podkreślił w rozmowie z PAP dr Paweł Ukielski.
"To nie jest przypadek, że powstał on w Polsce i że to właśnie Polacy, jako pierwsi pomyśleli o tym aspekcie wojny, jakim jest zabezpieczenie dóbr kultury i dziedzictwa. W Muzeum Powstania Warszawskiego już po kilku dniach od wybuchu wojny zrozumieliśmy, że doświadczenie tego, co działo się z polskimi dobrami kultury i dziedzictwem narodowym w czasie okupacji oraz Powstania Warszawskiego może być przydatne we wsparciu Ukraińców o zachowanie ich dziedzictwa kulturowego" – podkreślił w rozmowie z PAP dr Paweł Ukielski.
Jak dodał, polskie doświadczenie związane z dokumentacją strat oraz zabezpieczaniem i ukrywaniem dóbr kultury okazało się dla strony ukraińskiej bardzo cenne. "Wciąż mamy jednak nadzieję, że ukraińskie straty nie będą tak duże jak te polskie" – podkreślił.
"Jesteśmy komitetem społecznym, działającym z potrzeby serca oraz chęci wsparcia naszych przyjaciół z Ukrainy, którzy muszą się mierzyć z wrogiem, który chce nie tylko ich pokonać, ale także zniszczyć ukraińską tożsamość, a zatem atakuje również kulturę i dziedzictwo. Działania państwa polskiego w tym zakresie koordynuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego" – powiedział wicedyrektor MPW. "Wiedzieliśmy, że Rosjanie celowo będą niszczyć kulturę i dziedzictwo narodowe Ukrainy, dlatego postanowiliśmy jak najszybciej zorganizować pomoc dla ukraińskich muzeów" – dodał.
Do podstawowych zadań Komitetu Pomocy należy wsparcie wszystkich muzeów i instytucji kultury na Ukrainie, pomoc w zabezpieczaniu zbiorów, najcenniejszych pamiątek oraz zabytków kultury ukraińskiej, a także wsparcie w dokumentacji, digitalizacji oraz inwentaryzacji zbiorów. Komitet zobowiązał się również do przekazania materiałów potrzebnych do zabezpieczenia i ukrywania zbiorów.
Pomoc zorganizowana przez Komitet Pomocy Muzeom Ukrainy dotarła w tym roku do blisko 90 placówek. "Komitet w dziesięciu transportach dostarczył osiemdziesiąt ton specjalistycznego sprzętu niezbędnego do zabezpieczania zbiorów muzealnych" – poinformował w rozmowie z PAP dr Ukielski. Łącznie z Polski wyjechało 155 palet.
Ponadto Komitet zebrał 140 tys. złotych. "Z zebranych środków na miejscu, na Ukrainie, został zakupiony sprzęt elektroniczny, który jest wykorzystywany w procesie digitalizacji i dokumentacji zbiorów muzealnych" – wskazał wicedyrektor MPW.
Partnerem Komitetu po stronie ukraińskiej było przede wszystkim Centrum Ocalenia Dziedzictwa Narodowego we Lwowie. "To ono zbierało zapotrzebowanie, a następnie dystrybuowało pomoc do poszczególnych instytucji" – przypomniał historyk.
Dr Paweł Ukielski zaapelował, aby nie zapominać o pomocy dla ukraińskich placówek kulturalnych oraz zaprosił do dalszej współpracy. "Wciąż zbieramy środki finansowe, a potrzeby są olbrzymie" – zaznaczył.
Paweł Ukielski podkreślił również, że "dopóki na Ukrainie trwa wojna, to z całą pewnością priorytetem niesionej przez Komitet pomocy jest zabezpieczenie zbiorów". "Musimy myśleć, o tym, co jest dzisiaj, czyli o ochronie zbiorów" – dodał.
W rozmowie z PAP wicedyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego zwrócił także uwagę na "dokumentowanie rosyjskich bestialstw dokonywanych także na ukraińskiej kulturze". "Niedawno otrzymaliśmy relację z wyzwolonego Chersonia. Tamtejsze muzeum zostało nie tylko zniszczone, ale i ograbione" – powiedział historyk. "Zadaniem na jutro będzie zatem dokładne zmapowanie tego, co zostało zniszczone i zagrabione, aby wyegzekwować od Rosji zwrot lub zadośćuczynienie" - podkreślił wicedyrektor MPW. Jego zdaniem, takich potrzeb w związku z wyzwalaniem kolejnych miast będzie coraz więcej.
Pomoc zorganizowana przez Komitet Pomocy Muzeom Ukrainy dotarła w tym roku do blisko 90 placówek. "Komitet w dziesięciu transportach dostarczył osiemdziesiąt ton specjalistycznego sprzętu niezbędnego do zabezpieczania zbiorów muzealnych" – poinformował w rozmowie z PAP dr Ukielski. Łącznie z Polski wyjechało 155 palet.
Wsparcie finansowe i materialne jest możliwe dzięki uprzejmości i zaangażowaniu kilkudziesięciu członków Komitetu oraz partnerów z Polski i zagranicy – m.in. nowojorskiego Metropolitan Museum oraz Museum of Moderna Art, University Museum of Bergen, szwajcarskiej fundacji Stiftung für Kunst, Kultur und Geschichte, a także estońskiej i łotewskiej Biblioteki Narodowej, ICOMOS International czy Parlamentu Europejskiego.
Dr Paweł Ukielski zaapelował, aby nie zapominać o pomocy dla ukraińskich placówek kulturalnych oraz zaprosił do dalszej współpracy. "Wciąż zbieramy środki finansowe, a potrzeby są olbrzymie" – zaznaczył.
Sekretariat Komitetu działa w Muzeum Powstania Warszawskiego, które zaprasza do współpracy wszystkie muzea, jakie chcą włączyć się w tę akcję. Wiadomość można wysłać na adres: info@muzealnicydlaukrainy.pl. Informacje znajdują się także na profilach Komitetu w mediach społecznościowych, które są prowadzone w języku polskim, ukraińskim i angielskim.(PAP)
Autorka: Anna Kruszyńska
akr/ dki/