Uroczystość przekazania starodruku odbyła się w czwartek (22 maja) w Malborku. Jak poinformowała kierowniczka działu marketingu Muzeum Zamkowego w Malborku Iwona Orszulak, biografia Stanisława Leszczyńskiego (1677–1766), króla Polski w latach 1704–1709 i 1733–1736, została napisana przez Jerzego Daniela Seylera (1686–1745) jeszcze za życia władcy.
„Dzieło składa się z trzech części. Zawiera wiele wątków z życia króla – przekazuje informacje o jego pochodzeniu, wykształceniu, podróżach, a także sytuacji politycznej w Rzeczypospolitej po śmierci króla Jana III Sobieskiego, okresie panowania Augusta II Mocnego oraz okolicznościach koronacji Stanisława Leszczyńskiego na króla Polski w 1704 roku. Doprowadzając opowieść do roku 1736” – dodała Orszulak.
Stanisław Leszczyński był najdłużej żyjącym królem Polski, dwukrotnie detronizowanym. Zmarł 23 lutego 1766 roku. Autor Jerzy Daniel Seyler od 1720 roku był związany z Gimnazjum Akademickim w Elblągu. Swoje dzieło oparł na „Epistolae historico-familiares” (t. 1-3, Braniewo 1709–1711) Andrzeja Chryzostoma Załuskiego, który wraz z bratem był głównym inicjatorem powstania pracy.
Książkę opublikowano anonimowo po raz pierwszy w Szwecji w 1737 roku w języku niemieckim. W latach kolejnych doczekała się wielu wznowień, również w języku polskim i francuskim. Pierwsze wydanie jest jednak najobszerniejsze. Starodruk zawiera także życiorys Augustyna Michała Stefana Radziejowskiego (1645–1705), biskupa warmińskiego, podkanclerza koronnego, kardynała od 1686 roku, arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski od 1687 roku.
Druk zilustrowano miedziorytniczymi portretami Stanisława Leszczyńskiego, jego małżonki Katarzyny Opalińskiej, młodszej córki Marii, królowej Francji, prymasa Michała Radziejowskiego, prymasa Teodora Potockiego oraz rycinami z wizerunkami medali związanych z ówczesnymi wydarzeniami i bezpośrednio z królem Stanisławem.
Odzyskany egzemplarz przed wojną był w zbiorach biblioteki zamku malborskiego – o czym świadczą zachowane pieczęcie. Biblioteka ogólna gromadzona była początkowo w Muzeum Prowincji w Gdańsku, z czasem jednak część zakupionych dzieł przeniesiono do Malborka. Tak też trafił do zamku odzyskany egzemplarz. Dzieło do 1945 roku pozostawało w Malborku, jego dalsze losy pozostają nieznane. W kwietniu 2023 roku książka została wystawiona na aukcji antykwarycznej w Sztokholmie. Po blisko dwóch latach starań Muzeum Zamkowego w Malborku i Wydziału ds. Restytucji Dóbr Kultury Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wróciła do muzeum.
W zbiorach Biblioteki Muzeum Zamkowego w Malborku znajduje się bliźniacze wydanie tego dzieła z roku 1741, również z przedwojenną zamkową proweniencją. Jednak pozbawione jest niektórych miedziorytniczych wizerunków, w tym samego króla Stanisława Leszczyńskiego. Oba egzemplarze zostały zaprezentowane szerszej publiczności podczas uroczystości przekazania obiektu do zbiorów Muzeum Zamkowego w Malborku. (PAP)
kszy/ miś/ lm/
Starodruk Georga Seylera „Leben, Stanislas I. Königs von Polen” z roku 1737, przekazany do zbiorów Muzeum Zamkowego w Malborku. Fot. PAP/Marcin Gadomski
