Socrealistyczna rzeźba robotnicy z kielnią na osiedlu A w Tychach, Fot. Paterples, CC BY 2.5 PL <https://creativecommons.org/licenses/by/2.5/pl/deed.en>, via Wikimedia Commons
Pod hasłem "Grunt to pamięć" Muzeum Miejskie w Tychach chce zebrać historie wywłaszczeń w mieście z lat 50.-80. ub. wieku. Wywłaszczenia odbywały się w związku z budową tzw. Nowych Tychów w miejscu dawnych terenów wiejskich.
Rozpoczęta z początkiem lat 50. ub. wieku - decyzją najwyższych władz PRL - budowa Nowych Tychów była jedną ze sztandarowych inwestycji socjalizmu, obok budowy Nowej Huty w Krakowie. Do lat 80. powstawały kolejne osiedla, nazywane kolejnymi literami alfabetu. Towarzyszyła im budowana zgodnie z ówczesnymi trendami infrastruktura.
Obchodzące w tym roku 20-lecie Muzeum Miejskie w Tychach kończy właśnie prezentację przygotowanej z okazji rocznicy wystawy „20 lat w ruchu. Tyski kalejdoskop”. Prezentuje ona dwa albumy: zawierający zdjęcia Tychów z 1950 r., wykonane po decyzji o budowie „nowego miasta” oraz dokumentujący miejscowe Technikum Budowlane powstałe w otoczeniu wiejskiej zabudowy, stopniowo znikającej z miejskiego krajobrazu.
Przed zaplanowanym na 28 czerwca zamknięciem wystawy Muzeum poinformowało o kolejnym rocznicowym projekcie, którego przyczynkiem są pokazywane na wystawie albumy, dokumentujące zmiany miasta.
"Wywłaszczenia. Słowo klucz, którym w roku swojego 20-lecia chcemy otworzyć, wydawałoby się, zamknięty już rozdział w historii miasta. Poszukujemy osób, które pamiętają proces wywłaszczania ziemi w związku z budową tzw. Nowych Tychów, a także tych, którzy sąsiadowali z wywłaszczonymi" - wyjaśniła placówka.
"Pamiętasz proces wywłaszczania ziemi w związku z budową tzw. Nowych Tychów? Opowiedz nam o tamtym czasie. Podziel się swoją historią i wspólnie ocalmy ją od zapomnienia" - zaapelowała.
Tyskie muzeum sygnalizuje depozytariuszom tej pamięci, że rozmowy będą nagrywane na dyktafon (w celu spisania i autoryzacji). Prosi ich o przyniesienie fotografii, dokumentów, pamiątek, z którymi wiąże się historia wywłaszczenia. Muzealnicy zachęcają do rozmowy także tych, którzy sąsiadowali z wywłaszczonymi i do dziś ich pamiętają.
Muzeum Miejskie w Tychach zainaugurowało działalność 25 kwietnia 2005 r. otwarciem wystawy „Sto lat z życia miasta. Tychy i tyszanie w XX wieku”. Prezentuje ona obiekty z kolekcji ponad 29 tys. muzealiów. Wśród nich są np. projekty polichromii Jerzego Nowosielskiego do kościoła pw. Ducha Świętego w Tychach.
Niezależnie od tego projektu, Muzeum od ponad dekady opiekuje się Szlakiem Miejskim Tychy. Łączący 23 miejsca szlak prezentuje najciekawsze architektonicznie obiekty i osiedla w tym obecnie ok. 130-tysięcznym mieście. Trasa prowadzi przez niemal wszystkie tyskie osiedla, także istniejące przed budową tzw. Nowych Tychów. Szlak wytyczono z myślą o pieszych i rowerzystach. Przejście trasy zajmuje ok. trzech godzin. (PAP)
mtb/ sdd/
