Wystawa „Tam, gdzie stoimy, świeci słońce. Szkoła Młodszych Ochotniczek (1942–1948)” w Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Opolu powstała we współpracy z Muzeum Pana Tadeusza, Oddziałem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Fot. PAP/Krzysztof Świderski
W Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych w Opolu w środę (12 marca) odbył się wernisaż wystawy "Tam, gdzie stoimy, świeci słońce. Szkoła Młodszych Ochotniczek (1942-1948)". Jest ona poświęcona historii dziewcząt towarzyszących armii generała Władysława Andersa.
Po napaści Związku Radzieckiego na Polskę w 1939 roku Sowieci wywieźli na wschód około 1,7 mln Polaków - głównie kobiet i dzieci. Po powołaniu w 1941 roku armii polskiej pod dowództwem generała Władysława Andersa przy jednostkach wojskowych zaczęli się gromadzić także cywile. Wśród nich dzieci i młodzież towarzyszące polskim żołnierzom w drodze do Wielkiej Brytanii przez Uzbekistan, Iran, Irak i Palestynę.
Otwarta w Centralnym Muzeum Jeńców Wojennych (CMJW) wystawa poświęcona jest pamięci dziewcząt i młodych kobiet, które uczyły się i zdobywały umiejętności przydatne w życiu w ramach Szkoły Młodszych Ochotniczek powstałej 20 maja 1942 r. Podobną inicjatywą objęto wcześniej chłopców – jeszcze w trakcie organizowania Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR gen. Władysław Anders we wrześniu 1941 r. wydał rozkaz o powołaniu wojskowych szkół junaków. Pomysł polegał na wszechstronnej edukacji łączącej program szkolny z przygotowaniem do walki oraz wychowaniem w duchu patriotycznym i religijnym. Najważniejsze jednak było to, że dla młodych osób, które miały za sobą doświadczenia głodu, przemocy, łagrów, więzień oraz katorżniczej pracy, została stworzona szansa na powrót do zdrowia, zdobycie wykształcenia i pomyślną przyszłość już po wojnie.
Na wystawie można zobaczyć pamiątkowe zdjęcia i dokumenty z czasów funkcjonowania SMO oraz tablice przedstawiające szlak, jakim uczestniczki SMO wraz ze swoimi opiekunami przebyły z terenów ZSRR do Wielkiej Brytanii.
Spośród ponad tysiąca uczennic Szkoły Młodszych Ochotniczek większość pochodziła z polskich Kresów, a blisko jedna trzecia straciła rodziców. W późniejszym czasie dołączyły do nich nastoletnie żołnierki AK, które po wyzwoleniu z niemieckich obozów jenieckich trafiły pod skrzydła PSZ na Zachodzie. Szkoła działała do kwietnia 1948 r., niezależnie od dynamicznie zmieniających się okoliczności. W ciągu sześciu lat swojej działalności SMO wydały 466 świadectw dużej matury, 645 małej i 235 szkoły powszechnej. Wystawa będzie czynna do 30 kwietnia. (PAP)
masz/ miś/
