Tadeusz Katelbach. Źródło: Wikimedia Commons
Tablica pamiątkowa jednego z przywódców powstania sejneńskiego, Tadeusza Katelbacha, została w poniedziałek odsłonięta w Sejnach (Podlaskie). Tablica została zamontowana na budynku Poczty Polskiej w centrum miasta.
Powstanie sejneńskie jest najważniejszym wydarzeniem historycznym dla mieszkańców Sejneńszczyzny. Powstańcy 102 lata temu dążyli do opanowania Sejn zajętych w sierpniu 1919 r. przez Litwinów, którzy kilkanaście dni wcześniej wycofali się z Suwałk. W poniedziałek mija 102 rocznica tamtych wydarzeń.
Tadeusz Katelbach ps. Koterski (1897 – 1977) to polski polityk, dziennikarz, senator II RP piątej kadencji i działacz emigracji politycznej i Polonii w USA. Władze podlaskiego oddziału IPN odsłoniły w Sejnach tablicę pamiątkową poświęconą temu żołnierzowi Polskiej Organizacji Wojskowej. Katelbach był organizatorem i jednym z przywódców zwycięskiego dla Polaków powstania sejneńskiego.
100 lat temu wybuchło Powstanie Sejneńskie
Biografię Tadeusza Katelbacha napisał członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej Sławomir Cenckiewicz, który przyjechał w poniedziałek do Sejn. „Jest to postać niezwykła, niezwykle skromna. Był człowiekiem, który wybrał sobie drogę zakulisowego sprawcy wielu ważnych wydarzeń, ale na kartach historii jest gdzieś zawsze w tych wydarzeniach ukryty” – powiedział Cenckiewicz. Dodał, że Tadeusz Katelbach wziął odpowiedzialność za Sejny i po zwycięskim powstaniu został komendantem miasta.
„Cieszę się, z tego faktu, że ta jego jedyna funkcja publiczna została tutaj, przez państwa w taki sposób uczczona i doceniona” – mówił Cenckiewicz.
Szef podlaskiego oddziału IPN Piotr Kardela powiedział z kolei, że Tadeusz Katelbach był wierny idei niepodległości, tak jak wiele osób jego pokolenia. „To była ich postawa i wyznawane ideały, a te ideały były ideałami niepodległościowymi. Oni te ideały zachowali i kultywowali do końca swoich dni” – podkreślił Kardela.
Wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski powiedział podczas uroczystości, że w tym regionie działały osoby wybitne. „Tadeusz Katelbach jest ważną postacią, ale nie jest osobą, która jest eksponowana. Wynikało to z jego charakteru. Stąd, mając świadomość naszych zmagań niepodległościowych, pamiętajmy o takich postaciach, które odegrały wiele ważnych funkcji” – dodał wojewoda podlaski.
Szef podlaskiego oddziału IPN Piotr Kardela powiedział z kolei, że Tadeusz Katelbach był wierny idei niepodległości, tak jak wiele osób jego pokolenia. „To była ich postawa i wyznawane ideały, a te ideały były ideałami niepodległościowymi. Oni te ideały zachowali i kultywowali do końca swoich dni” – podkreślił Kardela.
Paszkowski przypomniał również, że Katelbach miał do wykonania misje dotyczące stosunków polsko-litewskich. Wojewoda podkreślił, że Katelbach miał duży wpływ na przywrócenie dobrosąsiedzkich stosunków z Litwą w latach 30-tych XX wieku.
Powstanie Sejneńskie rozpoczęło się 23 sierpnia 1919 roku o godz. 3.00. O godz. 6.00 Polacy zdobyli miasto, ale 26 sierpnia z rana Litwini odbili je na kilka godzin. Powstańców wsparł 41 Suwalski Pułk Piechoty. Litwini natarli ponownie na Sejny 28 sierpnia, ale Polacy obronili miasto. Dotychczas ustalono, że w powstaniu zginęło 54 Polaków, w tym osoby cywilne.(PAP)
Autor: Jacek Buraczewski
bur/aszw/
