Wojciech Roszkowski laureatem Nagrody im. Mackiewicza

"Roztrzaskane lustro" (Biały Kruk) to kolejna monumentalna, licząca ponad pięćset pięćdziesiąt stron, praca Roszkowskiego. Zachód – zdaniem autora – zmaga się z wieloma zagrożeniami: pułapki bioetyczne, liberalna demokracja, wojujący islam, historyczny rewizjonizm. Czym jest cywilizacja zachodnia? Co kryje się pod pojęciem Europy? W jaki sposób zachodnią cywilizację stanowią: filozofia grecka, prawo rzymskie, chrześcijaństwo, gospodarka? - takie m.in. pytania stawia sobie autor. Roszkowski podejmuje temat zafascynowania zachodnich intelektualistów komunizmem i w tym kontekście opisuje rewolucję lat 60. i jej następstwa - odrzucenie starego porządku świata, zerwanie z ugruntowaną obyczajowością, co zaowocowało propagowaniem wolności seksualnej i relatywizmu moralnego. Współczesny Kościół, zdaniem autora, również zrezygnował z zadania „chronienia depozytu wiary i bronienia fundamentów cywilizacji zachodniej”. Sytuacja ta nasila się od czasów II Soboru Watykańskiego.

Wojciech Roszkowski urodził się w 1947 roku w Warszawie. Studiował na Wydziale Handlu Zagranicznego Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie, gdzie uzyskał habilitację i pracował w Katedrze Historii Gospodarczej. Od października 1990 pracował też w Instytucie Studiów Politycznych PAN jako kierownik Zakładu Europy Środkowo-Wschodniej, a od listopada 1990 do sierpnia 1993 był prorektorem Szkoły Głównej Handlowej, w której w latach 1991–2010 zajmował stanowisko profesora. W 1996 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych.

Prof. Wojciech Roszkowski znany jest przede wszystkim jako autor historii Polski XX wieku, wydawanych w wersjach jedno-, trzy- i siedmiotomowej, a także współautor podręczników historycznych, pisanych z Anną Radziwiłł. Książki o historii Polski pisał już w wydawnictwach drugiego obiegu, pod pseudonimem Andrzej Albert. Jest profesorem nauk humanistycznych, nauczycielem akademickim, w latach 1991-2010 był profesorem Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. W latach 2004-09 był europosłem, wybranym z list Prawa i Sprawiedliwości. W 2005 był członkiem honorowego komitetu poparcia Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich. W 2009 nie ubiegał się o reelekcję do Parlamentu Europejskiego. W latach 1994–2000 był dyrektorem Instytutu Studiów Politycznych PAN. W latach 1997–1998 był członkiem Rady Inicjatyw Wydawniczych przy Ministrze Kultury, a w latach 1999–2001 członkiem Rady Instytutu Dziedzictwa Narodowego. Został też członkiem rady Centrum im. Adama Smitha, redaktorem naczelnym "Studiów Politycznych" i przewodniczącym rady Muzeum Historii Polski. Wszedł w skład Komitetu Obrony Dobrego Imienia Polski i Polaków. W 2005 założył w Warszawie stowarzyszenie Instytut Jagielloński.

Kapituła Nagrody im. Józefa Mackiewicza wyróżniła również troje innych autorów: Justynę Błażejowską za książkę "Ta historia wciąż trwa. Wspomnienia Jana Olszewskiego", Pawła Chojnackiego za książkę "Kiedy Zygmunt Nowakowski wróci wreszcie do Krakowa?!", Janusza Węgiełka za książkę "Krukowate".

Nagroda Literacka im. Józefa Mackiewicza przyznawana jest od 2002 roku. Przyznawana jest dziełom ze względu na ich walory literackie oraz tematykę - ważną kulturowo, społecznie lub politycznie. Do konkursu zgłaszane są zarówno utwory literackie jak i publicystyczne. Tradycyjnie nagroda im. Józefa Mackiewicza wręczana jest 11 listopada. Zwycięzca otrzymuje medal z podobizną patrona i cytatem z jego książki "Tylko prawda jest ciekawa" oraz nagrodę pieniężną - 10 tys. dolarów.

Wśród dotychczasowych laureatów nagrody są m.in. Wojciech Albiński, Eustachy Rylski, Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Jarosław Marek Rymkiewicz, Bronisław Wildstein, Paweł Zyzak. W ubiegłym roku Nagrodę otrzymał Marek Aleksander Cichocki za książkę „Północ i Południe. Teksty o polskiej kulturze i historii”.

Patron nagrody Józef Mackiewicz, brat Stanisława Cata-Mackiewicza, był autorem książek łączących fabułę z dokumentem, takich jak "Droga donikąd" (1955), "Nie trzeba głośno mówić" (1969), "Lewa wolna" (1965). W 1943 roku za zgodą Niemców i za wiedzą władz AK, Mackiewicz uczestniczył w ekshumacji grobów jeńców polskich w Katyniu, co opisał w relacji "Zbrodnia w lesie katyńskim" (1944). Od 1945 roku mieszkał na emigracji - w Londynie, potem w Monachium, gdzie zmarł w 1985 roku. (Została ufundowana w celu upamiętnienia postaci i dzieła Józefa Mackiewicza, wybitnego pisarza i działacza politycznego.

Nagrodę przyznaje Kapituła w składzie: prof. Jacek Bartyzel, prof. Dorota Heck, prof. Krzysztof Dybciak, Wacław Holewiński, Jan Michał Małek, prof. Maciej Urbanowski (przewodniczący), Stanisław Michalkiewicz (sekretarz) i Rafał Ziemkiewicz. (PAP)

autor: Agata Szwedowicz

aszw/ dki/