Niebezpieczne pocałunki w polszczyźnie: pocałunek śmierci czy Almanzora

Pocałunek śmierci to związek frazeologiczny, którego pochodzenia należy się najprawdopodobniej doszukiwać w mafijnym rytuale. Polegał on na tym, że wysłannik gangu, całując mężczyznę w usta, informował go o wydanym na niego wyroku śmierci.

W ujęciu metaforycznym jest to działanie, które - całkowicie wbrew intencjom wykonawcy - nie pomaga komuś, a bardzo szkodzi.

Nieco inne znaczenie ma termin "pocałunek Almanzora". Taki pocałunek to działanie szkodliwe dla przeciwnika, dokonane pod pozorem dobrych stosunków.

Almanzor to postać opisana w "Konradzie Wallenrodzie" Adama Mickiewicza. W tej powieści poetyckiej pojawia się "Ballada Alpuhara", której bohaterem był właśnie Almanzor. Był on wodzem Maurów, który po zdobyciu Grenady przez Hiszpanów udał, że chce się z nimi pojednać.

Almanzor był zarażony dżumą, o czym wiedział on, ale nie jego wrogowie. Podczas pojednania wymienili przyjacielskie uściski i pocałunki. Tym sposobem Almanzor przekazał przeciwnikom śmiertelną chorobę.

Adam Mickiewicz efekt tego podstępu opisał tak:

Pocałowaniem wszczepiłem w duszę

Jad, co was będzie pożerać,

Pójdźcie i patrzcie na me katusze:

Wy tak musicie umierać.

"Wielki słownik języka polskiego" jest opracowywany przez zespół językoznawców z całego kraju w ramach projektu koordynowanego przez Instytut Języka Polskiego PAN. Jego celem jest udostępnienie szerokim rzeszom odbiorców możliwie wyczerpującego opisu polskiej leksyki, ujętego w ramy teoretyczne wypracowane przez polskich lingwistów na przełomie XX i XXI wieku, zgodnego ze standardami współczesnej leksykografii światowej.

Najważniejszym założeniem autorów jest to, że słownik ma postać wyłącznie elektroniczną i jest udostępniany bezpłatnie w Internecie.

Słownik stanowi pracę naukową finansowaną w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą "Narodowy Program Rozwoju Humanistyki" w latach 2013-2018. (PAP)

mni/ ksk/