33 obrazy o tematyce marynistycznej, należące dawniej do Polskich Linii Oceanicznych, pokaże na wystawie pt. „Zdarzyło się na morzu…” Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku. Wernisaż ekspozycji odbędzie się w czwartek.
„Jeśli chodzi o prezentowanych artystów, to na pierwszy plan wybijają się tacy twórcy jak Marian Mokwa, Antoni Suchanek czy Kazimierz Śramkiewicz” – powiedziała w środę PAP kierownik Działu Sztuki Marynistycznej NMM Liliana Giełdon.
Zgromadzone na wystawie obrazy zdobiły w przeszłości polskie statki pasażerskie i handlowe, a także reprezentacyjne gabinety w siedzibie głównej Polskich Linii Oceanicznych oraz pokoje w gdyńskim Domu Marynarza, gdy służył marynarzom oczekującym na wypłynięcie w rejs.
Prezentowane na ekspozycji prace zostały zakupione przez Narodowe Muzeum Morskim od PLO. Całość nabytej przez NMM kolekcji to 38 obrazów, ale pięć wymaga jeszcze prac konserwatorskich i nie może być teraz udostępniona zwiedzającym.
Ciekawostką jest to, że niektóre prace pochodzące ze statków zachowały charakterystyczne mocowania w postaci zaczepów umieszczonych przy górnej i dolnej krawędzi oprawy, co zapobiegało kołysaniu się obrazu podczas złej pogody na morzu.
Jedną z cennych prac na wystawie w NMM jest niewielki, kameralny gwasz Zofii Stryjeńskiej zatytułowany „Pejzaż nadrzeczny”, przedstawiający zakochaną parę nad rzeką podczas pełni księżyca, w ulubionej przez artystkę ludowej stylizacji. Dzieło to wykonała ona dla dekoracji słynnego transatlantyka MS „Batory”, który pływał pod polską banderą od 1936 do 1969 r.
Drugim obrazem na wystawie pochodzącym z legendarnego polskiego statku pasażerskiego jest pejzaż autorstwa Jana Betleya, jest to pogodna scenka przedstawiająca plażowiczów wypoczywających nad Wisłą.
Na wystawie będzie też okazja obejrzeć dwa wizerunki samego statku MS „Batory”. Jeden jest dziełem Jana Gasińskiego, malarza marynisty od początku lat 30. XX wieku związanego z Gdynią. Autor drugiej pracy, bliżej nieznany, nawiązał do tradycyjnych ujęć tzw. portretów kapitańskich, popularnych w środowisku ludzi morza od XVIII w. reprezentacyjnych wizerunków statków, ukazywanych zazwyczaj od strony burty, na otwartym morzu.
Giełdon dodała, że marynistyczna tematyka obrazów należących kiedyś do PLO jest bardzo różnorodna. „Mamy na wystawie chociażby prace przedstawiające sceny historyczne i batalistykę morską” – wyjaśniła.
Do tej kategorii dzieł zaliczyć można m.in. „Bitwę pod Oliwą” Suchanka, dwa obrazy Mokwy dotyczące budowy polskiej floty wojennej za czasów dynastii Wazów oraz jeden poświęcony wydarzeniom o dwieście lat wcześniejszym tj. bitwie na Zalewie Wiślanym podczas wojny trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim. Tej samej epoki dotyczy również obraz „Zwycięstwo Piotra Dunina” autorstwa Stanisława Michałowskiego.
Wartościowy na wystawie jest także inny obraz Mokwy „Wodowanie Sołdka” z 1948 roku. Artysta ukazał to wydarzenie zmieniając nieco proporcje statku w stosunku do otoczenia dla uzyskania malowniczego, monumentalnego wizerunku dziobu statku dominującego nad otoczeniem.
Do interesujących prac na wystawie należą równie trzy obrazy Śramkiewicza, malowane w konwencji geometryzującej abstrakcji, przedstawiające porty, w tym jeden pochodzący z cyklu powstałego podczas budowy Portu Północnego w Gdańsku.
Wystawa w Spichlerzach NMM na Ołowiance będzie czynna do końca marca 2019 r.(PAP)
autor: Robert Pietrzak
rop/ itm/
