Wystawa „Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty”
Ok. 100 obiektów, głównie fotografii, znalazło się na otwartej w czwartek, nowej wystawie muzeum Dzieje Nowej Huty. To kolejna ekspozycja z cyklu „Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty”. Tym razem organizatorzy skupili się na Czyżynach.
W ramach cyklu „Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty” placówka (oddział Muzeum Historycznego Miasta Krakowa) przybliża historię poszczególnych wsi, które weszły w skład budowanego w PRL od podstaw miasta Nowa Huta, przyłączonego do Krakowa w 1951 r. Jak dotąd ekspozycje były poświęcone takim wioskom jak m.in. Wadów, Krzesławice, Mogiła, Bieńczyce, Grębałów.
„Wystawa jest okazją, żeby pokazać rozwój urbanistyczny Krakowa od 1941 r. do dnia dzisiejszego” – powiedział PAP kurator wystawy Maciej Miezian.
Ekspozycja nie ma charakteru chronologicznego, ale skupia się na wybranych elementach krajobrazu dzielnicy, natomiast sposób rozmieszczenia poszczególnych elementów nawiązuje do układu Czyżyn.
I tak część wystawy przy wejściu na salę odpowiada wschodniemu krańcowi Czyżyn, gdzie mieści się os. Kolorowe, rondo Czyżyńskie i dawna fabryka wyrobów tytoniowych. Część widoczna na wprost wejścia to zachodni kraniec: park Lotników, ruiny fortu Pszorna i Muzeum Lotnictwa Polskiego.
Odpowiednio fragment ekspozycji od strony al. Róż to południe Czyżyn: relikty dawnej wsi, dwór i powstałe wokół niego w 1957 r. osiedle Huty im. Lenina, bloki z lat 80. XX w. przy ul. Wężyka, kościół św. Judy Tadeusza, kampus Akademii Wychowania Fizycznego i park Lotników. Po stronie przeciwnej zaś – północna część Czyżyn: Muzeum Lotnictwa Polskiego, pomnik Lotników, Wydział Mechaniczny Politechniki Krakowskiej, osiedla: II Pułku, Dywizjonu 303 oraz Avia, a także kościół św. Brata Alberta i relikty dawnej stacji kolejowej w Czyżynach (okolice dzisiejszego Centrum Handlowego Czyżyny).
Wieś Czyżyny włączono do Krakowa w 1941 r., a po utworzeniu Nowej Huty przypisano ją do tej nowej części miasta. Od 1990 r. Czyżyny są jedną z pięciu samorządowych dzielnic historycznego obszaru Nowa Huta i 14. dzielnicą Krakowa (pozostałe cztery krakowskie dzielnice Nowej Huty to: Mistrzejowice, Bieńczyce, Wzgórza Krzesławickie i Dzielnica XVIII Nowa Huta).
Najstarsze historyczne wzmianki o Czyżynach pochodzą z pocz. XIII w. Wieś początkowo była własnością książęcą, a później należała do cystersów. Pod koniec XIII w. wioskę lokowano na prawie niemieckim. W XVIII w. w Czyżynach, z przyległym Łęgiem, notowano 600 mieszkańców, 100 domów, dwór z folwarkiem i karczmą. Przed 1914 r. na polach Czyżyn, Rakowic i Bieńczyc powstało lotnisko wojskowe, od 1922 r. – cywilne. Obecnie mieści się tam Muzeum Lotnictwa Polskiego. Tuż po wojnie Czyżyny liczyły prawie 3 tys. mieszkańców.
W Czyżynach w II poł. lat 60. (po zamknięciu lotniska) rozpoczęła się intensywna rozbudowa infrastruktury - dziś stoją tu kilkupiętrowe bloki wielorodzinne, działają przychodnie zdrowia, szkoły, hipermarkety. W dzielnicy funkcjonuje m.in. Krakowski Park Technologiczny, skupiający nowoczesne firmy, a także Akademia Wychowania Fizycznego i filia Politechniki Krakowskiej. W dzielnicy funkcjonują dwa kościoły: św. Judy Tadeusza Apostoła i św. Brata Alberta. Spośród terenów zielonych wielkością wyróżnia się park Lotników Polskich. Znaczna część dzielnicy do dziś pozostaje niezabudowana.
Prezentowane zbiory pochodzą z krakowskich muzeów oraz z kolekcji prywatnych i kościelnych.Wystawa „Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty: Czyżyny” czynna będzie do 2 lipca. (PAP)
bko/ pat/
