„Zwid piękny”. Źródło: Muzeum Rzeźby w Królikarni
„Zwid piękny” to tytuł rzeźby autorstwa Jerzego Beresia, wybitnego polskiego rzeźbiarza i performera, która właśnie wzbogaciła zbiory Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego w Królikarni w Warszawie. O zakupie dzieła poinformowało PAP Muzeum.
W związku z włączeniem, powstałej w 1963 roku, drewnianej rzeźby Jerzego Beresia do kolekcji rzeźby XX i XXI wieku Muzeum w Królikarni przygotowało specjalny pokaz prac artysty, będących w zbiorach tej placówki, jak też program spotkań i warsztatów - poinformowało Muzeum.
„Zwid to mara, złudzenie. Rzeźba swoim kształtem przypomina jeźdźca: korpus z dużego pnia - na boku znak niebieską farbą - przez który pod kątem przeprowadzono gruby kołek wsparty końcem o ziemię, na przodzie zaś na dwóch nogach z rozszczepionego kołka, z tyłu pieńka zabezpieczający pionowy kołek; na przodzie powyżej nóg, na ich złączeniu leży wsparty na kołeczkach jakby wianek z kory i drzazg oplecionych sznurkiem” - opisuje rzeźbę kuratorka pokazu Ewa Ziembińska.
Według niej jest to jedyny w swoim rodzaju przykład łączenia w sztuce pierwotnych technik ciesielskich z nowymi tendencjami sztuki lat 60. XX wieku - assamablage'u, nowego realizmu i readymades(dzieło sztuki utworzone z przedmiotu codziennego użytku lub z odpadków - PAP).
W drewnianych, ciesielskich konstrukcjach łączonych za pomocą kołów i stylizowanych na prasłowiańskie, ludowe przedmioty, krytycy sztuki dostrzegają odnowienie duchowej więzi pomiędzy twórcą i jego wytworem, magiczny totemiczny charakter, przeciwstawianie się zautomatyzowanej cywilizacji - przypomina Ziembińska. „Sam artysta używał określenia +zderzenia człowieka z przyrodą+” - dodaje kuratorka.
O rzeźbach Beresia pisano, że „najlepiej byłoby je spotkać w szczerym polu”, tak też często je fotografowano. „Zwid piękny” prezentowany był na wielu wystawach czasowych w Polsce i na świecie. Po pokazie dzieło znajdzie się w Magazynach Studyjnych rzeźb XX i XXI wieku, które zwiedzać można w trakcie comiesięcznego oprowadzania kuratorskiego.
„Zwid piękny” został zakupiony w ramach programu „Kontynuacja rozbudowy kolekcji sztuki współczesnej Muzeum Narodowego w Warszawie w 2018 roku”. Przedsięwzięcie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Jerzy Bereś (1930-2012) - jeden z ważniejszych rzeźbiarzy polskich XX wieku, absolwent krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych; studiował pod kierunkiem Franciszka Kalfasa, Stanisława Popławskiego i Xawerego Dunikowskiego. W latach 1954-55 wykonał całopostaciowy portret Dunikowskiego, który został pokazany na Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki „Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi” w warszawskim „Arsenale”. Od lat 60. drewno było podstawowym materiałem wykorzystywanym przez artystę. Wprowadzał także inne naturalne surowce: polne kamienie, konopne sznury, strzępy workowego płótna, skórzane rzemienie; chętnie wykorzystywał ich naturalne kształty.
Składające się na serię „Zwidów” drewniane konstrukcje stanowiły początek pełnej, oryginalnej wypowiedzi artystycznej Beresia, która znalazła przedłużenie w pracach późniejszych. „Chociaż +Zwidy+ nie odtwarzają realnie istniejących obiektów, to przywodzą na myśl elementy wyposażenia wiejskich obejść, kojarzą się z zabytkami kultury materialnej o nieodgadnionym już dzisiaj przeznaczeniu, wydają się niemymi świadkami przeszłości, których miejsce jest w skansenie” - napisano na portalu culture.pl.
Pokazowi prac rzeźbiarza towarzyszą następujące wydarzenia: 14 września - w rocznicę urodzin artysty - o godz. 18-tej odbędzie się spotkanie z doktorem Jerzym Hanuskiem i Bettiną Bereś na temat twórczości Jerzego Beresia. 30 września o godz. 12-tej przewidziana jest projekcja filmu „Alfabet Polskiego Performance – Jerzy Bereś” w reżyserii Pawła Kamińskiego i Jana Świdzińskiego.
Ponadto we wrześniu na terenie Muzeum Rzeźby zostanie otwarta pracownia rzeźbiarska, w której każdy będzie mógł spróbować swoich sił, jako rzeźbiarz. Pierwszym spotkaniem będzie wizyta w Magazynach Studyjnych. W kolejnych dniach rozpoczną się działania rzeźbiarskie. Warsztaty poprowadzi artystka Olga Micińska. Pod jej opieką uczestnicy poznają tajniki rzeźbienia w drewnie i stworzą własne dzieła. Na zakończenie warsztatów 30 września o godz.13 odbędzie się pokaz prac uczestników w Parku Rzeźby w Królikarni.
Wystawę prac Jerzego Beresia ze zbiorów Muzeum Rzeźby w Królikarni można będzie oglądać od 14 do 30 września. (PAP)
autor: Anna Bernat
abe/ pat/
