Ilustrowane druki powstałe między XVI i XIX w., w których znalazły się wyobrażenia najsłynniejszych obiektów architektonicznych na świecie, oglądać można od czwartku na wystawie w Książnicy Cieszyńskiej. Prezentowane rzeczy pochodzą ze zbiorów tej placówki.
„Ekspozycja +Siedem cudów świata i inne słynne budowle+ prezentuje około stu starannie wyselekcjonowanych, bogato ilustrowanych dzieł pokazujących najbardziej znane budowle od starożytności do początku XX w.; od egipskich piramid i wieży Babel po amerykańskie drapacze chmur i wieżę Eiffla, od Alhambry po Kreml, od Konstantynopola po Kioto w Japonii” – powiedział Krzysztof Kleczek z Książnicy Cieszyńskiej.
Na wystawie zobaczyć można siedem „cudów” świata starożytnego, w tym Piramidę Cheopsa, Mauzoleum w Halikarnasie i Kolosa z wyspy Rodos. Są też budowle z listy tzw. nowych siedmiu cudów świata, m.in. mur chiński, rzymskie Kolosseum czy mauzoleum Tadż Mahal.
Autorzy wystawy zaprezentowali średniowieczne katedry, m.in. w Kolonii i Paryżu, meczety z Mekki i Konstantynopola, a także siedziby władców, jak np. Kreml. Zwiedzający zobaczą budowle z Dalekiego Wschodu - buddyjskie pagody oraz pałace chińskich i japońskich cesarzy. Pokazane są także wielkie obiekty związane z rewolucją przemysłową i zastosowaniem żelaza. To m.in. Kanał Sueski, paryska Wieża Eiffla i pierwsze amerykańskie drapacze chmur.
„Wśród prezentowanych dzieł na szczególną uwagę zasługują XVI-w. wydania dzieła +Cosmographia universalis+ Sebastiana Muenstera, które zawierają ilustracje drzeworytowe przedstawiające m.in. ogrody Semiramidy czy katedrę w Kolonii, z ogromnym żurawiem pochylonym nad wieżą południową” – powiedział Kleczek.
Jak dodał pracownik Książnicy, na wystawie zobaczyć można szereg wydawnictw XVII-wiecznych, m.in. ukazująca dzieła sztuki budowlanej starożytnych Rzymian „L'Academia Todesca della architectura” Joachima von Sandrarta, „Cosmographie generalis libri tres” Paula Meruli z wyobrażeniem siedziby hiszpańskich władców - Eskurialu, a także dzieło Athanasiusa Kirchera „Turris Babel sive Archontologia” z miedziorytem przedstawiającym Kolosa z Rodos.
Kleczek przypomniał, że pierwszy opis cudów świata stworzył w III w. p.n.e. grecki pisarz i konstruktor Filon z Bizancjum. Zaczynał się on od słów: „Każdy słyszał o siedmiu cudach świata, a tylko niewielu widziało je wszystkie. Żeby je zobaczyć, trzeba wyprawić się do Persji, przepłynąć rzekę Eufrat, spędzić trochę czasu wśród mieszkańców Elidy w Grecji, pożeglować do Halikarnasu w Karii, potem na Rodos, a w końcu ujrzeć na własne oczy Efez w Jonii”.
„Nie jest to jedyny, ale na pewno najbardziej znany opis cudów sztuki budowlanej starożytnych.(…) Do czasów współczesnych zachowała się spośród nich jedynie Wielka Piramida w Gizie. Pozostałe budowle uległy zniszczeniu w wyniku naturalnych kataklizmów jeszcze przed nastaniem epoki nowożytnej” – poinformował Kleczek.
Jak dodał, większość wielkich budowli wzniesiono ku chwale bogów i wielkich władców. „Te drugie stanowiły demonstrację ich potęgi i majestatu za życia, a potem miały unieśmiertelnić ich po wsze czasy. Wielkie budowle o charakterze religijnym, jak średniowieczne katedry czy meczety, były symbolem boskiego porządku. Ich rozmach świadczy o roli religii w dziejach ludzkości. Nieprzypadkowo gotyckie katedry, których budowa z przerwami przeciągała się nawet do XIX w., wysokością przewyższały siedziby największych władców” – mówił pracownik Książnicy.
Przypomniał, że wraz z rewolucją przemysłową oraz przemianami społecznymi, zmieniły się cel budowy i przeznaczenie. „Odtąd siedziby władców i wielkie świątynie zastępują budowle praktyczne, mające służyć ogółowi, często równie reprezentatywne i monumentalne. Symbolem początków tej epoki stał się most żelazny na rzece Severn, będący pierwszą w świecie większą budowlą z żelaza” – wskazał Kleczek.
Wystawę będzie można zwiedzać do 17 lutego przyszłego roku.
Zbiory Książnicy Cieszyńskiej liczą ok. 120 tys. woluminów, w tym ponad 16,5 tys. starodruków, 46 inkunabułów i 17 tys. rękopisów. Najcenniejszą częścią jest księgozbiór ks. Leopolda Szersznika. Książnica posiada także zbiór Józefa Ignacego Kraszewskiego. (PAP)
autor: Marek Szafrański
edytor: Paweł Tomczyk
szf/ pat/
