Plakat wystawy nabytków i darów w Muzeum Zamkowym w Malborku
Sześć brakteatów z XIII wieku, XV-wieczny szeląg oraz rzadki liczman z XVI wieku to tylko niektóre spośród 125 numizmatów, jakie można będzie oglądać od soboty na wystawie organizowanej w Muzeum Zamkowym w Malborku, a prezentującej najnowsze nabytki placówki.
Szefowa Gabinetu Numizmatów malborskiego muzeum Joanna Czarnowska wyjaśniła, że większość nowych eksponatów placówka pozyskuje kupując je na aukcjach, a czasem - od osób prywatnych.
Jako jeden z najcenniejszych nabytków, które zostaną zaprezentowane na wystawie, Czarnowska wymieniła brakteaty z XIII wieku – pierwsze monety bite przez Krzyżaków. „Są to tzw. monety nieme, czyli pozbawione napisów czy dat. Wybito na nich natomiast przedstawienia ikonograficzne wiążące się z zakonem krzyżackim, np. tarczę z krzyżem czy wizerunek bramy, która symbolizowała zarówno Bramę Złotą w Jerozolimie, ale też bramę do królestwa niebieskiego” – wyjaśniła.
Kolejnym bardzo cennym eksponatem, jaki zostanie pokazany na ekspozycji będzie szeląg z serii monet wybitych w malborskiej mennicy w latach 1404-1407, czyli za czasów Konrada von Jungingena.
Szczególnie dumni są malborscy muzealnicy z nabytku w postaci wybitego w malborskiej mennicy w 1593 r. liczmana. „Jest to prawdziwy rarytas, bo liczmany pojawiają się na rynku rzadko, zwłaszcza te bite w Malborku” – poinformowała Czarnowska. „Choć ma on formę monety, nie służył on do płacenia” – dodała, wyjaśniając, że – zgodnie ze swoją nazwą, ten wykonany ze stopu metali nieszlachetnych krążek był pomocny przy liczeniu.
Na ekspozycji będzie można zobaczyć także około 30 medali. Znajdą się wśród nich m.in. XVII-wieczne okazjonalne medale gdańskie, w tym np. medal wybity z okazji zaślubin. „Tego typu pamiątki wykonywali medalierzy na zlecenie bogatych mieszczan” – wyjaśniła Czarnowska.
Ciekawym eksponatem będzie też niemiecki medal z 1872 r. Wybity na nim napis mówi, że medal powstał, by uczcić „100-lecie powrotu Malborka do Prus”. „Chodzi tu oczywiście o stulecie pierwszego rozbioru Polski, w efekcie którego Malbork trafił pod władanie pruskie” – wyjaśniła Czarnowska.
Ekspozycja numizmatyczna zorganizowana zostanie w przyziemiu Pałacu Wielkich Mistrzów na Zamku Średnim. Można ją będzie oglądać do 4 czerwca.
Wystawa jest częścią większego cyklu, który trwać będzie niemal do końca roku. W jego ramach prezentowane są nabytki muzeum z ostatnich dziesięciu lat. W kwietniu muzealnicy pokazali już eksponaty fotograficzne, a w dalszej kolejności pokażą m.in. dokumenty i inne eksponaty związane z miastem Malbork, wyroby europejskiego rzemiosła artystycznego oraz spuściznę po Macieju Kilarskim - zmarłym w 2003 r. muzealniku i konserwatorze zabytków, który przez ponad 30 lat związany był z Muzeum Zamkowym.
Budowa warowni w Malborku rozpoczęła się w ok. 1275 r. W latach 1309-1457 była ona siedzibą wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. Po wojnie 13-letniej, w efekcie której krzyżacy utracili zamek na rzecz Polski, stolica państwa zakonnego została przeniesiona do Królewca, a Malbork - aż do 1772 roku, był jedną z rezydencji królów Polski. W efekcie rozbiorów Polski zamek przeszedł w ręce pruskie. Na początku XIX wieku zamek przekazano konserwatorom sztuki, którym powierzono zadanie przywrócenia restauracji twierdzy. W czasie działań wojennych w 1945 r. warownia ponownie została poważnie zniszczona, prace nad przywróceniem jej świetności trwają do dziś.
Muzeum Zamkowe powstało 1 stycznia 1961 roku. Warowny zespół zamkowy w Malborku w 1997 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego, jako największa kubaturowo, niepowtarzalna ze względu na rozwiązania architektoniczne gotycka budowla ceglana w Europie oraz przykład doskonałych działań konserwatorskich. W ubiegłym roku Muzeum Zamkowe odwiedziło ponad 419 tysięcy turystów.
Zbiory numizmatyczne malborskiej placówki liczą około siedmiu tysięcy eksponatów. Prawie pięć tysięcy to monety, wśród których najcenniejsze są monety państwa krzyżackiego, bite w mennicy malborskiej, a także monety Prus Królewskich i Książęcych. W zbiorach znajdują się także banknoty, medale, a także stemple mennicze, wagi dukatowe, żetony i itp. (PAP)
aks/ dym/
