Druga część pozyskanego przez Muzeum Auschwitz tzw. Archiwum Eissa. Znajduje się w nim kilkadziesiąt zdjęć Żydów, w tym znanych postaci, którym grupa kierowana przez polskiego ambasadora w Bernie Aleksandra Ładosia próbowała wystawić dokumenty latynoamerykańskie. Źródło: www.facebook.com/auschwitzmemorial
Brytyjski dziennik „Daily Telegraph” odnotowuje we wtorek przekazanie do Muzeum Auschwitz drugiej części tzw. archiwum Eissa. Przypomina przy tym działania polskich dyplomatów z poselstwa RP w Bernie, którzy w czasie II wojny światowej ratowali Żydów.
"Zbiór zdjęć i dokumentów ujawnia prawdziwy zakres polskich wysiłków na rzecz ratowania Żydów z komór gazowych" - pisze gazeta. "Uważa się, że polscy dyplomaci i ich żydowscy partnerzy próbowali uratować nawet 10 tys. Żydów z ponad 15 krajów okupowanej Europy i z powodzeniem uratowali od +ostatecznego rozwiązania+ nawet 3 tys. osób" - dodaje.
Po blisko 75 latach Polska odzyskała tzw. Archiwum Eissa
"Daily Telegraph" odnotowuje, że na przekazanych zdjęciach znajdują się m.in. Rutka Laskier, 14-letnia autorka pamiętnika z Będzina, nazywana polską Anną Frank, Wolf Begin, ojciec przyszłego premiera Izraela, przyjaciółka Anny Frank, Hannela Goslar, holenderski matematyk Bob Herschberg, oraz przywódcy powstania w getcie warszawskim, m.in. Icchak Cukierman i Cywia Lubetkin.
Archiwum Eissa to jeden z najważniejszych zbiorów archiwaliów dokumentujących działalność Grupy Ładosia. Kierowana przez ówczesnego ambasadora RP w Szwajcarii Aleksandra Ładosia kilkuosobowa polsko-żydowska grupa, prowadziła operację masowej produkcji tysięcy nielegalnych paszportów Paragwaju, Hondurasu, Haiti i Peru.
Archiwum Eissa dokumentuje pracę jednego z członków grupy, lidera ultraortodoksyjnego ugrupowania Agudath Yisrael Chaima Eissa. Dostarczał on dane osobowe, na których podstawie Polacy fałszowali paszporty Paragwaju. Zmarł nagle w połowie listopada 1943 r. Jego archiwum zostało odkryte na strychu jego domu w Zurychu wiele lat później. Pierwsza część archiwum została przekazana do Muzeum Auschwitz w ubiegłym roku, druga - w poniedziałek.
24 marca obchodzony jest w Polsce Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Data nawiązuje do dnia, w którym Niemcy w 1944 r. zamordowali w Markowej rodzinę Ulmów: Józefa i Wiktorię oraz ich dzieci, wraz z ukrywającymi się u nich Żydami.
Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)
bjn/ jar/
arch.
