21.03.2010. Warszawa (PAP) - W nocy z soboty na niedzielę zmarł w Paryżu w wieku 88 lat Henryk Giedroyc, brat Jerzego, założyciela paryskiej "Kultury" - poinformowali PAP współpracownicy zmarłego. W ostatnich latach kierował Instytutem Literackim w Maisons-Laffitte.
Jak wyjaśnił PAP Wojciech Sikora, zastępca prezesa Stowarzyszenia Instytutu Literackiego "Kultura", rola Henryka Giedroycia wykraczała daleko poza wspomniane obowiązki.
"W Maisons-Laffitte był rodzaj zakonu - każdy z mieszkańców zajmował się po trosze wszystkim, opiekował się domem. Tak było też w przypadku brata +Redaktora+" - zauważył Sikora, dodając, że Henryk Giedroyc pod wieloma względami przypominał "Redaktora".
"Był człowiekiem szalenie dyskretnym i bardzo milczącym" - powiedział Sikora. Określił go jako "gentlemana w każdym calu", który odznaczał się "niezwykłą uprzejmością" i "dobrocią".
Henryk Giedroyc spocznie w podparyskim Le Mesnil-le-Roi obok innych twórców paryskiej "Kultury": Jerzego Giedroycia, Józefa Czapskiego oraz Zofii i Zygmunta Hertzów.
Zgodnie z wolą Henryka Giedroycia, Stowarzyszenie Instytutu Literackiego "Kultura" będzie kontynuować swoją działalność, opiekując się własnymi bogatymi zbiorami archiwalnymi.
Urodzony w 1922 roku w Warszawie, Henryk Giedroyc był najmłodszym bratem Jerzego i Zygmunta. We wrześniu 1939 ze swoim bratem Jerzym opuścił Polskę. Po ewakuacji z Rumunii, jako żołnierz Brygady Karpackiej brał udział m.in. w walkach pod Tobrukiem. Następnie przeszedł cały szlak bojowy w Drugim Korpusie Polskim pod dowództwem generała Władysława Andersa.
Po wojnie, przeniesiony do Anglii w ramach Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia, zarabiał na życie pracując w fabryce lodów. W roku 1952 dołączył do zespołu "Kultury", przenosząc się do Maisons-Laffitte. Był żonaty z Włoszką, Ledą Pasquali, która zmarła w 2002 roku.
Założony przez Jerzego Giedroycia w 1946 roku Instytut Literacki stanowił jeden z najważniejszych ośrodków wolnej myśli politycznej i literackiej polskiego uchodźstwa niepodległościowego w okresie powojennym. Współpracowali z nim Józef Czapski, Gustaw Herling-Grudziński, Andrzej Bobkowski, Witold Gombrowicz, Marek Hłasko, Zbigniew Herbert, Czesław Miłosz. Po śmierci Jerzego Giedroycia w 2000 roku miesięcznik "Kultura" wolą "Redaktora" przestał się ukazywać, jednak Stowarzyszenie Instytutu Literackiego "Kultura" działa nadal.
Szymon Łucyk (PAP)
szl/ jo/ mow/