W opublikowanych przez nas materiałach widać zaangażowanie Pawła Adamowicza podczas strajków w 1988 roku i jego działalność niezależną w jeszcze czasach licealnych – informuje Jan Hlebowicz z gdańskiego oddziału IPN. Materiały są dostępne na stronie internetowej placówki.
Jak poinformowano, na stronie gdańskiego IPN można odtworzyć film i nagranie dotyczące działalności opozycyjnej ś.p. Pawła Adamowicza, jeszcze podczas strajków w 1988 roku oraz jego zaangażowania w działalność podziemną w latach szkolnych.
"Paweł Adamowicz już jako uczeń I LO W Gdańsku (liceum miało bogate tradycje opozycyjne - poczynając od grupy, która zawiązała się od Aleksandra Halla, Arama Rybickiego, Grzegorza Grzelaka i Wojciecha Smolińskiego, czyli przyszłych twórców RMP, poprzez pojawiające się w latach późniejszych niezależne pisma takie jak: +Nietoperz+, +Gilotyna+ czy +Godło+) zaangażował się w działalność niezależną. Po wprowadzeniu stanu wojennego drukował ulotki wzywające do uczestnictwa w niezależnych manifestacjach" - napisał Hlebowicz.
W archiwach gdańskiego IPN są zarejestrowane wspomnienia Pawła Adamowicza o wezwaniu do demonstracji 13 stycznia 1982 roku. "Napisaliśmy je na maszynie do pisania, powieliliśmy przy pomocy kalki technicznej, a następnie rozlepiliśmy na korytarzach I LO" - opowiadał po latach Adamowicz.
"Na początku 1983 roku młodzi konspiratorzy z I LO powołali do życia samorządowo-konspiracyjną" - zaznaczył Hlebowicz. "Spotkania odbywały się na plebanii kościoła św. Brygidy" - dodał. Obok Pawła Adamowicza organizowali je Piotr Sernicki i Jarosław Pieńkowski.
Rok później wydano pierwszy numer niezależnej młodzieżowej gazety "Jedynka", której współredaktorem był Paweł Adamowicz.
"Pierwszą matrycę i białko, czyli materiał wykorzystywany w druku i powielaniu załatwiliśmy w środowisku Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego, tzn. byłych uczniów I LO Krzyśka Skiby i Janusza Waluszki" - opowiada późniejszy prezydent Gdańska w udostępnionych materiałach.
"Jedynka" informowała o inicjatywach niezależnych I LO i protestach uczniowskich w Gdańsku. Wzywano do aktywnego udziału w manifestacjach i bojkotu pochodów 1-majowych.
"Informowano także o represjach ze strony SB i lokalnych władz. Często w bezkompromisowy i dosadny sposób demaskowano nauczycieli niesprzyjających niezależnym inicjatywom szkolnej młodzieży. Opisywani byli także ci pedagodzy, którzy po wprowadzeniu stanu wojennego z jawnych zwolenników Solidarności zamieniali się w głównych przeciwników niezależnego ruchu młodzieżowego" - napisał Jan Hlebowicz.
"Jedynka" ukazywała się przez dwa lata, począwszy od 1984 roku. Jej ostatni, osiemnasty, numer został opublikowany w lutym 1986 r."Paweł Adamowicz kontynuował działalność opozycyjną na studiach prawniczych. Zasadniczą rolę odegrał w 1988 roku. To właśnie tego okresu dotyczą prezentowane archiwalne nagranie i film (do pobrania). Jak sam przyznawał, czuł się ostatnim, najmłodszym rocznikiem pokolenia +Solidarności+" - podkreślił Hlebowicz.
Prawie trzyminutowe nagranie audio, zachowane w archiwach gdańskiego IPN, dotyczy dołączenia do strajkujących w maju 1988 r. stoczniowców studentów Uniwersytetu Gdańskiego. 3 maja zainicjowali własny strajk, którego centrum stał się Wydział Humanistyczny UG. Okupowało go kilkaset osób - studentów i nauczycieli akademickich. Przewodnictwo strajku objął ówczesny student prawa Paweł Adamowicz. Materiał zawiera też komunikat Komitetu Strajkowego o decyzji zawieszeniu strajku 6 maja w wyniku powszechnego głosowania - ostatnie akapity oświadczenia czyta Adamowicz.
Film, który również znajduje się na stronie gdańskiego oddziału IPN, dotyczy wydarzeń 1 września 1988 roku, czyli ostatniego dnia tzw. strajku sierpniowego w Stoczni Gdańskiej. Nagranie wideo zarejestrowało "wiec przy bramie stoczni i pomniku Poległych Stoczniowców, któremu towarzyszy rozrzucanie ulotek. Na filmie widzimy Pawła Adamowicza na czele Niezależnego Zrzeszenia Studentów, zmierzającego w stronę stoczni, krzyczącego +Solidarność, Solidarność!+" - informuje przedstawiciel IPN w Gdańsku.
Film, nagranie i inne informacje są dostępne na stronie: https://gdansk.ipn.gov.pl/pl2/aktualnosci/64540,IPN-Gdansk-przedstawia-archiwalne-film-i-nagranie-dotyczace-dzialalnosci-opozycy.html
Paweł Adamowicz zmarł w szpitalu w poniedziałek. Trafił tam w niedzielę wieczorem po ataku nożownika podczas gdańskiego finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. (PAP)
autorka: Malwina Wapińska
mwp/ pat/
