93 działaczy opozycji antykomunistycznej zostało we wtorek odznaczonych Krzyżami Wolności i Solidarności za zasługi w działalności na rzecz niepodległości Polski. Odznaczenia przyznawane są przez prezydenta Andrzeja Dudę na wniosek Instytutu Pamięci Narodowej.
Odznaczenia wręczono podczas wieczornej uroczystości w auli Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Wręczający odznaczenia prezes IPN Jarosław Szarek podkreślił, że uhonorowani reprezentują "kawał historii niepodległościowej od Tarnowa, Nowego Sącza po Zakopane i Kraków". "Tym krzyżem zostało odznaczonych już kilka tysięcy ludzi w całej Polsce. Niestety często jest to jedyne odznaczenie, jakie dała im wolna i niepodległa Polska za to, co zrobili. Zbyt długo to trwało, wielu nie doczekało tego hołdu i uznania" - mówił.
Jak zaznaczył, "wolna i niepodległa Polska za długo nie pamiętała, nie chciała pamiętać o opozycjonistach". "Ile było kpin ze styropianu, a w tle kariery ludzi wywodzących się z bezpieki" - przypomniał prezes IPN.
"Honor jest po waszej stronie i to jest rzecz bezcenna, pomimo że dziś podzieleni i różniący się, wtedy staliście po jednej stronie, rzuciliście wyzwanie systemowi, który odrzucał krzyż, wolność i solidarność" - mówił do odznaczonych Szarek.
Zaznaczył, że przed byłymi opozycjonistami jest jeszcze wiele pracy - "Musimy zamknąć wieko nad PRL, musimy zacząć budować Polskę na korzeniach tych wartości, którym byli wierni nasi przodkowie" - powiedział prezes IPN.
Odznaczeni to działacze różnych organizacji wchodzących w skład małopolskiej opozycji niepodległościowej z lat 1981-1989, m.in. Solidarności, Solidarności Rolników Indywidualnych, Niezależnego Zrzeszenia Studentów, Konfederacji Polski Niepodległej, Federacji Młodzieży Walczącej, Studenckiego Komitetu Solidarności. Wśród nich m.in. Ryszard Bocian, Artur Dmochowski, Adam Kalita, Edward Nowak, ks. Władysław Palmowski, Krzysztof Pawłowski, Jan Polkowski i Leszek Zegzda. Pośmiertnie odznaczono pięć osób: Stanisława Baranka, Stanisława Chrobaka, Ewę Ogonowską, Jana Rojka i Zbigniewa Solaka.
W imieniu uhonorowanych medalami przemawiał ks. Władysław Palmowski z krakowskiej Nowej Huty. Jak mówił do zebranych te odznaczenia "to nie jest żadna żebranina, zasługujecie na nie, ciężko na nie zapracowaliście".
"Nie bądźcie egoistami, nie bierzcie ich dla siebie. One należą się także do waszym małżonkom, dzieciom, rodzicom, którzy zostawali wtedy w domu" - podkreślił duchowny. Ks. Palmowski w imieniu społeczeństwa Nowej Huty wręczył prezesowi IPN okolicznościowy medal - Krzyż Nowohucki - za wsparcie w upamiętnianiu działalności opozycji antykomunistycznej w tej dzielnicy Krakowa.
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm w 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Jest nadawany tym osobom, które w latach 1956-89 przeciwstawiały się systemowi komunistycznemu. (PAP)
rgr/pat