Profesorowie Jan M. Małecki i Aleksander Skotnicki oraz Joanna Brańska zostali laureatami nagrody im. ks. Stanisława Musiała za rok 2015 r. Wręczenie wyróżnień odbyło się w piątek w krakowskim magistracie.
Nagrodę ks. Musiała, jezuity, filozofa, publicysta i orędownika współpracy katolicko-żydowskiej, otrzymują osoby zasłużone na rzecz pojednania polsko-żydowskiego.
Prof. Jan M. Małecki został doceniony za twórczość promującą dialog chrześcijańsko-żydowski i polsko–żydowski, a prof. Aleksander Skotnicki - za działalność społeczną na rzecz takiego dialogu.
Prof. Małecki jest historykiem, emerytowanym profesorem Uniwersytetu Ekonomicznego i jego byłym rektorem. Na Uniwersytecie Jagiellońskim był jednym z pionierów nauczania o historii polskich Żydów. Jego badania zaowocowały wieloma publikacjami w języku polskim i angielskim. Przez wiele lat przewodniczył Komisji Historii i Kultury Żydów w Polskiej Akademii Umiejętności.
Prof. Jan M. Małecki jest historykiem, emerytowanym profesorem Uniwersytetu Ekonomicznego i jego byłym rektorem. Na Uniwersytecie Jagiellońskim był jednym z pionierów nauczania o historii polskich Żydów. Jego badania zaowocowały wieloma publikacjami w języku polskim i angielskim. Przez wiele lat przewodniczył Komisji Historii i Kultury Żydów w Polskiej Akademii Umiejętności.
Rektor UJ Wojciech Nowak w laudacji na cześć Małeckiego zaznaczył, że jeszcze przed transformacją ustrojową w Polsce profesor w swoich publikacjach i wykładach przekazywał wiedzę uwzględniającą wkład Żydów w rozwój polskiej gospodarki i kultury. „Należy prof. Małeckiego zaliczyć do pionierów działalności dydaktycznej w dziedzinie historii Żydów polskich” – podkreślił rektor UJ.
Prof. Małecki wyznał, że w swoich publikacjach starał się uwzględniać udział Żydów w tworzeniu polskiej gospodarki i kultury. „Jako historyk odczuwałem coraz wyraźniej, jak wielką szkodę wyrządzamy nauce polskiej przez pomijanie wątku żydowskiego w naszych dziejach” – mówił i dodał: „Wydaje się mi, że już samo wprowadzenie Żydów do historii przyczyniało się do eliminowania krzywdzących mitów, stereotypów i zakłamań”.
Drugi nagrodzony, prof. Skotnicki, jest lekarzem, kierownikiem Katedry Hematologii Collegium Medicum UJ i ordynatorem Kliniki Hematologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Aktywnie działa na rzecz współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i pamięci o dziedzictwie kultury żydowskiej w Krakowie. Jest twórcą i prezesem Stradomskiego Centrum Dialogu, które od 2008 r. zajmuje się opisywaniem wielopokoleniowych losów żydowskich mieszkańców Polski i Krakowa poprzez wystawy, publikacje, warsztaty czy wykłady.
„Dzięki jego wysiłkom krakowianie rozproszeni po całym świecie, mieszkający w Izraelu, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Australii, Wenezueli wiedzą, że Kraków o nich pamięta” – powiedział prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.
Prof. Skotnicki w swoim przemówieniu wiele mówił o osobie ks. Musiała. „Cechowała go ogromna prostota - tak w zachowaniu, jak i w ubiorze; ogromne ciepło oraz empatia w stosunku do drugiego człowieka, zwłaszcza samotnego, chorego, ubogiego lub niedającego sobie rady z codziennymi problemami” – powiedział prof. Skotnicki.
Zaznaczył też, że na nowym cmentarzu żydowskim w Krakowie jest tablica upamiętniająca postać ks. Musiała. „To jedyna w Polsce tablica chrześcijańskiego kapłana Polaka, która znajduje się na żydowskim cmentarzu. Żydzi krakowscy napisali na niej: +Pamięci wspaniałego człowieka, naszego przyjaciela obdarzonego wielką charyzmą, na zawsze pozostanie w naszych sercach+” – mówił profesor.
Nagrodę im. ks Musiała pośmiertnie otrzymała także Joanna Brańska za ”pracę na rzecz dialogu chrześcijańsko-żydowskiego i polsko-żydowskiego oraz za pielęgnowanie pamięci o polskich Żydach i ich kulturze”.
Joanna Brańska była historykiem sztuki, przez wiele lat pracowała w Bibliotece Narodowej, gdzie zajmowała się judaikami. Była założycielką Towarzystwa Przyjaźni Polska-Izrael, współpracowniczką Żydowskiego Instytutu Historycznego i ambasady Izraela w Polsce. Organizowała wiele przedsięwzięć promujących wiedzę o Żydach. Dzięki jej staraniom w 1992 r. odbył się pierwszy marsz modlitwy w Warszawie.
Nagroda im. ks. Stanisława Musiała została wręczona po raz ósmy. Ustanowił ją krakowski Klub Chrześcijan i Żydów "Przymierze", a jej fundatorami są: rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezydent Krakowa i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie. (PAP)
bko/ gma/
