W Polsce posługuje ok. 25 tys. księży diecezjalnych, którzy pracują przede wszystkim w parafiach. Jest także ok. 9. tys. zakonników, którzy przyjęli święcenia kapłańskie – mówi dyr. Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego pallotyn ks. Wojciech Sadłoń.
Wielki Czwartek w Kościele katolickim to dzień ustanowienia dwóch sakramentów kapłaństwa i Eucharystii. W tym roku ze względu na epidemię i związane z nią wytyczne władz państwowych i kościelnych kapłani nie zgromadzą się wraz ze swoim biskupem na celebrowanej w katedrach Mszy Krzyżma. W wielu diecezjach, w tym również w archidiecezji warszawskiej, odnowienie przyrzeczeń kapłańskich odbędzie się po ustaniu pandemii. Kapłanie będą mogli łączyć się duchowo ze swoim pasterzem i współbraćmi w kapłaństwie, uczestnicząc w transmisjach online.
"Polsce jest obecnie ok. 25 tys. księży diecezjalnych, którzy pracują przede wszystkim w parafiach, z tego ok. 3 tys. w krajach Europy Zachodniej i na misjach. Jest także ok. 9. tys. zakonników, którzy przyjęli święcenia kapłańskie" – powiedział ks. Wojciech Sadłoń.
Dyr. Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego powiedział, że pod względem liczby kapłanów diecezje w Polsce bardzo się różnią.
"Zgodnie z danymi za 2018 rok, najwięcej kapłanów jest w diecezji tarnowskiej 1572, w diecezji krakowskiej (1182), diecezji katowickiej (1062). Z kolej najmniej księży jest w diecezji drohiczyńskiej (265), elbląskiej (276) i bydgoskiej (314). Na tym tle archidiecezja warszawska, licząc 855 kapłanów, i diecezja warszawsko-praska mająca 502 księży plasują się gdzieś w środku" – powiedział ks. Wojciech Sadłoń.
Zwrócił uwagę, że w ostatnich dekadach Kościół w Polsce przeżywał duże zmiany. "W latach 80. systematycznie wzrastała liczba kapłanów, na co duży wpływ miał pontyfikat św. Jana Pawła II" – powiedział ks. Sadłoń.
Stwierdził, że "od 2015 roku sytuacja w Polsce, jeśli chodzi o liczę kapłanów, jest stabilna, choć powoli zaczyna się pojawiać lekki spadek. Dotyczy to całego kraju i nie ma wyrazistych różnic, jeśli chodzi o poszczególne diecezje".
Poinformował, że średnia wieku księży w Polsce wynosi ok. 52 lat. "Z roku na rok średnia wieku księży się zwiększa. Od 2005 r. obserwujemy spadek liczby alumnów zgłaszających się do seminariów diecezjalnych i zakonnych. Związane jest to z obserwowanymi zmianami społecznymi, kulturowymi i demograficznymi w Polsce" – powiedział ks. Sadłoń.
Dyr. Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego powiedział, że zaangażowanie duszpasterskie kapłanów w Polsce w 80 proc. związane jest z posługą w parafiach, a więc katechizacją, sprawowaniem sakramentów oraz opieką nad ruchami i wspólnotami.
"Obserwujemy natomiast dynamiczny wzrost parafii, zwłaszcza w dużych aglomeracjach, gdzie przybywa mieszkańców. Odpowiedzią na to Kościoła jest wzrost liczby wspólnot parafialnych. Dzięki temu kapłani są bliżej wiernych" – stwierdził ks. Sadłoń.
Zgodnie z danym za rok 2018 w kraju było 9695 parafii diecezjalnych i 661 zakonnych. Z tego w archidiecezji poznańskiej 398, w diecezji tarnowskiej 437, w diecezji krakowskiej 392, w katowickiej 309. W archidiecezji warszawskiej jest 187 parafii, a w warszawsko-praskiej 186 i liczba ta z roku na rok wzrasta.
"Najczęściej widzimy kapłana przy ołtarzu, w kancelarii czy na katechezie, tymczasem są oni obecni we wszystkich środowiska życia publicznego i społecznego. Sekretarz Krajowy Papieskiego Dzieła Świętego Piotra Apostoła ks. Maciej Będziński zwrócił uwagę, że każdy szpital ma swojego kapelana.
"Kapłani są obecnie we wszystkich rodzajach sił zbrojnych. Są kapelanami w więzieniach, są ze sportowcami, z biznesmenami, parlamentarzystami, osobami niepełnosprawnymi. Pracują także na uczelniach wyższych na różnych kierunkach, nie tylko teologicznych. Są specjalistami w zakresie pedagogiki, socjologii, kultury. Współpracują również z ośrodkami i instytucjami pomocowymi takimi, jak domy samotnej matki, ośrodki dla osób uzależnionych czy ośrodki terapii dla małżeństw" – zauważył.
W Polsce są także klasztory kontemplacyjne, gdzie kapłani oddają się modlitwie, pokucie i pracy, np. kameduli mający swój klasztor na warszawskich Bielanach.
Dyr. Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego zwrócił uwagę, że w ostatniej dekadzie rola i status kapłana w społeczeństwie bardzo mocno się zmienił.
"Obserwujemy utratę autorytetu opartego jedynie na tożsamości bycia księdzem w kierunku bardziej elastycznego autorytetu kształtowanego w oparciu o to co mówi dany kapłan, czym żyje na co dzień i jakie jest świadectwo jego wiary. Widać to wyraźnie po odpowiedziach rodziców na pytanie: Czy chcieliby, aby ich syn stał się księdzem" – powiedział ks. Sadłoń.
W czasie Mszy Krzyżma, która wieńczy Wielki Post, zgodnie z tradycją zostaną poświęcone oleje Krzyżma Świętego. Przez cały rok służą one przy udzielaniu sakramentów chrztu świętego, do namaszczenia chorych, bierzmowania i święceń kapłańskich. (PAP)
Autor: Magdalena Gronek
mgw/ joz/