Mieszkańcy Lanckorony (Małopolskie) wypowiedzą się w niedzielę, czy chcą, by ich miejscowości zostały przywrócone prawa miejskie – poinformował w czwartek wójt gminy Tadeusz Łopata. Lanckorona była miastem ponad 500 lat i utraciła ten status w latach 30. XX w.
W niedzielę we wszystkich sołectwa przeprowadzona zostanie ankieta. Formularz będzie zawierał jedno pytanie: „Czy jest Pan/Pani za nadaniem statusu miasta miejscowości Lanckorona?” „Zainteresowanie udziałem w konsultacjach jest spore, a odbiór propozycji przywrócenia praw miejskich pozytywny” – powiedział wójt, który popiera aspiracje mieszkańców.
Prawa miejskie nadaje Rada Ministrów. Aby uruchomić procedurę, rada gminy występuje z wnioskiem do MSWiA za pośrednictwem wojewody, który opiniuje dokument. Powinien on zawierać uzasadnienie, podstawowe dane statystyczne, szacunkowy koszt wprowadzenia zmian, wynik konsultacji z mieszkańcami, a także rys historyczny miejscowości i informacje o zabytkach oraz strukturze zatrudnienia.
Lanckorona spełnia kryteria uzyskania praw miejskich. Liczy ponad 2 tys. mieszkańców, z których zdecydowana większość zatrudniona jest poza rolnictwem. „W samej Lanckoronie mieszkańcy właściwie nigdy nie utrzymywali się z rolnictwa. Gmina ma raczej charakter turystyczny, rekreacyjny. Zawsze mówiło się +letnisko Lanckorona+. Do dziś zachował się unikatowy w skali kraju małomiasteczkowy układ urbanistyczny. Mamy też herb” – powiedziała sekretarz gminy Teresa Florek.
Wójt Tadeusz Łopata podkreślił, że propozycja przywrócenia praw miejskich wyszła od mieszkańców, którzy dostrzegają w tym wielu korzyści. Zdaniem wielu powstałaby szansa na poprawę dostępności do specjalistycznej służby zdrowia oraz zwiększyłyby się możliwości nauki w szkole średniej lub filii uczelni wyższej. Istniałaby możliwość pozyskania funduszy unijnych przeznaczonych dla miast i miasteczek. Mógłby powstać komisariat policji. Duże znaczenie mają ułatwienia komunikacyjne. Lanckorona jest miejscowością o ogromnych walorach turystycznych, ale ilość busów nie ułatwia dotarcia do niej.
Władze promują ideę odzyskania praw miejskich. W minioną sobotę w miejscowym ośrodku kultury otwarta została wystawa "Królewskie Miasto Lanckorona w dokumentach". „Nie mamy się czego wstydzić. Lanckorona była miastem przez ponad 500 lat i to w czasach najświetniejszych dla Rzeczypospolitej, począwszy od Kazimierza Wielkiego. Byliśmy jednym z najstarszych miast Małopolski. Teraz jest szansa, aby powrócić do dawnej świetności" – mówił podczas otwarcia wystawy wójt. Najcenniejszym eksponatem na wystawie jest dokument z 1797 r., w którym cesarz Franciszek II nadał Lanckoronie herb.
Lanckorona była w przeszłości jednym z ważniejszych miast w Małopolsce. W 1361 r. król Kazimierz Wielki zezwolił na lokację miasta. Ostatecznie doszło do niej na prawie magdeburskim 31 marca 1366 r. Monarcha wybudował w Lanckoronie zamek, który strzegł granicy ze Śląskiem i drogi do Krakowa. W 1410 r. za panowania Władysława Jagiełły miasto stało się siedzibą starostwa.
Podczas konfederacji barskiej Lanckorona poniosła duże straty. W 1768 r. konfederaci opanowali zamek. W 1771 r. został on oblężony. Konfederaci poddali się w czerwcu 1772 r. Doprowadziło to do zniszczenia zamku i miasta, które już nigdy nie odzyskało dawnej świetności. Prawa miejskie odebrano Lanckoronie w 1934 r. (PAP)
szf/ par/
