Muzeum Stutthof przejęło od lokalnego samorządu pieczę nad budynkiem, który w czasie II wojny światowej służył załodze tutejszego obozu koncentracyjnego jako psiarnia. Niewykluczone, że w przyszłości pod opiekę placówki trafią też kolejne obiekty byłego obozu.
Zlokalizowane w miejscowości Sztutowo (Pomorskie) Muzeum Stutthof działa na niewielkim fragmencie dawnego niemieckiego obozu koncentracyjnego. Rozbudowywany przez okres II wojny światowej Stutthof zajmował 120 hektarów, a Muzeum ma pod swoją opieką 20 hektarów, na której to przestrzeni znajdują się m.in. trzy baraki mieszkalne, komora gazowa, krematorium, komendantura oraz obozowa szklarnia.
W ostatnich tygodniach Muzeum przejęło od miejscowego samorządu opiekę nad kolejnym obiektem stanowiącym niegdyś część obozu – budynkiem dawnej psiarni. Obiekt powstał w 1941 roku. Na parterze mieścił on pokoje dla SS-manów z załogi wartowniczej KL Stutthof, a w piwnicy - trzy podzielone na boksy pomieszczenia dla psów. Były to głównie owczarki niemieckie, boksery i sznaucery, które wykorzystywano jako psy wartownicze i tropiące.
Jak poinformował dyrektor Muzeum Stutthof Piotr Tarnowski, placówka chce przeprowadzić renowację i remont psiarni po czym urządzi w niej prawdopodobnie punkt informacyjny.
Tarnowski wyjaśnił, że Muzeum jest też zainteresowane przejęciem innych budynków stanowiących niegdyś część obozu, a dziś należących do gminy Sztutowo. Placówka chętnie przejęłaby choćby hale niemieckich zakładów zbrojeniowych, w których wykorzystywano do pracy więźniów. „Dziś budynki te służą gminie jako magazyny” – powiedział PAP Tarnowski dodając, że władze samorządowe są przychylnie nastawione do przekazania obiektów Muzeum, najpierw jednak musiałyby znaleźć nowe miejsce do przechowywania swojego sprzętu.
Status państwowego niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof uzyskał w styczniu 1942 r., ale został on założony już w momencie wybuchu II wojny światowej. 2 września 1939 r. do obozu usytuowanego nieopodal miejscowości, która dziś nosi nazwę Sztutowo, a która przed II wojną światową wchodziła w skład Wolnego Miasta Gdańska, trafili pierwsi więźniowie.
Początkowo obóz był przeznaczony dla Polaków z Pomorza, w tym osób wyselekcjonowanych spośród aresztowanych 1 września na terenie Gdańska. Od 1942 r. zaczęli do niego trafiać Polacy z innych regionów okupowanego kraju oraz grupy osób innych narodowości, m.in. Żydzi i Rosjanie. Z czasem z niewielkiego obozu rozrósł się do ponad 120 ha, miał też liczne podobozy.
Od 1939 do 1945 r. do obozu Stutthof trafiło w sumie około 110 tys. więźniów. Liczbę ofiar obozu szacuje się na około 65 tys., spośród których ok. 28 tys. stanowiły osoby pochodzenia żydowskiego.
Muzeum Stutthof w Sztutowie zostało utworzone w 1962 r. staraniem byłych więźniów. Około 100 hektarów terenu obozu, które nie znalazły się pod pieczą placówki, podzielono między samorząd a Lasy Państwowe. Te ostatnie wykorzystały ziemię do nasadzeń – dziś większość poobozowego terenu porastają drzewa.
W 2015 r. dyrekcja placówki we współpracy z Wojewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków w Gdańsku, Pracownią Archeologiczną "Signum" oraz Fundacją Bowke, rozpoczęła kompleksowe, zaplanowane na kilka lat, badania całego byłego terenu obozu pozostającego poza obrębem muzeum. W trakcie prac archeolodzy natrafiają na liczne przedmioty związane z obozem: wiele z nich zostanie wyeksponowanych na nowej wystawie głównej, nad którą pracuje Muzeum. (PAP).
autor: Anna Kisicka
aks/ agz/
