Sprawnie funkcjonująca i niezależna instytucja strzegąca publicznych pieniędzy jest nieodzowna w nowoczesnym, demokratycznym państwie – podkreślali w czwartek uczestnicy międzynarodowej konferencji z okazji stulecia działalności Najwyższej Izby Kontroli.
W czwartek mija dokładnie sto lat od dnia, gdy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski dekretem powołał Najwyższą Izbę Kontroli Państwa. Główne zadania NIK nie zmieniły się od tego czasu - Izba nadal kontroluje dochody i wydatki państwa, administrowanie publicznym majątkiem i wskazuje na możliwe nieprawidłowości.
Z okazji jubileuszu w siedzibie NIK odbyła się międzynarodowa konferencja "Role i wyzwania dla kontroli państwowej w nowoczesnym świecie" z udziałem najwyższych przedstawicieli Międzynarodowej Organizacji Najwyższych Organów Kontroli (INTOSAI), Europejskiej Organizacji Najwyższych Organów Kontroli (EUROSAI) i najwyższych organów kontroli z kilku krajów.
"Bez naszej aktywności obywatele nie mieliby wiarygodnego wglądu w rzeczywisty stan działań publicznych. Nie mogliby też dokonywać osądu przestrzegania przez rządzących zasad odpowiedzialności, przejrzystości, uczciwości i sprawiedliwości. A z drugiej strony władza publiczna i jej administracja nie miałaby profesjonalnego i bezstronnego wsparcia w doskonaleniu swoich działań i osiąganiu oczekiwanych przez społeczeństwo efektów" - mówił prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski. Zwrócił też uwagę na znaczenie przekazywania i rozpowszechniania dobrych praktyk w działaniach administracji.
Prezes NIK dodał, że kontrola sprawowana przez najwyższe krajowe instytucje kontroli opiera się na jasno określonych - wynikających ze światowych standardów - zasadach: przejrzystości w wyborze przedmiotu kontroli, rzetelności przedstawianych informacji, apolityczności kontrolerów oraz kolegialności w podejmowaniu kluczowych decyzji.
Szef Europejskiego Trybunału Obrachunkowego Klaus-Heiner Lehne ocenił, że historia kontroli państwowej w Polsce, w szczególności historia NIK "dobrze obrazują istotność kontroli publicznej we współczesnym świecie". "Na przykładzie historii NIK widzimy, że sprawnie funkcjonująca i niezależna instytucja strzegąca publicznych pieniędzy jest nieodzowna w nowoczesnym, dobrze zarządzanym, demokratycznym państwie" - powiedział. Podkreślał, że rola europejskich instytucji kontroli na przestrzeni czasu ewaluowała i obecnie wykracza poza kontrolę finansową.
Uczestnicy konferencji zwracali uwagę na konieczność dostosowywania działań organów kontroli do zagadnień związanych z ciągłym rozwojem w sferze nauki, techniki, m.in. w obszarach takich jak sztuczna inteligencja i technologia blockchain.
W czwartek w siedzibie NIK sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Andrzej Dera wręczył wieloletnim pracownikom Izby Medale za Długoletnią Służbę. Z kolei w Pałacu Prezydenckim szefowa Kancelarii Prezydenta RP Halina Szymańska wręczyła 70 zasłużonym pracownikom NIK Złote, Srebrne i Brązowe Krzyże Zasługi.
Z okazji stulecia Izba wspólnie z Instytutem Pamięci Narodowej wydała książkę "100 kontroli z archiwum NIK" o najciekawszych przeprowadzonych kontrolach oraz album "Najwyższa Izba Kontroli 1919-2019. Sto lat troski o państwo", w którym zamieszczono niepublikowane wcześniej zdjęcia i dokumenty z pierwszych lat działalności Izby. Poczta Polska na stulecie NIK wydała okolicznościową kopertę oraz znaczek z ilustracją gmachu Izby przy ul. Filtrowej w Warszawie.(PAP)
autorzy: Olga Zakolska, Marcin Chomiuk
ozk/ mchom/ mhr/
