Irina Denisowa z Białorusi zajmująca się muzyką cerkiewną, badaczka literatury i kultury prof. Marzanna Kuczyńska i białoruski przedsiębiorca Konstantin Szawiel znaleźli się wśród laureatów nagrody im. księcia Konstantego Ostrogskiego za 2016 rok.
Przyznawane są one od 1989 roku za zasługi w rozwoju myśli, kultury i duchowości prawosławia oraz działalność na rzecz jednoczenia chrześcijan. Laureatów wybiera kapituła skupiona przy miesięczniku "Przegląd Prawosławny", którego redakcja mieści się w Białymstoku.
Obradująca w sobotę kapituła zdecydowała, że za 2016 rok przyzna cztery nagrody. Laureatami zostali: siostra Julianija (Irina Denisowa) z monasteru św. Elżbiety w Nowinkach (Białoruś), prof. Marzanna Kuczyńska i Konstantin Szawiel. Symbolicznie medal przyznano też społeczności doświadczonej 70 lat temu skutkami akcji "Wisła".
Irina Denisowa jest cenionym kompozytorem i dyrygentem, wyróżniona została za wkład w rozwój współczesnej muzyki cerkiewnej. Jak podała kapituła w przekazanym PAP komunikacie, w 2011 roku Irina Denisowa została mniszką (imię zakonne Julianija) w monasterze św. Elżbiety w Nowinkach, dzielnicy Mińska; dyryguje tam chórem, jednym z najbardziej znanych na prawosławnym Wschodzie. Jej kompozycje są wykonywane podczas koncertów i festiwali, w tym również w Polsce.
Slawistka prof. Marzanna Kuczyńska z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu m.in. bada rękopisy i druki cyrylickie, w zakresie jej zainteresowań jest tradycja cyrylo-metodiańska. Jest autorką blisko 70 artykułów naukowych, trzech monografii, polsko-czesko-rosyjsko-ukraińskiego słownika pojęć literackich, redaktorem wielu tomów naukowych. Bierze udział w projektach badawczych. Redaguje Poznańskie Studia Slawistyczne, Krakowsko-Wileńskie Studia Slawistyczne, Latopisy Akademii Supraskiej, Bibliotekę Duchowości Europejskiej.
Białoruski przedsiębiorca Konstantin Szawiel został wyróżniony za "wkład w odrodzenie religijnego życia na Białorusi i poza jej granicami", m.in. w Polsce, Grecji, Rosji, we Włoszech czy w Anglii. Kapituła określiła go jako mecenasa wspierającego różne inicjatywy cerkiewne, głównie wydawnicze, medialne i ikonograficzne. m.in. fundującego do cerkwi ikony. Miał on też np. wkład finansowy w wizyty w Polsce relikwii św. Marii Magdaleny i św. Spirydona, na Białorusi od wielu lat współfinansuje wyjazdy do Jerozolimy po Św. Ogień w Wielką Sobotę, pomaga też monasterom na Grze Athos w Grecji.
"Uczestnikom akcji +Wisła+ w siedemdziesiątą rocznicę ich deportacji z ziem ich przodków na ziemie zachodnie i północne Polski, za trwanie w wierze i pielęgnowanie rodzimych tradycji" - tak kapituła uzasadniła czwarte wyróżnienie.
Akcja "Wisła" przeprowadzona została przeprowadzona przez władze komunistyczne w 1947 roku przeciwko UPA i Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, połączona była z przymusowymi przesiedleniami ludności ukraińskiej z Polski południowo-wschodniej na zachód i północ Polski. Jak zaznaczyła kapituła w swoim komunikacie, akcja przysporzyła przesiedleńcom wielu cierpień, dla społeczności prawosławnej oznaczała m.in. utratę setek świątyń.
"Mimo prześladowań i szykan, przesiedlona ludność (ok. 150 tys.) odbudowywała swoje życie religijne, zachowywała rodzime tradycje, język i kulturę" - podkreśliła kapituła. Nagrodę postanowiła przekazać na ręce osób doświadczonych tamtą akcją - Włodzimierza Zuzuli i Haliny Brodkiewicz, jako "wyraz szacunku i podziękowanie za odwagę pielęgnowania swojej kultury na nowych ziemiach".
Tradycyjnie nagrody wręczone zostaną laureatom w maju, w czasie Hajnowskich Dni Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce.
Patron nagrody, książę Konstanty Ostrogski (1526-1608) żył w Wielkim Księstwie Litewskim. Zasłynął z umacniania pozycji Cerkwi w państwie, w trudnych dla niej czasach Unii Brzeskiej. Przy jego osobie skupiali się najwybitniejsi protektorzy prawosławia. Budował i wyposażał cerkwie, fundował i opiekował się monasterami (w sumie ponad sześćset świątyń).
W siedzibie rodu - Ostrogu - stworzył najważniejsze na ruskich ziemiach Rzeczypospolitej prawosławne centrum oświatowo-kulturalne. Trzonem tego centrum stała się Akademia Ostrogska i drukarnia. Był także zwolennikiem zbliżenia z Kościołem katolickim. (PAP)
rof/ drag/
