Barbara Leśniewska-Wekka odbiera przyznany pośmiertnie Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski dla kapelana AK ks. Apolinarego Leśniewskiego z rąk Tadeusza Daszkiewicza. Fot. PAP/J. Kamiński
Kapelan AK ks. Apolinary Leśniewski, który ocalił obraz "Matka Boska AK" oraz jego autorka Irena Pokrzywnicka zostali pośmiertnie uhonorowani Krzyżami Orderu Odrodzenia Polski. Uroczystość wręczenia odznaczeń ich krewnym odbyła się w sobotę w Warszawie.
"Pośmiertne odznaczenia mają wymiar symboliczny, ale to niezwykle ważny symbol, bo to przesłanie dla kolejnych pokoleń o tym, by pamiętać o tych, którzy przynieśli nam wolność (...). Takimi ludźmi byli właśnie dzisiaj odznaczeni" - powiedział podczas uroczystości w Muzeum Powstania Warszawskiego Tadeusz Deszkiewicz, który wręczył ordery krewnym ks. Leśniewskiego w imieniu prezydenta Andrzeja Dudy.
Przyznane przez prezydenta odznaczenia to Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski dla kapelana AK ks. Apolinarego Leśniewskiego, który ocalił po wojnie obraz "Matka Boska AK" oraz Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski dla autorki obrazu Ireny Pokrzywnickiej. Ordery przyznano m.in. za wybitne zasługi dla niepodległości Polski oraz za pielęgnowanie tożsamości kulturowej Polaków podczas II wojny światowej.
"Jesteśmy niezwykle wdzięczni wszystkim, którzy utrwalają pamięć o księdzu Apolinarym Leśniewskim - człowieku niezłomnym, dzięki któremu poznaliśmy zasady jak żyć w ciężkich czasach i z nich nie rezygnować" - podkreśliła krewna kapelana AK Barbara Leśniewska-Wekka. Zaznaczyła, że odznaczenie zostanie przekazane do Muzeum Okręgowego w Sieradzu, ponieważ z miastem tym był związany ks. Leśniewski.
Obraz "Matka Boska Armii Krajowej" został namalowany po 15 sierpnia 1944 r. przez Irenę Pokrzywnicką, która była przedwojenną malarką, graficzką i ilustratorką m.in. książek Kornela Makuszyńskiego. Artystkę zainspirowała homilia ks. Apolinarego Leśniewskiego, kapelana AK Okręgu Warszawa-Śródmieście, który 15 sierpnia 1944 r. w Święto Matki Boskiej Królowej Polski podkreślił, że brakuje ważnego symbolu związanego z powstaniem.
W rozmowie z PAP kierownik działu ikonografii i fotografii Muzeum Powstania Warszawskiego Joanna Lang zwróciła uwagę, że to właśnie pod wpływem tej homilii Pokrzywnicka narysowała obraz w technice tzw. suchego pastelu na papierze. Powstało dzieło przedstawiające Matkę Boską Częstochowską z Dzieciątkiem na ręku, okrywającą płaszczem żołnierza AK, którego można rozpoznać m.in. po biało-czerwonej opasce na ramieniu. W tle widzimy płonącą Warszawę i m.in. wieże kościelne. Podczas tworzenia obrazu pracownia została zbombardowana, Pokrzywnicka została ranna, ale sam obraz przetrwał, został przekazany uroczyście kapelanowi Leśniewskiemu i stał się elementem ołtarza polowego.
Po wojnie obraz był przez księdza ukrywany w Sieradzu. W 1962 r., by zabezpieczyć dzieło, przekazał je prymasowi Stefanowi Wyszyńskiemu; następnie obraz był przechowywany w Pałacu Biskupim przy ul. Miodowej, a w 2008 r. przekazał go w depozycie do Muzeum Powstania Warszawskiego metropolita warszawski abp Kazimierz Nycz.
Po uroczystości wręczenia odznaczeń jego uczestnicy, m.in. weterani walk o niepodległość, żołnierze Armii Krajowej i powstańcy warszawscy, obejrzeli film dokumentalny "Ku pokrzepieniu powstańczych serc. Historia obrazu +Matka Boska AK+", którego twórcą jest Piotr Korycki.
Uroczystość w Muzeum poprzedziła msza św. w intencji ks. Apolinarego Leśniewskiego i Ireny Pokrzywnickiej w Katedrze Polowej Wojska Polskiego. (PAP)
nno/ akn/ je/
