Załoga Huty Katowice zapisała niezwykle ważną kartę w historii polskiej walki o wolność – podkreślił prezydent Andrzej Duda w liście skierowanym do uczestników wtorkowych obchodów 38. rocznicy podpisania Porozumienia Katowickiego.
W liście głowy państwa, odczytanym przez Agnieszkę Lenartowicz-Łysik z Kancelarii Prezydenta, Andrzej Duda przypomniał, że 28 lat temu, wkrótce po podpisaniu porozumień w Gdańsku, Szczecinie, Jastrzębiu-Zdroju, o prawa swoje i swoich rodzin upomnieli się pracownicy Huty Katowice w Dąbrowie Górniczej.
„Tragiczna sytuacja gospodarcza kraju, a tym samym pogarszające się warunki życia zwykłych obywateli, strach i szykany, kłamstwa komunistycznej dyktatury – taka była rzeczywistość 1980 r. Wywołało to zrozumiały sprzeciw ludzi, których zjednoczyła wielka idea niezależności, samorządności i solidarności. Zaczęły się tworzyć struktury związku, który przerodził się w potężny ruch społecznego protestu przeciw komunistycznej władzy” - wskazał prezydent.
„Porozumienia katowickie, podpisane 11 września 1980 r. w Dąbrowie Górniczej w ogromnym stopniu przyczyniły się do powstania niezależnego, samorządnego związku zawodowego +Solidarność+. Stanowią one integralną część tamtego czasu, czasu wielkich oczekiwań i nadziei” - dodał.
Prezydent przypomniał, że główne ustalenia podpisanego dokumentu zakładały, że sierpniowe porozumienia z Gdańska obowiązywać będą na terenie całego kraju, co miało umożliwić wolnym związkom zawodowym rozwinięcie legalnej działalności w Polsce. Zaznaczył też, że dzięki determinacji członków ówczesnego komitetu strajkowego udało się także osiągnąć niezwykle ważny zapis o prawnej legalizacji ruchu związkowego, a także o zaprzestaniu represji wobec działaczy związku.
„Wszystkie postulaty przyczyniły się do wzmocnienia, ale przede wszystkim do wyróżnienia solidarnościowych ideałów. Pokazały, że siła leży w jedności, że reżim uda się pokonać tylko wtedy, gdy społeczeństwo wspólnie powstanie dzięki totalitarnej władzy” - stwierdził Andrzej Duda.
„Porozumienia katowickie stanowiły kluczowe wsparcie dla strony społecznej, stając się faktycznym dopełnieniem długotrwałej walki o suwerenność. Utorowały drogę do wolności, do przemian demokratycznych w Polsce i w Europie, a śląsko-dąbrowska Solidarność przez całe lata 80. pozostawała jednym z najważniejszych ośrodków opozycyjnych” - podkreślił.
„Chylę czoło przed wszystkimi, którzy w tamtym czasie okazali siłę i konsekwencję w dążeniu do wolności. Załoga Huty Katowice zapisała wtedy niezwykle ważną kartę w historii polskiej walki o wolność. Rzeczpospolita nigdy nie zapomni o ludziach, którzy narażając się na szykany prowadzili działalność związkową z myślą o wolnej Polsce” - zadeklarował.
„Jestem pewien, że dzisiejsza rocznica porozumień katowickich w roku 100-lecia odzyskania niepodległości przyczyni się do pogłębienia refleksji nad dziedzictwem polskiego czynu niepodległościowego, w którym historia Solidarności stanowi kontynuację polskiej drogi do wolności” - skonkludował prezydent.
W liście odczytanym przez wojewodę śląskiego Jarosława Wieczorka premier Mateusz Morawiecki napisał, że 38 lat temu strajkujący w Hucie Katowice „uczynili znaczący krok w polskiej drodze do wolności i zrzucenia jarzma komunizmu”. Podkreślił, że bez Solidarności, której fundamentem były porozumienia 1980 r., „nie byłoby dzisiejszej wolnej, suwerennej Polski”. „Upamiętniamy niezłomnych bohaterów tamtych dni; zgromadzonych na uroczystościach zapewniam o moim głębokim szacunku” - zaznaczył.
„W historii naszych powojennych zmagań o prawo do samostanowienia, podpisanie porozumień katowickich przez lata było kartą niedocenioną. Wolna Polska jednak pamięta o dziedzictwie tysięcy strajkujących w 1980 r. hutników. Pamięta o ich odwadze i ich uporze. Pamiętamy i dziękujemy przywódcom strajku i wszystkim uczestnikom za ich pragnienie wolności – tak charakterystyczne dla nas, Polaków” - ocenił.
„Idee Solidarności i walki o godność jednoczące wtedy nasz naród okazały się źródłem siły, której nie zdławiło nawet zbrojne wystąpienie władzy przeciw obywatelom. Wobec tych wartości kruszały mury okalające naszą ojczyznę i inne kraje regionu. Już nie po raz pierwszy świat ujrzał, że zjednoczeni Polacy mogą dokonywać wielkich rzeczy” - podkreślił szef rządu.
„Ten rok jest dla naszego kraju czasem szczególnej refleksji nad narodową jednością. W stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości stajemy przed dokonaniami całych pokoleń, które budowały suwerenną Rzeczpospolitą. Dziękuję wszystkim, którym zawdzięczamy podpisanie Porozumień Katowickich. Są one ważną częścią dziedzictwa naszej niepodległości; są wciąż aktualnym zobowiązaniem do budowania Polski sprawiedliwej i solidarnej” - ocenił Morawiecki.
W ramach obchodów 38. rocznicy podpisania Porozumienia Katowickiego i powstania Solidarności we wtorek rano odprawiono mszę w sanktuarium św. Antoniego z Padwy w Dąbrowie Górniczej-Gołonogu; następnie zmówiono modlitwę i złożono kwiaty pod krzyżem za bramą główną dawnej Huty Katowice - dziś dąbrowskiego oddziału koncernu ArcelorMittal Poland i wygłoszono przemówienia pod Pomnikiem Porozumienia Katowickiego.
W uroczystościach uczestniczyli m.in. szef Solidarności Piotr Duda, prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek i wojewoda śląski Jarosław Wieczorek. Obecni byli także sygnatariusze Porozumienia Katowickiego: Andrzej Rozpłochowski i Zbigniew Kupisiewicz i Jacek Jagiełka.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ agz/
