Wystawa, konkurs kryptologiczny dla młodzieży, wykłady i dyskusje składają się na projekt samorządu wielkopolskiego „Enigma. Odszyfruj zwycięstwo”. Imprezy towarzyszą obchodom Święta Niepodległości. W 1932 roku matematycy Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski poznali szyfr "Enigmy" - niemieckiej maszyny kodującej. Dokonali tego po raz pierwszy metodami matematycznymi. Dotychczas w kryptologii stosowano głównie metody lingwistyczne.
”Chcemy propagować sukces poznańskich matematyków, którzy jako pierwsi złamali kody niemieckiej maszyny szyfrującej +Enigmy+. Mamy zobowiązania wobec tego zespołu kryptologów, który przyczynił się do tego, że losy II wojny światowej potoczyły się tak, a nie inaczej” – powiedział we wtorek podczas konferencji prasowej marszałek województwa wielkopolskiego, Marek Woźniak.
Osią projektu jest wystawa przygotowana przez samorząd województwa wielkopolskiego „Enigma. Odszyfruj zwycięstwo”. Dokumentuje ona historię złamania kodów "Enigmy" przez polskich kryptologów. Zwiedzający ekspozycję będą mieli okazję przejść labiryntem, odsłaniającym zagadki i tajemnice złamania szyfru. Będzie też możliwość obejrzenia oryginalnego egzemplarza "Enigmy", wypożyczonego z Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu.
Wystawa była wcześniej prezentowana w Parlamencie Europejskim w Brukseli, w Holandii i we Włoszech.
Wydarzeniem naukowym projektu będzie wykład „Sekrety i dowody. Rola Przypadkowości” - światowej sławy informatyczki Shafriry Goldwasser z Massachusetts Institute of Technology (USA). Zaprezentowane będą fragmenty filmów mówiących o polskich akcentach w pracach nad "Enigmą".
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza (UAM) każdego roku organizuje - pod patronatem Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego - wykłady z informatyki. „Przecież słynni kryptolodzy byli naszymi absolwentami i dlatego honorujemy ich dokonania przy okazji promując naszą uczelnię” – powiedział podczas konferencji rektor UAM, prof. Bronisław Marciniak
Na zakończenie całego projektu w sobotę uczniowie poznańskich liceów wezmą udział w kursie kryptologii i internetowej grze kryptologicznej „codebreakers.eu”.
„Codebreakers.eu” przeznaczona jest dla młodzieży w całej Europie. Chętni mogą zarejestrować się w systemie, gdzie na podstawie wykładów historycznych i kryptologicznych będą rozwiązywać zadania logiczne. Dwa najlepsze zespoły z zarejestrowanych w internecie wezmą udział w finale konkursu, który w 2012 roku zostanie zorganizowany w Wielkopolsce.
"Enigma" miała początkowo służyć do korespondencji między wielkimi korporacjami przemysłowymi. Po modyfikacjach i ulepszeniach zaczęło jej używać niemieckie wojsko. Niemcy byli przekonani, że nikt nie pozna kodu maszyny, jednak w 1932 roku trzem polskim matematykom: Marianowi Rejewskiemu, Jerzemu Różyckiemu i Henrykowi Zygalskiemu z Sekcji BS-4 Biura Szyfrów Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego udało się złamać klucz kodowy "Enigmy".
Złamanie kodu "Enigmy" uważane jest za znaczący wkład Polski w zwycięstwo aliantów w II wojnie światowej. Mogło skrócić wojnę o 2-3 lata, i w konsekwencji - uratowało życie 20-30 milionom ludzi w Europie i na świecie.
Złamanie szyfrów pomogło w pomyślnym przeprowadzeniu przez aliantów inwazji na kontynent europejski w czerwcu 1944 r. Niemcy byli przekonani - nawet po rozpoczęciu alianckiej operacji w Normandii - że jest to tylko próba odwrócenia ich uwagi i przykrywka dla głównego ataku na Calais.
Dzięki tej dezinformacji, w inwazji na Normandię (D-Day), w której brała między innymi udział 1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka, alianci ponieśli mniejsze straty, niż gdyby Niemcy byli lepiej przygotowani do odparcia ataku w miejscu właściwego uderzenia. (PAP)
kpr/ ls/
