Przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów Henryk Kowalczyk (2P), dziennikarz Rafał Porzeziński (P), pisarka Izabela Żukowska (2L) i dziennikarz Krzysztof Renik (L) podczas konferencji prasowej nt. kampanii "Wielki powrót". Fot. PAP/M. Kmieciński
Cykl audycji radiowych, w których polscy repatrianci podzielą się ze słuchaczami m.in. osobistymi doświadczeniami i wspomnieniami, będzie można usłyszeć od piątku na antenie Polskiego Radia. Celem kampanii "Wielki Powrót" jest przybliżanie idei sprowadzania rodaków ze Wschodu do Polski.
"Ten cykl audycji radiowych będzie, mam nadzieję, uświadamiał nam naszą moralną powinność wobec tych osób, które czekają na powrót do Polski. Bo drzemią w nas wielkie pokłady solidarności" - powiedział przewodniczący Stałego Komitetu Rady Ministrów Henryk Kowalczyk podczas środowej konferencji prasowej.
Inicjatorami kampanii, której celem jest informowanie o akcji repatriacyjnej oraz kulturowych i cywilizacyjnych korzeniach Polaków, przybywających do naszego kraju z Syberii i Kazachstanu, są Polskie Radio i Stowarzyszenie "Wspólnota Polska".
W ramach kampanii, która potrwa do stycznia 2018 r., powstanie ok. 80 audycji, które zostaną wyemitowane na antenie Polskiego Radia - m.in. cotygodniowe, nocne "Powroty polskie" Ewy Heine, Agaty Puścikowskiej i Miry Jankowskiej. W słowno-muzycznej audycji słuchacze i eksperci wymienią się osobistymi doświadczeniami i wspomnieniami.
W programie reporterskim "Na stepach Kazachstanu" Krzysztofa Renika słuchacze poznają historie mieszkańców tego najliczniejszego skupiska polonijnego na Wschodzie, którzy opowiedzą o swoich tradycjach i życiu w tym regionie.
Na antenie usłyszeć będzie można także szereg słuchowisk, m.in. "Syberyjski legion" o powstaniu polskich zesłańców w Kraju Zabajkalskim, "Góra Dybowskiego" o polskim przyrodniku, podróżniku i malarzu, badaczu jeziora Bajkał, Dalekiego Wschodu i Kamczatki - Benedykcie Dybowskim.
W ramach kampanii, która potrwa do stycznia 2018 r., powstanie ok. 80 audycji, które zostaną wyemitowane na antenie Polskiego Radia - m.in. cotygodniowe, nocne "Powroty polskie" Ewy Heine, Agaty Puścikowskiej i Miry Jankowskiej. W słowno-muzycznej audycji słuchacze i eksperci wymienią się osobistymi doświadczeniami i wspomnieniami.
Planowane są także trzy debaty w ramach programu publicystycznego "Akcja - repatriacja", przedstawiającego najważniejsze uwarunkowania dotyczące repatriacji Polaków ze Wschodu, m.in. stan prawny oraz konkretne działania podejmowane przez państwo i samorządy.
Podsumowanie przebiegu i realizacji całego projektu zaprezentowane zostaną podczas międzydyscyplinarnej Konferencji RE-PATRIA.
Jak podkreślił prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Dariusz Bonisławski, które prowadzi Dom Polonii w Pułtusku, "jest to bardzo ważny dzień, ponieważ projekt repatriacji jest bardzo szczególny i teraz ma wreszcie szansę zostać zrealizowany".
Według dyrektora radiowej "Jedynki" Rafała Porzezińskiego nasz kraj zbyt długo zwlekał z działaniami, umożliwiającymi powrót do Polski zesłanym rodakom. Obecne działania nazwał "bardzo sprawiedliwym dziejowo przedsięwzięciem, bo wiele narodów wcześniej zatroszczyło się o swoich repatriantów; my tego nie zrobiliśmy, więc teraz spłacamy swój dług" - zaznaczył.
Minister Kowalczyk, pytany o środki finansowe, które z budżetu państwa przeznaczone zostaną na pomoc powracającym, Kowalczyk podkreślił, że "z Ministerstwa Finansów otrzymał zapewnienie, że bez względu na to, ile osób zechce wrócić, środki się znajdą". "To są jedne z najlepiej wydanych pieniędzy z budżetu państwa" - powiedział.
W spotkaniu udział wzięli również potomkowie repatriantów mieszkający już w Polsce, którzy opowiedzieli o powrocie do kraju.
Podczas II wojny światowej Związek Sowiecki przeprowadził cztery wielki akcje deportacyjne polskich obywateli. Nocą z 9 na 10 lutego 1940 roku, na rozkaz Moskwy, z Polski wywieziono pierwszych 140 tys. osób – głównie rodziny wojskowych, urzędników, pracowników służby leśnej i kolei ze wschodniej części kraju. Jedna trzecia deportowanych trafiła na północ europejskiej części Rosji, do obwodu archangielskiego i Komijskiej ASRS, wielu przesiedlono do Kraju Krasnojarskiego i obwodu omskiego na Syberii. Kolejne deportacje odbyły się z 12 na 13 kwietnia 1940 r., z 28 na 29 czerwca 1940 r., oraz w maju 1941 r.
7 kwietnia 2017 r. Sejm przyjął nowelizację ustawy o repatriacji, która przewiduje m.in. nowe formy pomocy finansowej dla repatriantów oraz ustanowienie pełnomocnika rządu ds. repatriacji i Rady ds. Repatriacji. Ustawa weszła w życie 1 maja. (PAP)
nak/ itm/
