Ustanowienie pełnomocnika rządu ds. repatriacji oraz Rady ds. Repatriacji zakłada projekt noweli ustawy o repatriacji, który we wtorek przyjął rząd. Projekt przewiduje też nowe formy pomocy finansowej dla repatriantów, m.in. do 25 tys. zł na "zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych".
Centrum Informacyjne Rządu podkreśla w komunikacie po posiedzeniu rządu, że przyjęte rozwiązania, stworzą odpowiednie warunki do powrotu i osiedlania się w Polsce osób polskiego pochodzenia.
Jak wyjaśniono, chodzi o osoby zesłane lub deportowane przez władze ZSRR do Armenii, Azerbejdżanu, Gruzji, Kazachstanu, Kirgistanu, Tadżykistanu, Turkmenistanu, Uzbekistanu lub azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej.
"Opracowane regulacje spełniają obietnicę złożoną przez premier Beatę Szydło w trakcie prezentacji podsumowującej 100 dni rządu w lutym 2016 r." - czytamy w komunikacie.
W projekcie nowelizacji zmieniono definicję repatrianta i procedurę związaną z przyznawaniem wizy krajowej w celu repatriacji. Przewidziano także ustanowienie pełnomocnika rządu ds. repatriacji oraz utworzenie Rady ds. Repatriacji.
Zgodnie z projektem funkcję pełnomocnika rządu ds. repatriacji będzie pełnił sekretarz lub podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji; będzie on powoływany i odwoływany przez premiera.
"Jednym z jego ważniejszych zadań będzie koordynowanie działań wspierających repatriantów, a także wydawanie decyzji w sprawie przyznawania im pomocy finansowej" - podkreślono w komunikacie CIR. Pełnomocnik będzie współpracował z organami jednostek samorządu terytorialnego i organizacjami pozarządowymi.
Centrum Informacyjne Rządu podkreśla, że przyjęte rozwiązania, stworzą odpowiednie warunki do powrotu i osiedlania się w Polsce osób polskiego pochodzenia. Jak wyjaśniono, chodzi o osoby zesłane lub deportowane przez władze ZSRR do Armenii, Azerbejdżanu, Gruzji, Kazachstanu, Kirgistanu, Tadżykistanu, Turkmenistanu, Uzbekistanu lub azjatyckiej części Federacji Rosyjskiej.
Projekt zakłada ponadto, że w województwie proces repatriacji będzie koordynował wojewoda we współpracy z pełnomocnikiem.
Rada ds. Repatriacji będzie organem opiniodawczo-doradczym pełnomocnika rządu ds. repatriacji. W jej skład wejdzie pięciu członków powołanych (na wniosek pełnomocnika) przez premiera spośród osób "wyróżniających się wiedzą i doświadczeniem w dziedzinie repatriacji". Jej podstawowym zadaniem będzie zgłaszanie propozycji usprawniających organizację tego procesu. Kadencja Rady ma trwać pięć lat.
Ponadto projekt noweli przewiduje tworzenie ośrodków adaptacyjnych dla repatriantów. "Pobyt w takim ośrodku ma pomóc im w szybkim zaadaptowaniu się do nowych warunków i przygotowaniu do samodzielnego życia" - czytamy w komunikacie.
Zgodnie z projektowanymi przepisami pełnomocnik rządu ds. repatriacji będzie powierzał prowadzenie tych ośrodków organizacjom społecznym, stowarzyszeniom lub innym osobom prawnym wyłonionym w otwartym konkursie ofert.
CIR podkreśla w komunikacie, że ośrodki adaptacyjne powinny być zlokalizowane w miejscach, z których dojazd do szkoły publicznej i placówek medycznych nie jest utrudniony, a możliwości podjęcia pracy zarobkowej nie są ograniczone.
"Repatriant umieszczony w ośrodku będzie mógł otrzymać 200 zł miesięcznie. Świadczenie nie będzie przyznawane repatriantowi, który podjął pracę zarobkową – z wyjątkiem repatrianta, który jest osobą małoletnią" - czytamy w komunikacie CIR.
Według projektu ośrodek będzie zapewniał repatriantom kursy języka polskiego, zajęcia z historii i tradycji polskiej, szkolenia zawodowe oraz zajęcia adaptacyjno-integracyjne, dzięki którym repatriant pozna np. polski system opieki zdrowotnej, system oświaty, zasady bezpieczeństwa publicznego oraz zasady polityki prorodzinnej i pomocy społecznej oraz uprawnienia osób niepełnosprawnych.
Repatriant będzie umieszczany w ośrodku na podstawie decyzji pełnomocnika rządu ds. repatriacji na okres od trzech do sześciu miesięcy - zakłada projekt noweli. "Ośrodki będą nadzorowane przez pełnomocnika. Decyzja pełnomocnika o przyznaniu miejsca w ośrodku będzie nowym dowodem potwierdzającym spełnienie warunków do osiedlenia się w Polsce" - czytamy w komunikacie.
W projekcie zaproponowano także nową formę pomocy finansowej dla repatriantów. "Pełnomocnik będzie udzielał repatriantowi po opuszczeniu przez niego ośrodka (na jego wniosek) pomocy finansowej na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Repatriant będzie mógł otrzymać do 25 tys. zł " - podkreślono w komunikacie.
Jak wyjaśniono, wsparcie to będzie mógł przeznaczyć na dopłatę do zakupu mieszkania lub dopłatę do czynszu wynajmowanego mieszkania. Przy czym pomoc ta może być udzielana przez okres nie dłuższy niż 10 lat od dnia opuszczenia przez niego ośrodka. Zgodnie z projektowanymi przepisami pomoc dla repatrianta na pokrycie kosztów remontu i adaptacji lokalu mieszkalnego wyniesie 6 tys. zł.
Projekt noweli przewiduje, że gminie, która zapewni lokal mieszkalny repatriantowi, zostanie udzielona jednorazowa dotacja z budżetu państwa do 25 tys. zł na repatrianta.
Projektowane przepisy zakładają też możliwość przydzielenia repatriantowi przez gminę, w której mieszka, osoby wspierającej na okres nie dłuższy niż 2 lata.
Osobę taką będzie mógł przydzielić repatriantowi – na jego wniosek uzasadniony szczególną sytuacją wynikającą z podeszłego wieku, stanu zdrowia, słabej znajomości języka polskiego, braku umiejętności adaptacyjnych – wójt, burmistrz bądź prezydent miasta. Zadaniem osoby wspierającej będzie udzielanie repatriantowi pomocy na w załatwianiu spraw związanych z opieką medyczną, szkolnictwem, pomocą społeczną czy zatrudnieniem.
W projektowanych przepisach poszerzono także katalog zwolnień od podatku od spadków i darowizn nabycia przez repatrianta – w drodze dziedziczenia lub darowizny – mieszkania lub domu jednorodzinnego, po spełnieniu wskazanych warunków.
"Ponadto, konsul w trakcie procedury mającej na celu przyznanie wizy krajowej w celu repatriacji, osobom starającym się o nią będzie zwracał oryginały dokumentów. W ten sposób wyeliminowane zostaną przypadki utraty składanych dokumentów" - zaznaczono.
CIR podkreśla, że "zakres proponowanych zmian był szeroko konsultowany ze środowiskiem repatriantów w kraju i za granicą (Kazachstan) oraz samorządami i organizacjami zajmującymi się tą problematyką". Według CIR z danych MSZ wynika, że repatriacją do Polski zainteresowanych jest ok. 10 tys. osób.
Zgodnie z projektem znowelizowane przepisy miałyby zasadniczo obowiązywać od 1 maja 2017 r.; część regulacji powinna wejść w życie 1 września 2017 r. (PAP)
mzk/ par/
