Senacka komisja przyjęła w środę projekt uchwały upamiętniającej zmarłego w ub. tygodniu b. premiera Jana Olszewskiego. Senatorowie PO apelowali m.in., by w projekcie przypomnieć, że Olszewski był doradcą nie tylko prezydenta Lecha Kaczyńskiego, ale wcześniej także prezydenta Lecha Wałęsy.
Jan Olszewski zmarł 7 lutego w wieku 88 lat. Był premierem w latach 1991-1992, obrońcą opozycjonistów w procesach politycznych w okresie PRL, doradcą prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Główne uroczystości pogrzebowe Jana Olszewskiego odbędą się w sobotę - o godz. 11 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela zostanie odprawiona msza żałobna; były premier zostanie pochowany na Powązkach Wojskowych
Projekt uchwały ws. upamiętnienia b. premiera zaproponowała grupa senatorów PiS; głosowanie w Senacie nad projektem ma odbyć się w czwartek rano. W środę propozycją senatorów PiS zajęła się senacka komisja ustawodawcza.
W projekcie przypomniano, że Olszewski był adwokatem, działaczem opozycji niepodległościowej, politykiem, urodzonym w Warszawie w rodzinie kolejarzy, politycznie związanej z tradycjami niepodległościowego ruchu socjalistycznego. "Wzrastał w atmosferze szacunku do Polski Niepodległej, której pozostał wierny do końca swego życia" - czytamy w projekcie.
Przypomniano w nim, że Olszewski w czasie II Wojny Światowej był żołnierzem Szarych Szeregów, walczył w Powstaniu Warszawskim. "Od 1956 r. aktywnie uczestniczył w polskich zrywach wolnościowych, jako członek Klubu Krzywego Koła i redaktor +Po Prostu+. Od lat 60-tych do końca PRL był obrońcą w procesach politycznych. Bronił studentów, działaczy opozycji represjonowanych przez władze komunistyczne, ludzi +Solidarności+ w latach stanu wojennego, m.in. w procesach przeciwko organizatorom strajków i podziemnym wydawcom. Był jednym z oskarżycieli posiłkowych w procesie toruńskim, reprezentując rodzinę zamordowanego bł. ks. Jerzego Popiełuszki" - wskazano.
Zaznaczono też, że w latach 1968-1970 Olszewski w związku z obroną studentów aresztowanych w czasie manifestacji marcowych w Warszawie był zawieszony w prawie wykonywania zawodu adwokata, a w grudniu 1975 r. był współautorem oraz sygnatariuszem Listu 59, apelu do Sejmu PRL zawierającego protest przeciwko projektowanym, antypolskim zmianom w Konstytucji PRL.
"W 1976 roku znalazł się wśród założycieli Polskiego Porozumienia Niepodległościowego oraz uczestniczył w zakładaniu Komitetu Obrony Robotników. We wrześniu 1980 roku włączył się w organizowanie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego +Solidarność+. Po wprowadzeniu stanu wojennego prowadził z ramienia Sekretarza Konferencji Episkopatu Polski arcybiskupa Bronisława Dąbrowskiego rozmowy z przedstawicielami władz w sprawie zwolnienia więźniów z obozów internowania" - głosi projekt.
Podkreślono w nim, że Olszewki w wyborach parlamentarnych w 1991 roku uzyskał mandat posła na Sejm I kadencji, a 6 grudnia 1991 roku Sejm powołał go na stanowisko "premiera pierwszego po transformacji rządu, powołanego przez Sejm, wybrany w wolnych wyborach". "Jako Prezes Rady Ministrów RP podjął starania na arenie międzynarodowej by wprowadzić Polskę do NATO i Wspólnot Europejskich, jednocześnie przeciwstawiając się uzależnieniu kraju od Rosji" - czytamy w projekcie.
"Na wniosek Sejmu jego rząd zrealizował uchwałę lustracyjną, dostarczając parlamentowi listę blisko 70 osób pełniących ważne funkcje państwowe, a zarejestrowanych jako agenci aparatu bezpieczeństwa w czasach Polski komunistycznej. Ta próba lustracji, zakończyła się odwołaniem jego rządu. Decyzją Sejmu podczas +nocnej zmiany+ w nocy z 4 na 5 czerwca 1992 r., w rocznicę wyborów z 1989 r., Jan Olszewski został pozbawiony funkcji Prezesa Rady Ministrów" - głosi projekt uchwały.
Czytamy w nim też, że Olszewski był "współautorem obywatelskiego projektu konstytucji z 1994 r., który został podpisany w krótkim czasie przez 2 mln Polaków", a po wyborach prezydenckich w 1995 roku, w których uzyskał czwarte miejsce, założył nową partię polityczną Ruch Odbudowy Polski".
"Jan Olszewski był doradcą prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Działał na rzecz likwidacji Wojskowych Służb Informacyjnych. 3 maja 2009 r. został odznaczony Orderem Orła Białego. Pan premier Jan Olszewski do końca życia pozostał wierny ideałom Polski niepodległej i demokratycznej i praworządnej. Był człowiekiem honoru, pełnym godności, skromności i uczciwości. Dobrze zapisał się w historii narodu polskiego, jako patriota, mąż stanu, wzór do naśladowania. Senat Rzeczypospolitej Polskiej oddaje Mu należny hołd. Cześć Jego pamięci" - czytamy w przyjętym przez komisję projekcie.
Podczas dyskusji senatorowie PO: Aleksander Pociej, wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz oraz Piotr Zientarski krytykowali użycie w projekcie słów "nocna zmiana". Według Pocieja, "używanie tego sformułowania jest bardzo mocno wartościujące". Jak zaznaczył, "są dwie narracje na temat tego, co się wtedy wydarzyło, które są ze sobą sprzeczne". Podkreślił, że jeśli senatorowie PiS będą upierali się, by te słowa w projekcie zostawić, to on będzie chciał zaznaczenia, że Olszewski był przywiązany do praworządności i że krytykował reformę sądownictwa wprowadzaną przez PiS.
Senatorowie PO wskazywali też, że w 1992 r. wiele z osób, które były pomawiane o współpracę z SB, zostało potem oczyszczonych z tego zarzutu przez sądy.
Borusewicz i Zientarski dodatkowo chcieli, by w projekcie przypomniano, że Olszewski był doradcą nie tylko prezydenta Lecha Kaczyńskiego, ale i - wcześniej - Lecha Wałęsy, gdy ten był prezydentem. Także na tę zmianę nie zgodzili się senatorowie PiS. (PAP)
autor: Wiktoria Nicałek
wni/ par/
