Senat RP. Fot. PAP/R. Guz
Senat poparł w piątek jednogłośnie nowelę, w myśl której dzieciom przebywającym wraz z matkami więzionymi za działalność opozycyjną w PRL przysługuje od Skarbu Państwa "odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę".
Za nowelą głosowało 83 senatorów, nikt nie był przeciw ani nie wstrzymał się od głosu.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego został wniesiony przez Komisję Praw Człowieka, Praworządności i Petycji.
W myśl noweli "dziecku matki pozbawionej wolności, wobec której stwierdzono nieważność orzeczenia, które przebywało wraz z matką w więzieniu lub innym miejscu odosobnienia lub którego matka, w okresie ciąży, przebywała w więzieniu lub innym miejscu odosobnienia, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę".
Senator sprawozdawca projektu Robert Mamątow (PiS) przypominał, że w obecnym stanie prawnym osoby, które jako małoletnie były więzione wraz z matkami lub których matka przebywała w okresie ciąży w więzieniach, nie mogą dochodzić odszkodowań i zadośćuczynienia za okres własnego pobytu w więzieniu i miejscach odosobnienia.
Jak zaznaczył podczas drugiego czytania projektu, na wspomniany problem zwrócił uwagę autor petycji, która wpłynęła do Senatu. "Jako przykład opisał on doświadczenie swojej rodziny. Jego matka będąc z nim w dziewiątym miesiącu ciąży, została skazana za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego na karę śmierci. Autor petycji urodził się i przez 8 miesięcy przebywał wraz z matką w więzieniu, a następnie został rozdzielony z matką i ponad rok spędził w więziennym żłobku. Dopiero po tym czasie przekazano go pod opiekę siostrze matki" - mówił Mamątow.
Przytoczył także dane przedłożone przez Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, z których wynika, że dotąd urząd przyznał uprawnienia represjonowanych 37 osobom, które przebywały z powodu represji komunistycznych wraz ze swoimi matkami w więzieniach.
"33 osoby urodziły się w więzieniu, trzy przebywały w więzieniu jako dzieci, jedna przebywała w więzieniu wyłącznie w okresie prenatalnym. Według informacji IPN wszystkich kobiet pozbawionych wolności, które w czasie przebywania w miejscu odosobnienia były w ciąży, urodziły tam dziecko lub przebywały z dziećmi urodzonymi na wolności było 354, przy czym nieważność orzeczenia stwierdzono tylko wobec 14. W przypadku pozostałych 340 kobiet nie odnaleziono informacji dotyczących nieważności orzeczenia" - powiedział senator.
Podkreślił także, że Urząd do Spraw Kombatantów zwrócił uwagę, iż projekt nie obejmuje dzieci urodzonych na wolności, a następnie więzionych wraz z matką. "Tym samym nie osiągają one celu wskazanego w uzasadnieniu. Proponowana poprawka została uwzględniona w projekcie ustawy. Dodatkowo należy założyć, że kwota, jaka jest potrzebna do zabezpieczenia dzisiaj stwierdzonych roszczeń kobiet i dzieci, które urodziły się w więzieniu i przebywały z matką w więzieniu to 760 tys. miesięcznie przez 3 lata. Czyli byłaby to w sumie kwota ok. 2 mln 300 tys. za cały okres obowiązywania ustawy" - dodał Mamątow. (PAP)
autor: Anna Kondek-Dyoniziak
edytor: Paweł Tomczyk
akn/ pat/
