W setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości warto w pejzażu naszych miast i wsi przywrócić pamięć o wielkich czynach Polaków, upamiętnić bohaterów lokalnych, którzy są żywi w pamięci narodowej - uważa szef MON Antoni Macierewicz.
Minister obrony narodowej skomentował w Sejmie - w rozmowie z dziennikarzami - opracowany przez jego resort program "Kolumny Niepodległości". Zakłada on wybudowanie w miejscach szczególnych dla historii - z okazji przypadającej w 2018 roku setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości - okolicznościowych memoriałów w formie kolumn.
"Myślę, że setna rocznica odzyskania niepodległości jest warta tego, żebyśmy do pejzażu naszych miast, naszych wsi, naszych lokalnych społeczności przywrócili pamięć o wielkich czynach Polaków, dzięki którym dzisiaj możemy być niepodlegli" - ocenił Macierewicz.
Wskazał, że to nie jest pierwszy raz w historii Polski, kiedy dla tak wielkich wydarzeń, inicjuje się tego typu akcje.
Minister obrony narodowej wyjaśnił, że jego resortowi chodzi o to, aby upamiętnić bohaterów lokalnych, "którzy są żywi w pamięci narodowej tam, gdzie ona się kształtuje - od samego dołu".
Jak zadeklarował Macierewicz na budowę kolumn, MON przeznaczy "duże sumy", aby wspomóc samorządy.
Szef resortu obrony wyjaśnił też, że MON chce, aby pomniki były wszędzie takie same, ewentualnie różniły się szczegółami. Dodał, że kolumna będzie w stylu klasycystycznym, z orłem w koronie i miejscem na cokole, w którym będą upamiętnione lokalne wydarzenia z ostatnich 100 lat.
Wiceszef MON Michał Dworczyk wyraził nadzieję - w rozmowie z dziennikarzami - że ten projekt spotka się z odzewem samorządów, zwłaszcza tych, na terenie których jest niewiele upamiętnień, a które mogą organizować życie lokalnych społeczności podczas uroczystości patriotycznych.
Dworczyk poinformował, że właśnie ruszył konkurs na projekt kolumn. Wiceszef MON powiedział ponadto, że konkurs zostanie rozstrzygnięty w najbliższych tygodniach; poinformował, że kwota, za którą można wybudować taką kolumnę, nie powinna przekraczać 300 tys. zł. "Dotacje będą udzielone samorządom zainteresowanym zbudowaniem, obowiązkowy wkład własny to będzie 20 proc. ze strony samorządu" - zaznaczył.
Odnosząc się do uwag opozycji, że to upamiętnienie mogłoby wyglądać w inny sposób, a pieniądze powinny być przeznaczone na cele bardziej użyteczne z punktu widzenia obywateli, Dworczyk powiedział, że z punktu widzenia posła z Dolnego Śląska może stwierdzić, że na tamtym terenie cały czas jest deficyt miejsc, wokół których można organizować życie lokalnych społeczności w czasie różnego rodzaju świąt narodowych czy patriotycznych. "Owszem, są jeszcze, choć mam nadzieję, że niedługo, pomniki chwały armii sowieckiej, która niby wyzwalała te tereny, a takich czysto polskich upamiętnień nie ma" - dodał Dworczyk.
Program "Kolumny Niepodległości" ma być realizowany w trzech etapach: konkursu na projekt artystyczno-architektoniczny, konkursu na przyznanie dotacji na wsparcie budowy kolumn oraz uroczystego ich odsłonięcia w 100. rocznicę odzyskania niepodległości.
Zwycięzca konkursu - jak podaje resort obrony - otrzyma nagrodę w wysokości 30 tys. złotych. Planowane jest też przyznanie dwóch nagród dla autorów wyróżnionych prac w wysokości po 8,5 tys. złotych.
MON podkreśla, że inicjatorami budowy kolumn mogą być zarówno samorządy, jak również osoby fizyczne lub prawne, np. kombatanci, grupy rekonstrukcyjne, harcerze i stowarzyszenia proobronne. Resort obrony poinformował ponadto, że będzie wspierał finansowo realizację projektu. W budżecie ministerstwa na ten cel przeznaczono 5 mln zł.
W przyszłym roku przypada 100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Organizacją obchodów zajmuje się Komitet Narodowych Obchodów 100. Rocznicy Odzyskania Niepodległości powołany przez prezydenta Dudę. W skład Komitetu wchodzą także m.in. marszałkowie Sejmu i Senatu, premier, ministrowie, przedstawiciele partii politycznych i ugrupowań, reprezentanci Kościołów i związków wyznaniowych, środowisk kultury i nauki, samorządu terytorialnego, związków zawodowych. Celem Komitetu jest realizowanie w latach 2017-21 zadań dotyczących upamiętnienia i uczczenia wydarzeń oraz osób związanych z odzyskaniem i utrwaleniem niepodległości przez Polskę. (PAP)
autor: Anna Tustanowska, Wiktoria Nicałek
amt/ wni/ hgt/