Senat poparł w czwartek uchwałę w sprawie wsparcia obywatelskich inicjatyw uczczenia 100. rocznicy Bitwy Warszawskiej nazywanej Cudem nad Wisłą. Uchwała szczególnie wspiera inicjatywę wzniesienia w Warszawie pomnika upamiętniającego bitwę z 1920 r.
Uchwałę poparło 76 senatorów, nikt nie był przeciw, trzech senatorów wstrzymało się od głosu.
"Za cztery lata przypada 100. rocznica Bitwy Warszawskiej, nazwanej Cudem nad Wisłą – jednej z najważniejszych bitew w naszej historii, które zadecydowały także o losach Europy. W sierpniu 1920 r. na przedpolach Warszawy i w wielu innych miejscach żołnierze młodej, niepodległej Polski rozbili maszerującą na podbój świata sowiecką armię. To dzięki ich bezprzykładnemu męstwu i bohaterstwu oraz dzięki strategicznemu geniuszowi marszałka Józefa Piłsudskiego komunizm nie zawładnął wówczas naszym krajem. O tym pragniemy przypomnieć Polsce i światu" - głosi uchwała.
Senat zwraca się w niej do wszystkich środowisk politycznych i społecznych o godne uczczenie tej tak ważnej dla wszystkich rodaków rocznicy. "Senat Rzeczypospolitej Polskiej wspiera wszelkie obywatelskie przygotowania zmierzające do przypomnienia tego historycznego wydarzenia. W szczególności wspiera inicjatywę wzniesienia w Warszawie pomnika – monumentu upamiętniającego Bitwę 1920 r. i zwraca się do władz stolicy o dołożenie wszelkich starań, by możliwa była realizacja tego historycznego i patriotycznego przedsięwzięcia" - podkreślono.
Senat wyraził w uchwale nadzieję, że "dzięki wspólnemu społecznemu zaangażowaniu i wysiłkowi w sierpniu 2020 r., w 100. rocznicę Bitwy Warszawskiej, w stolicy przed pomnikiem Bitwy uczcimy pamięć naszych bohaterów i oddamy im hołd".
Wcześniej podczas drugiego czytania projektu jego sprawozdawca Jan Maria Jackowski (PiS) podkreślił, że bitwa 1920 r. to była "ogromna chwała i zwycięstwo oręża polskiego w walce, która wydawało się, że jest skazana na przegraną". "Ta bitwa po ludzku trudna była do wygrania, ale dzięki znakomitemu dowództwu, umiejętnej pracy wywiadu i ogromnej determinacji i bohaterstwu żołnierza polskiego i mobilizacji całego narodu (...) został osiągnięty bezprecedensowy sukces. Bitwa określana też mianem Cudu nad Wisłą, bo miała miejsce 15 sierpnia, czyli w dniu święta Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i została uznana za jedną z najważniejszych bitew świata" - mówił.
"W 2020 r. będziemy obchodzili 100. rocznicę tego zwycięstwa. W gronach samorządowców i społeczników pojawiła się idea, by w sposób godny przygotować się do uczczenia tego ogromnego zwycięstwa i by na trwałe w formie monumentu upamiętnić to bezprecedensowe wydarzenie. Pojawiła się idea Łuku Triumfalnego, były dość zaawansowane rozmowy z władzami stolicy, ale jakoś ta sprawa utknęła" - powiedział. Jak zaznaczył, zostało już mało czasu, dlatego powstała idea uchwały Senatu, która przypominałaby o tej rocznicy i wskazywała, że Senat opowiada się za godnym uczczeniem tej wielkiej rocznicy. "To nie jest uchwała okolicznościowa (...) ale umożliwiająca w sposób godny przygotowanie się do rocznicy" - zaznaczył.
Podczas dyskusji senatorowie wyrażali poparcie dla projektu, sygnalizowali jednak wątpliwości czy powinien mieć on formę uchwały czy apelu. Zastanawiano się także, w jaki sposób miałoby wyglądać wsparcie Senatu dla inicjatyw upamiętniających bitwę. Ostatecznie uchwała zyskała jednak poparcie większości członków izby wyższej.
Bitwa Warszawska toczyła się w połowie sierpnia 1920 r. na obszarze Mazowsza, Podlasia i Lubelszczyzny w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Armia Czerwona siłami dwóch frontów - Zachodniego i Południowo-Zachodniego - od czerwca prowadziła ofensywę, której celem było wzniecenie "wszechświatowego pożaru rewolucji". Bitwa rozpoczęła się 13 sierpnia uderzeniem m.in. części III armii na przedmoście warszawskie, co doprowadziło do ciężkich walk w rejonie Radzymina, Ossowa, Słupna i Wólki Radzymińskiej.
Faza obronna Bitwy trwała do 16 sierpnia, kiedy to - dzięki działaniom marszałka Piłsudskiego - nastąpił przełom i dowodzona przez niego grupa manewrowa przełamała obronę bolszewicką i zaatakowała tyły wojsk rosyjskich, nacierających na Warszawę. Jednostki polskie, na rozkaz Piłsudskiego, przeszły do działań pościgowych; oddziały sowieckie ratowały się ucieczką na tereny Prus Wschodnich. 25 sierpnia polskie wojska dotarły do granicy Prus, gdzie zakończyły działania pościgowe. Bitwa zadecydowała o zachowaniu przez Polskę niepodległości oraz o klęsce planów rozprzestrzenienia rewolucji październikowej na Europę Zachodnią. (PAP)
akn/ mow/
