Gen. Józef Dowbor-Muśnicki. Fot. NAC
Pomnik dowódcy Powstania Wielkopolskiego generała broni Józefa Dowbora-Muśnickiego – patrona stacjonującej w tym mieście 17 Wielkopolskiej Brygady Zmechanizowanej - odsłonięto w środę w Międzyrzeczu (Lubuskie) .
Pomnik przestawia postać generała stojącego w mundurze, z szablą. Figura wykonana w technice odlewu ma zbliżone rozmiary do naturalnych. Stanęła na niewielkim cokole na skwerze przy ul. Podzamcze, niedaleko Muzeum Ziemi Międzyrzeckiej i Zamku Piastowskiego. Autorem projektu jest rzeźbiarz i odlewnik Robert Sobociński z Poznania.
W uroczystości z ceremoniałem wojskowym wzięli udział żołnierze, członkowie Komitetu Budowy Pomnika, wojewoda lubuski Władysław Dajczak i przedstawiciele władz Międzyrzecza.
Inicjatorem budowy pomnika było Stowarzyszenie Promocji 17 Wielkopolskiej Brygady Zmechanizowanej w Międzyrzeczu wspierane przez samą brygadę i Towarzystwo Pamięci Generała Broni Józefa Dowbora Muśnickiego z Lusowa (woj. wielkopolskie). Pomysł upamiętnienia generała poprzez budowę pomnika zrodził się ponad rok temu. Pieniądze na ten cel pochodziły od dobroczyńców.
17 Wielkopolska Brygada Zmechanizowana w 1996 r. przejęła tradycje 17 Dywizji Piechoty oraz pułków oznaczonych cyfrą 17; nadano jej wówczas imię gen. broni Józefa Dowbora-Muśnickiego. Jednostka ta należy do największych i najlepiej wyposażonych w naszej armii. Jej żołnierze uczestniczyli w wielu zagranicznych misjach. Stacjonują w Międzyrzeczu i Wędrzynie.
Józef Dowbor-Muśnicki urodził się 25 października 1867 r. w Garbowie koło Zawichostu w rodzinie ziemiańskiej. W latach 1899-1902 studiował w rosyjskiej Akademii Sztabu Generalnego, kończąc ją w stopniu majora. Przez ponad 30 lat służył w wojsku rosyjskim. Był oderwany od środowiska polskiego, dlatego, jak sam przyznawał, mówił nie najlepiej po polsku. Wziął udział w wojnie rosyjsko-japońskiej w 1905 r., a podczas I wojny światowej doszedł do stopnia generała i stanowiska dowódcy korpusu.
Po wybuchu rewolucji lutowej podporządkował się Naczelnemu Polskiemu Komitetowi Wojskowemu w Rosji i na początku sierpnia 1917 r. został organizatorem i dowódcą I Korpusu Polskiego w Rosji. Na początku 1918 r. na czele I KP toczył walki z Armią Czerwoną. Wsławił się zajęciem Bobrujska w lutym 1918 r. Wtedy też podporządkował się Radzie Regencyjnej, a następnie pod naciskiem niemieckim zdemobilizował oddziały korpusu.
Od stycznia 1919 r. był naczelnym dowódcą Powstania Wielkopolskiego. W marcu tego roku awansowany na stopień generała broni. Po zwycięskim powstaniu w Wielkopolsce brał udział w walkach o Lwów. 14 września 1920 r. przeniesiony w stan spoczynku.
Zamieszkał w majątku Batorowo koło Poznania, zajmując się gospodarstwem i działając m.in. w Stowarzyszeniu Dowborczyków "Ku chwale Ojczyzny". Zmarł 26 października 1937 r. (PAP)
autor: Marcin Rynkiewicz
mmd/ agz/
