Uroczyste posiedzenie Senatu z udziałem senatorów I kadencji i prezydenta Bronisława Komorowskiego - to główny punkt programu piątkowych uroczystych obchodów 25-lecia odrodzenia Senatu.
4 lipca 2014 roku mija dokładnie 25 lat od pierwszego posiedzenia wybranego w wolnych wyborach Senatu I kadencji. Senat uczci tę rocznicę posiedzeniem z udziałem prezydenta Bronisława Komorowskiego i senatorów I kadencji (1989-91).
Posiedzenie poprzedzi spotkanie marszałka Senatu Bogdana Borusewicza z prezydiami Senatu poprzednich siedmiu kadencji. W ramach rocznicowych obchodów odbędzie się też uroczystość nadania sali nr 176 imienia Zbigniewa Romaszewskiego, zmarłego w styczniu wicemarszałka Senatu VII kadencji i senatora w latach 1989-2011.
Borusewicz w rozmowie z dziennikarzami zwrócił uwagę, że pierwsza kadencja Senatu była szczególna. Podkreślił, że wybory do Senatu były w pełni wolne i demokratyczne oraz że 99 proc. miejsc w ławach senatorskich zajęła opozycja. "Tutaj, w Senacie, na początku było takie centrum opozycji, czyli Komitetu Obywatelskiego" - dodał marszałek.
Przypomniał, że Senat w 1989 r. "tworzył się od początku", również od początku powstawały jego struktury. Borusewicz zaznaczył, że w dużej mierze były one oparte na ludziach z Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie.
Borusewicz w rozmowie z dziennikarzami zwrócił uwagę, że pierwsza kadencja Senatu była szczególna. Podkreślił, że wybory do Senatu były w pełni wolne i demokratyczne oraz że 99 proc. miejsc w ławach senatorskich zajęła opozycja. "Tutaj, w Senacie, na początku było takie centrum opozycji, czyli Komitetu Obywatelskiego" - dodał marszałek.
"Przychodzili oni tutaj nie po to, żeby zarobić, ale po to, by po pierwsze, stworzyć nową instytucję demokratyczną, a po drugie, żeby działać na rzecz Polski. Ta różnica między senatorami z wyboru, a pracownikami, którzy przyszli tutaj tworząc Senat była zatarta. To było widać, że są to ludzie, którzy chcą coś zrobić i przyszli nieprzypadkowo, działali w różnych strukturach opozycyjnych przez wiele lat. I taki był charakter tego pierwszego Senatu" - mówił marszałek.
Borusewicz podkreślił, że Senat od początku zajmował się w dużej mierze sprawami społecznymi, ale - jak dodał - pierwszą wielką reformą, którą przeprowadził, była reforma samorządowa. "Senat bardzo szybko opracował tę reformę - w ciągu kilku miesięcy - i wprowadził w życie. To jest według mnie największa zasługa Senatu dla zmian demokratycznych" - dodał.
Marszałek zwrócił także uwagę na szczególną rolę Senatu, jeśli chodzi o opiekę nad Polonią oraz zajmowanie się Polakami na świecie. Zaznaczył, że zajmuje się tym specjalna komisja - Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą. Jak dodał, również wszelkie wyjazdy zagraniczne z jego udziałem, mają zawsze element polonijny.
"Zawsze się spotykam z naszymi rodakami, po pierwsze - by ich wesprzeć, po drugie - by wysłuchać, jakie mają problemy, po trzecie - by powiedzieć także władzom miejscowym, że są nasi rodacy, są Polacy oraz że ich rola jest także ważna w tych krajach. Oczywiście, ich pozycja zależy też od ich aktywności, a nie tylko od ich ilości, ale ten aspekt zawsze jest w wizytach, rozmowach międzyparlamentarnych" - podkreślił Borusewicz.
W programie piątkowych rocznicowych uroczystości w Senacie jest też otwarcie wystawy "Polskie przemiany w obiektywie Erazma Ciołka" oraz prezentacja filmu dokumentalnego o senatorach I kadencji "Wyrwaliśmy się na wolność". Po południu w Pałacu Prezydenckim Bronisław Komorowski wręczy odznaczenia.
Sobota 5 lipca będzie w Senacie dniem otwartym.
Marszałkowie dwóch pierwszych kadencji - Andrzej Stelmachowski (1989-91) i August Chełkowski (1991-93) już nie żyją. Na uroczystościach będą więc tylko ich następcy - Adam Struzik (1993-97), Alicja Grześkowiak (1997-2001), Longin Pastusiak (2001-05) i pełniący funkcję marszałka już trzecią kadencję Bogdan Borusewicz. Wśród osób, które w przeszłości zasiadały w prezydium Senatu jest też m.in. premier Donald Tusk, który był wicemarszałkiem Senatu IV kadencji (1997-2001). Ma być obecny na uroczystościach.
Senat – druga izba parlamentu - został zniesiony w wyniku referendum w 1946 r., którego wyniki sfałszowano. Dwuizbowy parlament został przywrócony w 1989 r., reaktywowano Senat na podstawie porozumień Okrągłego Stołu.
4 lipca 1989 roku odbyło się pierwsze posiedzenie Sejmu i Senatu, wybranych w wyborach 4 i 18 czerwca 1989 r. O ile Sejm wybrany był w sposób nie całkiem wolny, o tyle wybory do Senatu były pierwszymi w pełni wolnymi wyborami od 1945 roku. Solidarność zdobyła wówczas 99 ze 100 mandatów senatorskich.
Posiedzenie otworzył marszałek-senior Stanisław Stomma. Wybrano tego dnia Prezydium Senatu I kadencji - marszałka Andrzeja Stelmachowskiego oraz wicemarszałków: Zofię Kuratowską, Józefa Ślisza i Andrzeja Wielowieyskiego. (PAP)
pś/ awl/ par/ jbr/
