\Hołd nauczycielom tajnego nauczania złożyli w poniedziałek, w dniu inauguracji nowego roku szkolnego 2013/2014, nauczyciele i uczniowie. Uroczystość odbyła się w Warszawie przed pomnikiem upamiętniającym Tajną Organizację Nauczycielską (TON).
Przed monumentem złożono kwiaty i zapalono znicze pamięci, a uczniowie CXIX Liceum Ogólnokształcącego im. Jacka Kuronia w Warszawie wystąpili z krótkim programem poetyckim.
Wartę honorową przed pomnikiem zaciągnęła Kompania Honorowa Wojska Polskiego oraz poczty sztandarowe szkół i organizacji związkowych. W uroczystości uczestniczyli nauczyciele i młodzież szkolna, przedstawiciele władz Warszawy, Związku Nauczycielstwa Polskiego, nauczycielskiej Solidarności i OPZZ.
W uroczystości udział wzięli m.in. Sławomir Broniarz, prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego, wiceprezydent m.st. Warszawy Włodzimierz Paszyński, przedstawiciele wojewody mazowieckiego, urzędu marszałkowskiego, urzędu, rady i biura edukacji m.st. Warszawy, mazowieckiego kuratorium oświaty, przedstawiciele dzielnic Warszawy, a także nauczyciele i uczniowie warszawskich szkół.
"W dobie emocjonalnej zawieruchy, pogłębiania się podziałów, waśni i niepotrzebnych sporów, ten pomnik staje dziś symbolem, jakże potrzebnej nam, jedności w niełatwych czasach, wymagających porozumienia i wspólnoty celów. Nie jest tajemnicą, że środowisko oświaty II Rzeczpospolitej targane było licznymi podziałami, a polscy nauczyciele nosili legitymacje często zwalczających się nawzajem partii politycznych. Mimo to w noc okupacji niemieckiej, pod skrzydłami Tajnej Organizacji Nauczycielskiej, zjednoczyliśmy się we wspólnej walce o polską szkołę podziemną" - powiedział podczas poniedziałkowej uroczystości Tomasz Korczak, prezes okręgu mazowieckiego ZNP.
Tajna Organizacja Nauczycielska (TON) była organizacją konspiracyjną utworzoną w październiku 1939 r. Do organizatorów TON należeli przedwojenni działacze Związku Nauczycielstwa Polskiego: Zygmunt Nowicki, Kazimierz Maj, Wacław Tułodziecki, Teofil Wojeński i Czesław Wycech. TON wspierała tajne nauczanie, organizowała opiekę nad nauczycielami i ich rodzinami, gromadziła i wydawała podręczniki, współpracowała z ruchem oporu.
Efektem działalności nauczycieli skupionych w TON było uruchomienie zlikwidowanych przez okupanta szkół średnich, zakładów kształcenia nauczycieli, szkół wyższych, które z konieczności musiały funkcjonować w konspiracji. Prowadzono także tajne lekcje historii, geografii i literatury ojczystej w szkołach powszechnych, które zostały usunięte decyzją władz okupacyjnych.
Z TON związanych było ponad 20 tys. nauczycieli szkół powszechnych, średnich i wyższych. Działali zarówno na terenie Generalnego Gubernatorstwa, jak i na obszarach Polski wcielonych do III Rzeszy oraz leżących za Bugiem. Prawie 10 tys. spośród nich zginęło podczas okupacji.(PAP)
dsr/ pj/ mrt/ ls/
