2011-03-08 (PAP) - Fotografie i dokumenty poświęcone życiorysowi twórcy endecji Romanowi Dmowskiemu oraz jego sylwetce politycznej będzie można zobaczyć na wystawie "Roman Dmowski 1864-1939" czynnej od środy w stołecznym Muzeum Niepodległości.
2011-03-08 (PAP) - Fotografie i dokumenty poświęcone życiorysowi twórcy endecji Romanowi Dmowskiemu oraz jego sylwetce politycznej będzie można zobaczyć na wystawie "Roman Dmowski 1864-1939" czynnej od środy w stołecznym Muzeum Niepodległości.
"Na wystawie zostanie zaprezentowany życie Romana Dmowskiego oraz jego sylwetka polityczna, ze szczególnym uwzględnienie okresu walki o niepodległość w latach 1914-18. Zaprezentujemy przede wszystkim znajdujące się w naszych zbiorach, wcześniej nie pokazywane dokumenty i fotografie z prywatnego archiwum politycznego Dmowskiego. Jest tam m.in. korespondencja z politykami zachodnimi, nieznane zdjęcia z Paryża z 1919 roku, portret z 1933 roku oraz z roku 1918 ze Stanów Zjednoczonych. To wystawa edukacyjna, której celem jest przybliżenie postaci Romana Dmowskiego. Jest przeznaczona głównie dla szkół czy domów kultury, stąd jej charakter planszowy" - powiedział PAP autor scenariusza, kierownik działu historycznego Muzeum Niepodległości Jan Engelgard.
Ekspozycję otwiera tablica poświęcona dzieciństwu Dmowskiego, fotografie jego rodziców, zdjęcia z warszawskiego gimnazjum oraz współczesne fotografie celi w Cytadeli Warszawskiej, gdzie polityk był więziony przez sześć miesięcy w 1892 roku. "Następnie prezentujemy materiały z okresu lwowskiego i krakowskiego, gdzie po wyjeździe z Królestwa Polskiego Dmowski tworzył zręby swojej ideologii. Zobaczyć będzie można także dokumenty z jego wyprawy do Japonii w 1904 roku, gdzie podróżował również jego rywal polityczny Józef Piłsudski. Pokazujemy m.in. ostatnią stronę memoriału napisanego odręcznie w języku angielskim, jaki Dmowski złożył w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Japonii z archiwalnymi adnotacjami japońskimi" - relacjonował autor scenariusza wystawy.
Główna część ekspozycji dotyczy okresu I wojny światowej, kiedy Dmowski działał w strukturach niepodległościowych i tworzył Komitet Narodowy Polski do konferencji pokojowej w Paryżu, gdzie był głównym delegatem Polski i traktatu wersalskiego z 1919 roku. Na tych planszach znalazł się m.in. skan kalendarzyka z zapiskami Dmowskiego z datą planowanego spotkania z prezydentem Stanów Zjednoczonych Woodrowem Wilsonem oraz list prezydenta do polskiego polityka z podziękowaniem za przekazane materiały i mapy. Zaprezentowano tam także tablicę ilustrującą pozapolityczne przyjaźnie Dmowskiego ze znanymi literatami takimi jak Władysław Reymont, Stefan Żeromski czy Henryk Sienkiewicz.
Z okresu międzywojennego, kiedy Dmowski oddalił się już nieco od polityki, pochodzą zamieszczone na wystawie fotografie z pobytów w należącym do niego pałacyku w Chludowie koło Poznania oraz przykłady jego twórczości wydawniczej m.in. pierwsza strona książki Dmowskiego "Polityka polska i odbudowanie państwa" oraz wpis pamiątkowy autora dla historyka prof. Władysława Konopczyńskiego. "Jak wiadomo Dmowski poświęcił się działalności politycznej i nigdy nie założył rodziny. Będzie jednak pokazana jego bliska relacja z rodziną Lutosławskich, zarówno w Krakowie, gdzie się poznali, jak i w ich rodzinnym dworku w Drozdowie, gdzie Dmowski wielokrotnie gościł i w 1939 roku zmarł, dwa lata po wylewie krwi do mózgu" - mówił Engelgard.
Wystawę zamykają dwie tablice poświęcone pogrzebowi Romana Dmowskiego, na których znalazły się fotografie z uroczystości, na które przybył m.in. były prezydent Stanisław Wojciechowski. Ostatnia plansza przedstawia obecne upamiętnienia postaci Dmowskiego m.in. spis miejsc noszących jego imię oraz współczesne wydawnictwa poświęcone jego postaci.
Ekspozycja będzie dostępna dla zwiedzających do 31 marca. (PAP)
akn/ abe/
