"Powidoki awangardy"
Prace awangardzisty Władysława Strzemińskiego i jego uczniów - m.in. Stanisława Fijałkowskiego, Stefana Krygiera i Judyty Sobel - będzie można oglądać od czwartku w Piękna Gallery w Warszawie. Wystawa "Powidoki awangardy" będzie dostępna do końca lutego.
Pobudką do stworzenia wystawy "Powidoki awangardy. Strzemiński i uczniowie" była - jak tłumaczą jej pomysłodawcy z Piękna Gallery w Warszawie - premiera "Powidoków", filmu Andrzeja Wajdy o Władysławie Strzemińskim, oraz obchodzony w 2017 r. jubileusz stulecia awangardy w Polsce.
"To niepowtarzalna okazja, by przypomnieć wystawą (...), że intelektualnie i malarsko wyrafinowany, budzący entuzjazm, ale i gwałtowny sprzeciw z powodu bezkompromisowości jego autora, unizm stał się jednym z najbardziej radykalnych i spektakularnych przejawów poszukiwania przez awangardę wizualnych sytuacji granicznych" - zapowiadają organizatorzy wystawy.
Jak podkreślił w katalogu do wystawy dr Kazimierz Piotrowski, Strzemiński - malarz, animator życia kulturalnego i teoretyk unizmu - "chciał na nowo ukazać istotę malarstwa".
Na wystawie zobaczymy ponad 50 dzieł, w tym prace awangardzisty - m.in. "Żniwiarki" z 1950 r. - oraz jego uczniów: Stefana Krygiera ("Symultanizm formy" z 1991 r., "Pejzaż z Bierutowic" z 1949 r. oraz "Portret W. Strzemińskiego" z 1982 r.), Lecha Kunki (m.in. "Układ 5vx" z 1976 r.), Antoniego Starczewskiego, Judyty Sobel i Stanisława Fijałkowskiego.
Studenci Strzemińskiego z Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi (obecnie ASP im. Strzemińskiego) - jak czytamy w katalogu - mimo realizowania awangardowych założeń sformułowanych przez artystę jeszcze przed II wojną światową, jednocześnie podążali własną drogą. "Wystawa w Piękna Gallery pokazuje, jak dalece potrafili oni rozwinąć i wzbogacić dążenia swego Mistrza. Dokonania Strzemińskiego, doniosłe w skali światowej, stworzyły układ odniesienia dla jego uczniów, których dzieła stanowią jakby powidoki awangardy – jej uniwersalistycznych dążeń" - podkreślili organizatorzy ekspozycji.
Władysław Strzemiński (1893-1952) współpracował m.in. z Kazimierzem Malewiczem. Należał do czołowych awangardowych grup lat 20.: "Blok", "Praesens" i "a.r.". Był autorem m.in. książek "Unizm w malarstwie" oraz, napisanej wraz ze swoją żoną rzeźbiarką Katarzyną Kobro, "Kompozycji przestrzeni i obliczenia rytmu czasoprzestrzennego". We współpracy z żoną opracował teorię unizmu, koncepcję sztuki abstrakcyjnej, która zakładała m.in. całkowitą płaskość i ramowość powierzchni obrazu.
Dzięki ich staraniom powstała Międzynarodowa Kolekcja Sztuki Nowoczesnej grupy "a.r.", która w 1931 roku dała impuls do rozwoju Muzeum Sztuki w Łodzi. W nowym budynku muzeum zaprojektował Salę Neoplastyczną, gdzie były prezentowane jego prace.
Zmarł na gruźlicę 26 grudnia 1952 r. Przed śmiercią, w szpitalu, przy pomocy swoich byłych studentów, opracowywał słynną "Teorię widzenia". Teoria głoszona przez niego w książce zakłada, że nasze rozumienie sztuki nieustannie ewoluuje i zmienia się sposób, w jaki ją odbieramy. Decydujący wpływ na to, zdaniem Strzemińskiego, mają warunki zewnętrzne, m.in. doświadczenie historyczne, podłoże kulturowe i społeczne.
Kuratorem wystawy jest prof. Wojciech Leder z łódzkiej Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego.
Partnerem ekspozycji jest firma Akson Studio, producent "Powidoków" - filmu fabularnego Andrzeja Wajdy o Strzemińskim.
Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających do końca lutego.(PAP)
oma/pat/
