Zeszyt z wierszami z Auschwitz został zaprezentowany w Sztokholmie

Zeszyt zawierający 17 odręcznie napisanych po polsku wierszy o tematyce obozowej, dających nadzieję więźniarkom, dotychczas był przechowywany przez rodzinę zmarłej w 2015 roku więźniarki obozów Auschwitz-Birkenau oraz Ravensbruck Bożeny Janiny Zdunek z domu Musiewicz. Pod koniec wojny przybyła ona do Szwecji w ramach akcji Białych Autobusów, zabierając ze sobą cenną pamiątkę. Kombatantka do swojej śmierci pozostała w Szwecji, gdzie pomagała rodakom.

Według jej syna Adama Zdunka poezja powstała najprawdopodobniej w latach 1943-44 w Auschwitz i jest wyjątkowa, gdyż została uwieczniona w trakcie pobytu więźniarek w obozie. "Na ogół kobiety tworzyły wiersze w głowach, nie mając możliwości ich zapisania. Deklamowały je sobie wzajemnie, aby zapamiętać. Pomagały one im w trudnych chwilach na przykład podczas apeli" - mówi Adam Zdunek, który nie wie, w jaki sposób zeszyt ocalał. Za zapisywanie poezji w obozie groziła śmierć.

CZYTAJ TAKŻE

Rocznica wyzwolenia KL Auschwitz

Część wierszy zostało przełożonych na język szwedzki przez Tomasa Hakansona i wraz z oryginalnym zeszytem oraz innymi pamiątkami z życia Bożeny Janiny Zdunek będzie od środy prezentowany na wystawie w Instytucie Polskim. Jest to pierwsza publiczna ich prezentacja.

Według obecnego na wernisażu przedstawiciela Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau trwają rozmowy nad przekazaniem zeszytu do zbiorów placówki. Pamiątka jest cenna, gdyż większość poezji obozowej powstawała lub została spisana już po uwolnieniu więźniów. Ponadto poematy zawierają charakterystyczny obozowy język.

Instytut Polski w Sztokholmie zamierza pomóc w wydaniu tomiku wierszy z zeszytu z Auschwitz w języku szwedzkim.

Wystawa "Zeszyt z wierszami z Auschwitz" dostępna będzie dla zwiedzających w Instytucie Polskim w Sztokholmie do 30 kwietnia.

Ze Sztokholmu Daniel Zyśk (PAP)

zys/ zm/