2011-05-22 (PAP) - Popiersie Stanisława Vincenza - pisarza, eseisty, znawcy i popularyzatora Huculszczyzny odsłonięto w niedzielę w Krakowie.
Uroczystość odbyła się w Fundacji św. Włodzimierza przy ul. Kanoniczej w ramach Międzynarodowego Festiwalu Huculskiego „Słowiańska Atlantyda”, zorganizowanego w 40. rocznicę śmierci Vincenza.
Pomysłodawcą wykonania popiersia był krytyk literacki i publicysta Jan Pieszczachowicz, a wykonał je rzeźbiarz Bogdan Czesak z krakowskiej ASP.
„Pisarstwo Vincenta to zjawisko niezwykłe, mogło się ono zrodzić tylko na pograniczu” - mówił w niedzielę Pieszczachowicz. „To, co najważniejsze u Vincenza, to nieskończona miłość do ludzi” – dodał.
Pieszczachowicz podkreślił, że Vincenz w swoich powieściach zbudował świat nie tylko huculski, świat, w którym „wszystkie kultury i wszystkie czasy są razem”.
Prof. Mirosława Ołdakowska – Kuflowa, autorka monografii Vincenza podkreślała, że „ten dzień jest triumfem kultury pamięci, po stronie której opowiadał się Vincenz”.
„Vincenz doświadczywszy na sobie tylu różnych tragedii XX wieku potrafił w czasie wojny pisać, że każdy człowiek jest postawiony wobec godów świata i godów życia i to od niego zależy, czy z pustymi czy z pełnymi rękami odchodzi od suto zastawionego stołu. (…) On należy do nielicznych pisarzy XX wieku, którzy tak wielką radość i nadzieję pokładali w kulturze mimo tak dramatycznych losów XX wieku” - powiedziała prof. Ołdakowska – Kuflowa.
Odlew wykonany z brązu na podstawie odsłoniętego w niedzielę popiersia ma wkrótce stanąć na placu u zbiegu ul. Kopernika i Westerplatte w Krakowie, przed hotelem PTTK.
Do tej pory o Vincenzie przypominały: tablica wmurowana na ścianie gimnazjum w Kołomyi, do którego uczęszczał, obelisk w miejscu urodzenia pisarza w Słobodzie Rungurskiej oraz krzyż i tablica pamiątkowa w Bystrecu, ustawione w miejscu, gdzie był dom Vincenza.
Organizatorem Międzynarodowego Festiwalu Huculskiego „Słowiańska Atlantyda” jest Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie.
Stanisław Vincenz (1888 – 1971) urodził się na Huculszczyźnie. Studiował m.in. biologię, prawo, filologię słowiańską i filozofię. Uzyskał doktorat z filozofii. Uczestniczył w I wojnie światowej.
W 1926 r. osiadł w Bystrecu. We wrześniu 1939 r. został aresztowany przez NKWD i osadzony w więzieniu. Po zwolnieniu przedostał się na Węgry. Po II wojnie światowej zamieszkał we Francji koło Grenoble. Zmarł w Lozannie w styczniu 1971 r.
W 1991 r. jego prochy Vincenza wraz prochami żony złożono na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie. Dzieło jego życia to trzytomowa epopeja „Na wysokiej połoninie”. Vincenz jest nazywany Homerem Huculszczyzny.(PAP)
wos/ mki/