Jan Matejko. Fot. NAC
Wystawą „Genius loci” Dom Jana Matejki, oddział Muzeum Narodowego w Krakowie, inauguruje obchody roku tego malarza. Na ekspozycji zwiedzający zobaczą m.in. pamiątki związane z pogrzebem artysty, gipsowy odlew jego dłoni oraz koronę króla Zygmunta Starego.
Dom Jana Matejki w Krakowie został otwarty 6 marca 1898 r. Na trzech poziomach kamienicy jest łącznie ponad 600 obiektów, ale 35 z nich składa się na odrębną, unowocześnioną wystawę „Genius loci. Miejsce - Ludzie – zbiory. Pierwsza odsłona” („genius loci” po łacinie oznacza „duch opiekuńczy miejsca” - PAP). Ekspozycja będzie czynna dla zwiedzających od piątku.
„To pierwsza odsłona wystawy +Genius loci+. Łącznie w ciągu roku będą cztery odsłony. Na każdej z nich znajdą się inne obiekty. Ta prezentuje pierwsze pamiątki, które trafiły do tego muzeum. Są to eksponaty związane m.in. z pogrzebem artysty – pokazujemy je pierwszy raz od 125 lat. W jednej z kolejnych odsłon będzie ponad 40 niepokazywanych wcześniej akwarel” – powiedziała PAP kurator wystawy Marta Kłak-Ambrożkiewicz.
Oprócz pamiątek przypominających o pogrzebie malarza, na nowej wystawie zwiedzający zobaczą m.in. koronę króla Zygmunta I Starego. W XIX w. na Wawelu stacjonowały wojska austriackie, a komisja Akademii Umiejętności (dziś Polska Akademia Umiejętności) starała się zinwentaryzować wszystko, co zachowało się w grobach królewskich. W grobie Zygmunta Starego znaleziono m.in. koronę grobową. Członek komisji wyniósł pamiątki i przekazał pod opiekę Matejce wierząc, że nie zaginą.
Zdaniem kurator, warto zwrócić szczególną uwagę m.in. na gipsowy odlew dłoni artysty oraz na portret autorstwa Izydora Jabłońskiego – obraz pokazuje oblicze młodego Matejki.
„Chcemy skłonić publiczność, żeby znalazła tę przyjemność w odwiedzaniu wyjątkowego miejsca. To jedno z kilkunastu miejsc na świecie, które ma tzw. ciągłość miejsca i trwania – to znaczy, że artysta się urodził w tym domu, spędził większą część życia, tutaj też zmarł, i powstało tu muzeum” – podkreśliła Marta Kłak-Ambrożkiewicz.
Dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie Andrzej Szczerski zaznaczył, że wystawą „Genius loci…” placówka inauguruje obchody Roku Matejki, ustanowionego przez Senat z inicjatywy MNK.
„Wystawa przypomina niezwykłą historię tego miejsca, czyli pierwszego muzeum biograficznego w Polsce, dedykowanego Matejce” – powiedział PAP Andrzej Szczerski. Jak dodał, wystawa pokazuje też jakim uznaniem cieszył się malarz na przełomie XIX i XX w. oraz jak muzealnictwo już wtedy reagowało na potrzebę zachowania pamięci o artystach.
Matejko zmarł w swoim domu przy ul. Floriańskiej 1 listopada 1893 r. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim. To podczas pogrzebu malarza zrodziła się idea utworzenia muzeum w jego domu. Było to pierwsze muzeum biograficzne na ziemiach polskich. Kondukt pogrzebowy odbył się według planu przypominającego scenografię spektaklu teatralnego.(PAP)
autor: Beata Kołodziej
bko/ pat/
