25 konserwacji w Miejscu Pamięci Auschwitz sfinansowała już Fundacja Auschwitz-Birkenau. Przeznaczyła na to 43 mln zł. Realizowanych jest 13 zadań o wartości 80 mln zł – wynika z zestawienia, które Fundacja zaprezentowała na spotkaniu jej Komitetu Międzynarodowego.
Komitet tworzą przedstawiciele państw-darczyńców, którzy wsparli kapitał wieczysty Fundacji. Pełni on funkcję doradczą i opiniującą Muzeum Auschwitz poinformowało w środę, że grono to zebrało się 27 października w Warszawie.
Dyrektor ds. projektów konserwatorskich w Fundacji Sylwia Teofiluk powiedziała podczas posiedzenia, że z 38 przygotowanych projektów 25 zostało już ukończone. Ich wartość to ponad 43 mln zł. Wśród nich są m.in. baraki murowane i jeden drewniany w byłym obozie Auschwitz II-Birkenau.
Szefowa Globalnego Planu Konserwacji (program działań konserwatorskich w Muzeum Auschwitz – PAP) Agnieszka Tanistra-Różanowska poinformowała na spotkaniu, że placówka aktualnie prowadzi 13 projektów finansowanych przez Fundację. Opiewają one na ponad 80 mln zł. Trwają m.in. prace przy budynkach murowanych, wśród których są kuchnia, latryna oraz baraki mieszkalne. Przygotowywana jest konserwacja jednej z łaźni.
„Wsparciem dla prac konserwatorskich będzie również odbudowa i zagospodarowanie historycznych budynków tzw. małych ziemniaczarek, znajdujących się w bezpośredniej bliskości byłego obozu Auschwitz II-Birkenau, gdzie ma powstać nowoczesne zaplecze techniczne dla GPK” – powiedziała.
Rafał Pióro, wicedyrektor Muzeum Auschwitz, odpowiedzialny za konserwację, zaznaczył, że „pandemia spowodowała wiele zmian w placówce”. „Pomimo zamknięcia Miejsca Pamięci mogliśmy nadal działać, gdyż przez kilkanaście lat zbudowaliśmy interdyscyplinarny zespół. Wprowadziliśmy procedury covidowe, zmianowy plan pracy. Działania w związku z covidem były błyskawiczne. Obecnie prace na terenie Auschwitz II-Birkenau prowadzone są przez konserwatorów, jak i firmy zewnętrzne, wyłonione w przetargach. To pozwala na utrzymanie płynności prac” – podkreślił.
Zdaniem przewodniczącego Rady Fundacji Marka Zająca, w czasie pandemii Muzeum zostało zamknięte, co spowodowało trudności budżetowe. „Jednakże w żadnym momencie działalność Fundacji nie była zagrożona, nie była zagrożona również konserwacja. W tych trudnych miesiącach pandemii Fundacja prężnie się rozwijała” – mówił podkreślając, że było to możliwe dzięki wsparciu darczyńców.
Na rolę państw-donatorów zwracał uwagę szef służby zagranicznej w MSZ Arkady Rzegocki, który zabrał głos w imieniu premiera Matusza Morawieckiego. „To dzięki Państwa zaangażowaniu i wkładom możemy podczas dzisiejszego posiedzenia Komitetu Międzynarodowego – nie tylko symbolicznie – zamknąć pewien etap działalności Fundacji Auschwitz-Birkenau, ale też otworzyć nowy. (…) Naszym wspólnym celem jest zachowanie dla obecnych i przyszłych pokoleń materialnego dowodu zbrodni, a zarazem pomnika pamięci, jakim są pozostałości byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau” – podkreślił.
Prezes Fundacji i zarazem dyrektor Muzeum Auschwitz Piotr Cywiński podkreślił, że pandemia bardzo ograniczyła działalność. Wstrząs finansowy i brak wpływów do budżetu placówki spowodował, iż jej kierownictwo stanęło przed dylematem: czy zacząć zwalniać pracowników, czy też wstrzymać wszystkie projekty, zakupy, inwestycje? „Niezagrożone były jedynie prace konserwatorskie. To pokazuje siłę funduszu wieczystego. Jego stworzenie było czymś wizjonerskim” – ocenił.
Cywiński zaznaczył, że dzięki wsparciu przez Fundację uratowano etaty w Muzeum, a także stworzono nowe programy konserwatorskie, gdzie nie trzeba wykwalifikowanych osób, a wystarczy odpowiednie przyuczenie. „To ocaliło wiele miejsc pracy. Inaczej odtworzenie ekipy zajęłoby lata” – dodał.
Dyrektor generalny Fundacji Auschwitz-Birkenau Wojciech Soczewica, wyjaśnił, że - w trakcie pandemii – wspierała ona Muzeum nie tylko w zachowaniu Miejsca Pamięci, ale również w szeroko pojętej działalności edukacyjnej z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. Przypomniał, że niedawno został podpisany list intencyjny w sprawie stworzenia nowoczesnej infrastruktury zapewniającej szybki i wydajny dostęp do internetu.
Misją fundacji jest zabezpieczenie i konserwacja wszystkich autentycznych pozostałości po byłym niemieckim obozie Auschwitz. Celem jest zgromadzenie co najmniej 176 mln euro. Dotychczas wsparło tę inicjatywę blisko 40 państw oraz prywatni filantropi. Z zysków z tego kapitału finansowane są prace konserwatorskie.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Spośród ok. 140-150 tys. deportowanych do obozu Polaków zginęła w niemal połowa. W Auschwitz ginęli także Romowie, jeńcy sowieccy i osoby innej narodowości.
W 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau powstało Muzeum. W ub.r. zwiedziło je 502 tys. osób, co miało związek z epidemią Covid-19. Rok wcześniej odwiedziło je 2,32 mln osób. Były obóz w 1979 r. został wpisany, jako jedyny tego typu obiekt, na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
szf/ pat/
