Ruiny XVIII-wiecznego kościoła i klasztoru ojców Karmelitów Bosych w Zagórzu na Podkarpaciu. Fot. PAP/D. Delmanowicz
Odbudowanie ruin XVIII-wiecznego zespołu klasztornego karmelitów bosych w Zagórzu(Podkarpackie) oraz adaptację zabytku na centrum kultury zakłada projekt, który zrealizuje gmina Zagórz. Koszt inwestycji to ponad 8,5 mln zł.
Projekt uzyskał dofinansowanie w wysokości ponad 5,3 mln zł ze środków RPO woj. podkarpackiego na lata 2014-2020.
Inwestycja przewiduje odbudowę i rozbudowę budynku dawnego foresterium (pomieszczenia dla gości w klasztorze) z przeznaczeniem na centrum kultury. Zostanie w nim zaaranżowana cela zakonnika. Znajdą się tam też pomieszczenia do promocji produktów regionalnych, punkt informacji turystycznej, restauracja wraz zapleczem gastronomicznym oraz sale wirtualnej rzeczywistości, projekcyjno-filmowa, ekspozycyjno-konferencyjna.
W foresterium będą również pracownie artystyczne, pomieszczenia socjalne wraz z zapleczem sanitarnym, zaplecze magazynowe oraz toalety.
Sekretarz miasta i gminy Zagórz Łukasz Woźniczak podkreślił, że budynek foresterium zostanie przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Zostaną też przeprowadzone prace zabezpieczające budynek przed działaniem niekorzystnych warunków atmosferycznych.
W ramach inwestycji zostanie także zrekonstruowana zabytkowa, klasztorna studnia, która zyska cembrowinę z zadaszeniem. Wybudowane zostaną też prowadzące do niej nowe ciągi komunikacyjne.
„Prace te pozwolą na zachowanie i udostępnianie zwiedzającym budynków dawnego zespołu klasztornego jako cennego zasobu dziedzictwa kulturowego, stanowiącego jedną z najbardziej rozpoznawalnych atrakcji turystycznych woj. podkarpackiego” – ocenił Woźniczak.
Jego zdaniem realizacja projektu przyczyni się do zwiększenia liczby zwiedzających i korzystających z „unikatowych zasobów kultury i dziedzictwa historycznego” Zagórza. Poprawi też poziom bezpieczeństwa osób odwiedzających tamtejsze ruiny XVIII–wiecznego klasztoru, których liczba obecnie szacowana jest na około 20 tys. rocznie.
Obecnie gmina dopełnia formalności związanych z dofinansowaniem. Później ogłosi przetarg na wykonawcę.
Sekretarz zauważył, że gmina Zagórz będzie mogła odzyskać podatek VAT w wysokości ponad 1,6 mln zł.
Ruiny klasztoru o.o. Karmelitów Bosych usytuowane są na wzgórzu Marymont, z trzech stron otoczonym wodami rzeki Osławy. Budowę klasztoru zakończono przed 1730 r. Jest to zespół barokowy o charakterze obronnym, wzniesiony z miejscowego piaskowca. Fundatorem klasztoru był Jan Franciszek Stadnicki.
W obrębie murów znajdował się kościół, klasztor, dwie baszty, piętrowa kordegarda, budynki gospodarcze.
W 1772 r. wybuchł pożar, który wyrządził znaczne szkody w zabudowaniach. Chociaż klasztor odbudowano, to jednak nie odzyskał on dawnej świetności. Kolejny pożar w 1822 r. zniszczył całkowicie wiązanie dachowe obiektu, a po 7 latach nastąpiła likwidacja klasztoru.
Do ruin prowadzi brama w murach obronnych, zaopatrzona w otwory strzelnicze, skierowana na jedyną drogę wiodącą kiedyś bezpośrednio do klasztoru. Obecnie do ruin można dojść ul. Klasztorną lub Rzeczną.
Projekt gminy Zagórz „Kompleksowa ochrona dziedzictwa kulturowego na terenie MOF Sanok – Lesko – adaptacja” realizowany będzie w partnerstwie z Bieszczadzkim Forum Europejskim. (PAP)
api/ itm/
