Jasna Góra, czyli największe centrum pielgrzymkowe w Polsce i Kalwaria Zebrzydowska, zwana polską Jerozolimą - to najważniejsze i najbardziej znane sanktuaria w kraju. Są wśród nich również Łagiewniki, Licheń, Gietrzwałd czy Święta Lipka.
Jasna Góra
To jedno z najważniejszych ośrodków kultu maryjnego na świecie, a zarazem największe centrum pielgrzymkowe w Polsce. Częstochowskie sanktuarium każdego roku odwiedza kilka milionów pątników ze wszystkich zakątków świata.
Jasna Góra jest jednym z kilku miejsc, które podczas ŚDM odwiedzi papież Franciszek, 28 lipca odprawi w Częstochowie mszę z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski. Według szacunków służb kryzysowych, w samej uroczystości z udziałem papieża weźmie udział około pół miliona osób.
Ufortyfikowane w XVII w. częstochowskie sanktuarium zajmuje 5 ha, najbardziej charakterystyczną budowlą kompleksu jest licząca 106 m wysokości wieża jasnogórska.
Największym skarbem jasnogórskiego klasztoru paulinów jest obraz Matki Bożej Częstochowskiej, sprowadzony do Częstochowy w 1382 r. przez Władysława Opolczyka. Przedstawiające Matkę Bożą z Dzieciątkiem malowidło powstało na trzech deskach o łącznych wymiarach 122 na 82 cm. Według tradycyjnych przekazów autorem obrazu miał być św. Łukasz Ewangelista, który miał go namalować na deskach stołu, przy którym spożywała posiłki Święta Rodzina. Badania wskazują jednak na XIII-XIV-wieczne pochodzenie malowidła. Według jeszcze innych danych, obraz jest bizantyjską ikoną z VI-IX w.
Kalwaria Zebrzydowska
40 kilometrów od Krakowa, znajduje się kolejne wyjątkowe sanktuarium, polska Jerozolima i duchowa stolica Małopolski, do której każdego roku pielgrzymuje 2 mln wiernych - Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej jest miejscem, o którym św. Jan Paweł II powiedział, że w nim zostawił swoje serce na zawsze.
Kalwaryjskie sanktuarium, którego historia sięga czterech wieków wstecz, pozostaje miejscem niezmiennie przyciągającym rzesze wiernych. Pielgrzymują do niego od pokoleń, by modlić się na dróżkach Męki Pańskiej lub adorować Matkę Bożą Kalwaryjską, której cudowny wizerunek znajduje się w bazylice.
Kustosz sanktuarium, bernardyn o. Azariasz Hess podkreśla, że wyjątkowość miejsca podkreślają jego związki z Karolem Wojtyłą. „Ci, którzy podążają śladami św. Jana Pawła II wcześniej czy później dotrą na Kalwarię, bo było to jego ulubione miejsce modlitwy. Bywał tu jako chłopiec, student, kapłan, biskup, kardynał i dwukrotnie jako papież. (…) Rozsławił to miejsce” – wyjaśnił.
Sanktuarium maryjne i pasyjne w Kalwarii to zespół 42 obiektów sakralnych, które ufundowała rodzina Zebrzydowskich. Jego początki sięgają 1600 r. Wojewoda krakowski Mikołaj Zebrzydowski dostrzegł wówczas spore podobieństwo ukształtowania okolicy do Jerozolimy. W 1999 r. klasztor wraz z dróżkami został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Natury UNESCO.
Licheń
Z kolei największy kościół w Polsce znajdziemy ok. 75 km od Gniezna i ok. 120 od Poznania - to Bazylika Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski w Licheniu, jej kubatura wynosi ponad 300 tys. m sześc. Spoglądająca z cudownego obrazu Matka Boża, jako jedyna, przytula do serca polskie godło - białego orła.
Powstanie sanktuarium związane było z objawieniami maryjnymi w XIX wieku. Większość przekazów historycznych dotyczących cudownych objawień w Licheniu przekazywana była ustnie. Jak zaznaczył rzecznik sanktuarium ks. dr hab. Piotr Kieniewicz MIC - z powodu okupacji – najpierw przez zaborców, a potem nazistów, nie zachowały się żadne źródła pisane. Zgodnie z ustnymi przekazami zasadniczym wątkiem objawień maryjnych, jakie miały miejsce w Grąblinie, czyli lasku nieopodal Lichenia, od maja 1850 do sierpnia 1852 roku było wezwanie do nawrócenia: powrotu do modlitwy i życia zgodnego z bożymi przykazaniami”.
Budowa sanktuarium rozpoczęła się w 1994 r., prace zakończono po ok. 10 latach.
Warta zaznaczenia jest także symbolika bazyliki. Prowadzące do niej 33 schodki mają nawiązywać do lat życia Jezusa na Ziemi. Ponadto, w kościele znajduje się 365 okien – odpowiadających liczbie dni w roku oraz 52 otwory drzwiowe, mówiące o liczbie tygodni w roku kalendarzowym. Świątynię podtrzymuje także 12 kolumn symbolizujących apostołów.
Gietrzwałd
Jednak to warmińska wioska Gietrzwałd jest jedynym w Polsce miejscem objawień maryjnych oficjalnie potwierdzonych przez Watykan. Jest to jedno z 12 miejsc dotychczasowych objawień na świecie, obok Gwadelupe, La Salette, Fatimy czy Lourdes, które zostały uznane za autentyczne.
Gietrzwałdzkie objawienia rozpoczęły się 27 czerwca 1877 roku i trwały do 16 września 1877 roku. Głównymi wizjonerkami były 13-letnia Justyna Szafryńska oraz 12-letnia Barbara Samulowska. Matka Boża przemówiła do nich po polsku i prosiła o codzienne różańcowe modlitwy.
Wielką cześć oddawał Matce Bożej Gietrzwałdzkiej prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński. Pielgrzymował do Sanktuarium Maryjnego wiele razy. Po raz pierwszy w 1950 roku, w kolejnych zawsze, gdy tylko odwiedzał Warmię. 16 września 1967 roku na 90-lecie objawień koronował cudowny obraz. W 1970 roku papież Paweł VI nadał miejscowemu kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. W 100-lecie objawień Matki Boskiej w Gietrzwałdzie uczestniczyły rzesze wiernych oraz przedstawiciele Episkopatu Polski na czele z ówczesnym kardynałem Karolem Wojtyłą.
Łagiewniki
Światowe centrum kultu Miłosierdzia Bożego to Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie – Łagiewnikach. Rankiem 30 lipca sanktuarium odwiedzi papież Franciszek. Przejdzie on przez Bramę Miłosierdzia, a następnie w bazylice Miłosierdzia Bożego odprawi mszę z udziałem kapłanów, osób konsekrowanych i seminarzystów.
"Sercem" sanktuarium jest klasztorna kaplica, w której znajdują się: namalowany przez Adolfa Hyłę obraz Jezusa Miłosiernego i trumienka-relikwiarz ze szczątkami św. siostry Faustyny (1905-1938). W swoim "Dzienniczku" przekazała ona światu przesłanie o Bożym Miłosierdziu. Centralnym punktem we wnętrzu bazyliki jest obraz Jezusa Miłosiernego oświetlony snopem światła padającego z góry.
Klasztor Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Łagiewnikach powstał pod koniec XIX wieku, kiedy książę Aleksander Lubomirski przekazał znaczny fundusz na cele dobroczynne. Wybudowano wówczas kaplicę, klasztor i zakład dla dziewcząt.
W okresie międzywojennym w klasztorze w Łagiewnikach żyła i zmarła św. s. M. Faustyna Kowalska. Bazylikę podczas swojej ostatniej pielgrzymki do Polski w sierpniu 2002 r. poświęcił Jan Paweł II. Wtedy dokonał także aktu zawierzenia świata Bożemu Miłosierdziu. W 2006 r. w łagiewnickim sanktuarium papież Benedykt XVI spotkał się z siostrami, chorymi i niepełnosprawnymi.
Święta Lipka
Ważnym miejscem na mapie Polski jest także sanktuarium maryjne w Świętej Lipce. W sanktuarium tym można spotkać pielgrzymów z całej Polski oraz Litwy, Białorusi, Rosji, Niemiec, Włoch, Hiszpanii, czy Wielkiej Brytanii; co roku Świętą Lipkę odwiedza ok. 300 tys. pielgrzymów.
Święta Lipka to wyjątkowo piękny kościół (od 1983 roku nosi tytuł bazyliki mniejszej) o barokowym wystroju, który nie bez powodu nazywany jest perłą baroku. Uwagę we wnętrzu kościoła warto zwrócić przede wszystkim na lipę, która ma przypominać o początkach sanktuarium. W czasach pruskich na lipie miała się pojawić cudowna figura Matki Boskiej z dzieciątkiem. (PAP)
kos/ mow/
