W intencji niepodległej ojczyzny modlili się wspólnie katolicy i luteranie podczas nabożeństwa ekumenicznego w ewangelickim kościele Jezusowym w Cieszynie. Święto Niepodległości upamiętnili żywczanie. Na szybie kopalni w Jawiszowicach zawisła 12-m polska flaga.
Proboszcz cieszyńskiej parafii luterańskiej ks. Marcin Brzóska mówił, że 11 listopada jest „dniem szczególnym, w którym sięgamy do naszej historii, wspominając wydarzenia, gdy pod 123 latach niewoli i niebytu na mapie Europy, naród, który zawsze w jej sercu był i trwał w pragnieniu i marzeniu wolności, na tę wolność się wybił”.
"Chcemy dziś modlić się o pokój i wolność; o to, abyśmy jako naród doświadczali bożego błogosławieństwa w naszej codzienności; w swoim domu, w swoim kraju - wolni. (…) Chcemy jako społeczność tej ziemi prosić: +Przed Twe ołtarze zanosim błaganie, Ojczyznę wolną pobłogosław Panie+” – mówił.
Proboszcz katolickiej parafii św. Marii Magdaleny ks. Jacek Gracz mówił, że po 123 latach synowie narodu polskiego postanowili powiedzieć całym sobą: nie! „To doprowadziło do odzyskania wolności i tego, że dziś jesteśmy Polakami. Że możemy się cieszyć ojczyzną i jest ona wolna. To cud od Pana Boga, za który dziś dziękujemy” – powiedział.
Ks. Gracz podkreślił też, że „każda niewola bierze się stąd, że człowiek nie umie powiedzieć +nie+”. „Prośmy w czasie nabożeństwa, abyśmy mieli zdolność powiedzenia +nie+. Abyśmy nie tracili ideałów i marzeń. Prośmy o to, abyśmy potrafili żyć we wzajemnej miłości i aby łączyła nas solidarność, taka zwykła, międzyludzka” – prosił.
Po nabożeństwie delegacja władz Cieszyna z burmistrz Gabrielą Staszkiewicz złożyła kwiaty m.in. pod tablicą upamiętniającą powołanie Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego i przez pomnikiem ku czci Legionistów Śląskich poległych za Polskę.
Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego zawiązała się 19 października 1918 r. Nocą z 31 października na 1 listopada, za pomocą żołnierzy polskich w cieszyńskim garnizonie austriackim, dokonała bezkrwawego przejęcia władzy w regionie. Proklamowała przynależność Ziemi Cieszyńskiej do odradzającego się państwa polskiego i przejęciu w jego imieniu władzy. Na czele Rady stali ks. Józef Londzin, Jan Michejda i Tadeusz Reger.
Legion Śląski, na którego czele stanął Hieronim Przepiliński, kierownik szkoły wydziałowej w Cieszynie i komendant organizacji sokolskich na Śląsku Cieszyńskim, zasiliło ponad 400 ochotników – młodych górników i metalowców, rzemieślników, uczniów i nauczycieli, kupców, urzędników, a także chłopów i górali. Legioniści wymaszerowali z Cieszyna 21 września 1914 r. Dotarli do Mszany Dolnej, gdzie po kilku reorganizacjach zrąb oddziału włączony został do 1 batalionu 3 pułku piechoty II Brygady Legionów Polskich.
W Jawiszowicach koło Oświęcimia na szybie Andrzej III zabytkowej kopalni Jawiszowice Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau z Brzeszcz zawiesiła 12-m biało-czerwoną flagę. „Chcemy w ten sposób upamiętnić 105. rocznicę odzyskania niepodległości i 120-lecie powstania kopalni” – powiedział PAP Dagmar Kopijasz z Fundacji.
W Żywcu mieszczanie i władze miasta oraz powiatu złożyły kwiaty przed popiersiem Józefa Piłsudskiego przy starostwie. W miejscowej konkatedrze odprawiona została msza św. w intencji ojczyzny.
W Żywcu niepodległość przyszła już na przełomie października i listopada 1918 r. 30 października grupa mieszczan rozbroiła magistrackich wartowników. Następnego dnia na rynku zebrała się duża grupa żywczan gotowych do walki. Po negocjacjach wojska austriackie złożyły broń, a żołnierze, głównie Rumuni i Węgrzy, otrzymali żołd i opuścili miasto. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
szf/ agz/
