Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin (P), przewodniczący Rady Miejskiej Wrocławia Sergiusz Kmiecik (2P), prezydent Wrocławia Jacek Sutryk (3P), dyrektor Centrum Historii Zajezdnia, pełnomocnik prezydenta Wrocławia ds. obchodów Roku Edyty Stein Marek Mutor (L) oraz prezes Towarzystwa im. Edyty Stein ks. Jerzy Witek (2L) podczas konferencji prasowej z okazji inauguracji obchodów Roku Edyty Stein. Fot. PAP/M. Kulczyński
Kilkadziesiąt wydarzeń, w tym koncerty, konferencje naukowe, publikacje w internecie i wydawnicze składają się na obchody Roku Edyty Stein, który w piątek zainaugurowano we Wrocławiu. Kalendarium wydarzeń nie jest jeszcze zamknięte.
Rada Miejska Wrocławia ustanowiła rok 2022 Rokiem Edyty Stein. W ten sposób władze stolicy Dolnego Śląska chcą uczcić 130. rocznicę urodzin i 80. rocznicę śmierci świętej i patronki Europy.
Rodzinny dom Edyty Stein, który obecnie jest muzeum jej poświęconym, znajduje się we Wrocławiu przy ul. Nowowiejskiej 38. W piątek właśnie w tym budynku oficjalnie zainaugurowano obchody Roku Edyty Stein.
Dyrektor Ośrodka Pamięć i Przyszłość współorganizującego obchody Marek Mutor podkreślił, że nieprzypadkowo termin inauguracji wyznaczono na dzień po obchodach Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Edyta Stein zginęła bowiem 9 sierpnia 1942 w obozie koncentracyjnym Auschwitz i jest ofiarą zagłady.
„Celem obchodów Roku Edyty Stein jest z jednej strony przybliżenie postaci tej wrocławianki obecnym wrocławianom. Chcemy też, pokazując jej dorobek, jej postawę i otwartość, pokazywać światu i innym społeczeństwom, że Wrocław jest miastem otwartym, ceniącym swą przeszłość i swoich bohaterów” - powiedział Mutor.
Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin podkreślił, że Edyta Stein, która przyjęła potem imię Teresy Benedykty od Krzyża i została kanonizowana, jest bez wątpienia wielką Europejką.
„Tytuł patronki Europy nadał jej nasz wielki rodak papież święty Jan Paweł II. Warto zwrócić uwagę - jako jedynej kobiecie z tym tytułem obok średniowiecznych postaci: Katarzyny ze Sieny i Brygidy Szwedzkiej” - powiedział Sellin.
Przypomniał, że okresie studiów czy początku kariery naukowej była zaangażowana społecznie, a nawet politycznie i była niemiecką patriotką.
„Mocno sprzeciwiała się antysemityzmowi. Opowiadała się za współpracą narodów. Z całą stanowczością sprzeciwiała się nazizmowi, gdy tylko w jej ojczyźnie zaczął się umacniać. Już jako Teresa Benedykta od Krzyża, jako zakonnica katolicka sama doświadczyła brutalności tego systemu i w końcu padła jego ofiarą” - powiedział wiceminister.
Jak podano kalendarium obchodów Roku Edyty Stein nie jest jeszcze zamknięte, ale już wiadomo, że złoży się na nie kilkadziesiąt wydarzeń nie tylko zaplanowanych we Wrocławiu.
Te związane z 80. rocznicą śmierci w Auschwitz – 9 sierpnia odbędą się tam na terenie obozu koncentracyjnego oraz we Wrocławiu. W sierpniu też w kilka miastach w m.in. Paryżu, Kolonii i holenderskim Echt odbędą się koncerty zatytułowane „Gwiazda Europy” dla uczczenia patronki kontynentu.
Natomiast w dniach 10-16 października odbędzie się też w kilku miastach Tydzień Edyty Stein, a we Wrocławiu „Remembrance and Future Forum - Edyta Stein”. Planowane są wydawnictwa, publikacje – także internetowe, pokazy artystyczne. We Wrocławiu będzie można odbyć z przewodnikiem spacer „Śladami Edyty Stein”.
Edyta Stein urodziła się we Wrocławiu w pobożnej rodzinie żydowskiej w 1891 r. Była doktorem filozofii. Studiowała u Edmunda Husserla; zetknęła się z Romanem Ingardenem, a ich wspólne zainteresowania zaowocowały później długoletnią przyjaźnią, której odbicie znajduje się w prowadzonej przez dwadzieścia lat korespondencji obojga uczonych.
Po okresie zwątpienia i ateizmu, w wieku 30 lat przeszła na katolicyzm. 12 lat później wstąpiła do zakonu karmelitanek. Przyjęła imię Teresa Benedykta od Krzyża. W wyniku narastających prześladowań Żydów pod koniec 1938 r. została przeniesiona do klasztoru Karmelitanek w Echt na terenie Holandii.
2 sierpnia 1942 r. zakonnica została aresztowana w klasztorze przez gestapo i osadzona w policyjnym obozie tranzytowym Amersfoort. Dwa dni później została przeniesiona do obozu zbiorczego w Westerbork w okupowanej Holandii. Stamtąd Niemcy deportowali zakonnicę - wraz z blisko tysiącem Żydów - do Auschwitz. Wśród nich znajdowało się kilkudziesięciu ochrzczonych Żydów, a także siostra Edyty, Róża.
Edyta Stein została zabita w komorze gazowej w Auschwitz-Birkenau 9 sierpnia 1942 r. wraz z grupą więźniów, w której była też jej siostra Róża.
Edyta Stein została beatyfikowana w 1987 r. przez Jana Pawła II, a 11 lat później kanonizowana. W 1999 r. Jan Paweł II ogłosił św. Teresę Benedyktę od Krzyża - obok św. Katarzyny ze Sieny i św. Brygidy Szwedzkiej - patronką Europy. Edyta Stein jest pierwszą Żydówką, która przeszła na katolicyzm i została kanonizowana.(PAP)
autor: Roman Skiba
ros/ dki/
