Kwesty na renowacje nagrobków i kultywowanie pamięci o Żołnierzach Wyklętych zapowiadają organizatorzy części zbiórek na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie - największym w kraju i trzecim w Europie pod względem zajmowanej powierzchni.
Swoją kwestę już po raz dwunasty organizuje Stowarzyszenie na Rzecz Szczecińskiego Cmentarza Centralnego, tradycyjnie przeznaczając zebrane fundusze na odnowienie wybranego, zaniedbanego nagrobka zasłużonego szczecinianina.
W tym roku zebrane pieniądze będą przeznaczone na renowację nagrobka artysty plastyka, ale także satyryka Emanuela Messera, który zaprojektował wraz ze Sławomirem Lewińskim mozaikę na fasadzie Kina Kosmos - powiedział PAP w czwartek prezes Stowarzyszenia na Rzecz Szczecińskiego Cmentarza Centralnego Maciej Słomiński.
1 listopada środki na renowację pomnika Messera zbierać będzie około stu osób, a wśród nich szczecińscy artyści, wojewódzki i miejski konserwatorzy zabytków, a także młodzież - dodał Słomiński.
W ubiegłym roku do puszek Stowarzyszenia trafiło 8 tys. zł, za które odnowiono grób nauczyciela i działacza polonijnego w niemieckim Szczecinie Maksymiliana Golisza, straconego w 1943 r. w obozie koncentracyjnym w Oranienburgu.
Podobną kwotę zebrano dwa lata temu; wtedy odnowiono symboliczny nagrobek polskiego nauczyciela w międzywojennym Szczecinie, działacza szczecińskiej Polonii, Aleksandra Omieczyńskiego.
31 października i 1 listopada na Cmentarzu Centralnym pieniądze zbierać będą także wolontariusze Fundacji Kazimierza Wielkiego, powołanej w celu m.in. przywracania pamięci o bohaterach narodowych i krzewienia wartości patriotycznych.
Jak powiedział PAP jeden z organizatorów kwesty Bartłomiej Ilcewicz, zebrane środki przeznaczone będą m.in. na budowę, remont nagrobków, pomników i tablic pamiątkowych poświęconych żołnierzom niepodległościowego podziemia, czy organizację wykładów na ich temat.
Z kolei wolontariusze fundacji Polskie Kresy Wschodnie - Dziedzictwo i Pamięć będą zbierali pieniądze na budowę w Szczecinie pomnika upamiętniającego ofiary ludobójstwa na Wołyniu - powiedział Ilcewicz.
Zbiórkę pod pomnikiem "Tym, którzy nie powrócili z morza" na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie w sobotę organizuje Fundacja "Ludziom Morza". Celem zbiórki jest pozyskanie środków na rzecz ofiar wypadków i katastrof morskich oraz ich rodzin.
Cmentarz Centralny, dawny Haupt Friedhof, założono w latach 1899-1900. Generalny projekt nekropolii opracował szczeciński architekt Wilhelm Meyer-Schwartau. Na cmentarzu powstały oryginalne obiekty sztuki nagrobnej, projektowane przez artystów tej miary, co Ernst Barlach, niemiecki rzeźbiarz i grafik.
Współtwórcą układu zieleni i pierwszym dyrektorem cmentarza był Georg Hannig (1872-1934). Przyjął on założenie, że groby powinny być widoczne ze wszystkich stron, dlatego unikał stłoczenia dużej liczby nagrobków. Na cmentarzu rośnie blisko 420 gatunków drzew i krzewów, w tym sporo egzotycznych.
W starej części nekropolii znajdują się groby i pomniki słynnych szczecinian, m.in. projektantów cmentarza - Wilhelma Meyera Schwartau i Georga Hanniga, słynnego nadburmistrza Szczecina Hermanna Hackera, historyka i konserwatora zabytków Hugona Lemcke. W spisie konserwatora zabytków ujęto 34 poniemieckie nagrobki.
Na terenie nekropolii spoczywa ok. 300 tysięcy osób. Na cmentarzu jest ok. 30 pomników, obelisków i tablic, poświęconych m.in. Pamięci Sybiraków, Armii Krajowej, Pamięci Dzieci Nienarodzonych, Ofiar Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych; jest Pomnik Braterstwa Broni oraz obelisk Ku Czci Ofiar Stalinizmu. (PAP)
res/ pz
