Portal „Lubelskie cegielnie. Materia miasta”
Model 3D dawnej cegielni i pieca hoffmanowskiego, leksykon różnych cegieł z terenów Lublina, a także nagrane wspomnienia m.in. dawnych pracowników cegielni zawiera specjalny portal przygotowany przez Ośrodek Brama Grodzka - Teatr NN w Lublinie.
„To kawałek fascynującej historii Lublina” – powiedział PAP Tomasz Czajkowski z Ośrodka Brama Grodzka - Teatr NN, współtwórca portalu „Lubelskie cegielnie. Materia miasta”.
Obecnie w Lublinie nie funkcjonuje już żadna cegielnia, ostatnia została zamknięta w 2010 r. „Cegielnie istniały w Lublinie przez wiele, wiele lat. Dziś, poza nielicznymi reliktami, właściwie nie ma śladu po tych cegielniach, a one wniosły duży wkład w rozwój Lublina” – dodał Czajkowski.
Na portalu zamieszczona jest rekonstrukcja - w technice 3D - jednej z najważniejszych lubelskich cegielni „Kalinowszczyzna”. W wirtualnej cegielni internauci mogą zobaczyć krok po kroku jak wyglądał dawny proces produkcji cegły, poznać używane tam narzędzia. Jest również zamieszczony model 3D pieca hoffmanowskiego (rozpowszechnionego w II poł. XIX w.), w którym wypalano cegły.
Na portalu, oprócz historii lubelskiego cegielnictwa, zamieszczono też monografie 14 lubelskich cegielni – z opisami ich właścicieli, historii powstania i działalności, stosowanych technologii i sygnatur.
Jest też leksykon 50 różnych cegieł, znalezionych w różnych częściach Lublina. Kilkanaście cegieł, m.in. dzięki umieszczonym na nich sygnaturom, udało się przyporządkować do konkretnych, działających w Lublinie w XIX i XX w. cegielni, m.in.: Kalinowszczyzna, Rola, Sierakowszczyzna, Lemszczyzna, Helenów, Rekord, Rury, Michalew.
Osobny dział na portalu stanowią nagrania wspomnień i opowieści o cegielniach. „To opowieści ludzi, którzy wykonywali tę ciężką pracę, nawet po kilkanaście godzin dziennie. Są też wspomnienia osób, które pamiętają cegielnie z dzieciństwa i często się tam np. bawiły, bo mieszkały w pobliżu” – powiedział Czajkowski.
Jak dodał, są to fascynujące historie o świecie, którego już nie ma. „Cegielnia to było miejsce pracy, na terenie którego jednocześnie ludzie mieszkali. Wytwarzała się tam wspólnota mieszkańców, solidarność, samopomoc sąsiedzka. To świat, którego już tak naprawdę dzisiaj nie ma” – dodał.
Na portalu zamieszczono też wiele fotografii m.in. dawnych budynków cegielni i narzędzi w nich używanych, a także mapy obrazujące rozmieszczenie cegielni w mieście w XIX i XX wieku. W serwisie dostępna jest również obszerna bibliografia.
Projekt został dofinansowany przez Muzeum Historii Polski w ramach programu „Patriotyzm Jutra”. (PAP)
Autorka: Renata Chrzanowska
ren/ itm/
