Zespół Regionalny „Magurzanie” z Łodygowic otrzymał Złote Żywieckie Serce, główny laur 54. Festiwalu Folkloru Górali Polskich, który odbył się w Żywcu (Śląskie) w ramach 60. Tygodnia Kultury Beskidzkiej (TKB) - podali w czwartek PAP organizatorzy z bielskiego Regionalnego Ośrodka Kultury.
Tydzień Kultury Beskidzkiej to jeden z największych w Europie festiwali folklorystycznych.
„Magurzanie” otrzymali w nagrodę Złote Żywieckie Serce oraz 15 tys. zł.
Zwycięski zespół przedstawił program zatytułowany „Wesele z początku XX wieku Julecki z Zorzeca i Jonka z Ciśca – fragment z oczepinami”. Ukazuje on fragment pierwszego dnia wesela Julecki i Jonka, którego ważną częścią są oczepiny. Wesele odbywa się na początku XX wieku w tak zwanym Starym Zarzeczu, czyli w nieistniejącej już wiosce, która została zalana wodami Jeziora Żywieckiego w latach 60. XX wieku.
Występ rozpoczął się od pamiątkowego zdjęcia wykonanego przez fotografa z Żywca. Następnie zarzeczanie i goście z Ciśca wrócili do izby, by kontynuować zabawę. Widzowie zobaczyli różnego rodzaju tańce. Głównym punktem inscenizacji były oczepiny, w których uczestniczyły tylko kobiety: panny żegnały się z panią młodą, wyprowadzając ją pieśniami i tańcem ze stanu panieńskiego. Mężatki przyjeły ją do swojego grona.
Zespół „Magurzanie” założyła Krystyna Mikociak w 1984 roku. Kultywuje on tradycje Łodygowic, górali żywieckich oraz regionów ościennych. W składzie jest 60 nastoletnich i dorosłych tancerzy, wokalistów i muzyków. Posiada też grupę dziecięcą. Zespół otrzymał wiele nagród i wyróżnień, w tym Nagrodę im. Oskara Kolberga, Złote Żywieckie Serce oraz Złotą Ciupagę na Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem.
Srebrne Żywieckie Serce i nagroda pieniężna w wysokości 13 tys. zł powędrowała do Regionalnego Zespołu „Dolina Popradu” z Piwnicznej-Zdroju, który pokazał program „Na flisie”. Brązowe Żywieckie Serce i 11 tys. zł otrzymał Zespół Regionalny „Mystkowianie” z Mystkowa z programem „Powrót z asenterunku”.
Jurorzy przyznali trzynaście wyróżnień. Nagrodę indywidualną - za mistrzowskie wykonywanie akompaniamentu skrzypcowego - otrzymał Marek Zięba, kierownik Zespołu Starosądeczanie ze Starego Sącza.
Jury wytypowało zespoły, które wezmą udział w Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem. Będą to: „Magurzanie” i "Dolina Popradu”, a także „Mszalniczanie” z Mszalnicy i „Turnie” z Zakopanego.
W szranki Festiwalu Folkloru Górali Polskich na deskach żywieckiego amfiteatru „Pod Grojcem” stanęły w tym roku 23 zespoły. Jury w protokole wskazało, że na scenie reprezentowani byli górale: śląscy, żywieccy, babiogórscy, podhalańscy, czadeccy, zagórzańscy, ze Słopnic, ochotniccy, nadpopradzcy, a także przedstawiciele terenów podgórskich - lachy sądeckie, limanowskie i szczyrzyckie, Pogórzanie i Dolanie.
Jurorzy w protokole zaznaczyli, iż zaobserwowali „zanik gwary, która jest podstawowym elementem kultury tradycyjnej i wymaga pielęgnacji”. Dostrzegli też „problemy w odczytywaniu głębokich treści znaczeniowych w kodzie obrzędowym”. Pochwalili natomiast wielką dbałość o estetykę i zróżnicowanie elementów stroju oraz zaznaczenie czasoprzestrzeni obrzędowości. „Z wielką radością i satysfakcją jury podkreśla bogactwo tematyczne prezentowanych widowisk” – podkreślono.
W 54. Festiwalu uczestniczyły nie tylko zespoły folklorystyczne. W kategorii kapel Złote Żywieckie Serce otrzymała „Kotelnica” z Mszany Dolnej i Olszówki. Wśród grup śpiewaczych najlepsi okazali się „Podegrodzcy chłopcy” z Podegrodzia. Laureatem głównej nagrody w kategorii „mistrz i uczeń – instrumentalista” został heligonista Konrad Jurasz z Węgierskiej Górki. Jego uczniami są Zofia Kupczak, Kacper Kubica i Łukasz Piętka. Główną nagrodę w kategorii „mistrz i uczeń – śpiewacy” otrzymała Mirosława Zaziąbło-Hubiak z Tylmanowej. Jej uczennice to Magdalena Giemzik, Justyna Giemzik i Anastazja Zaziąbło-Hubiak. Złote Żywieckie Serce w kategorii śpiewaków powędrowało do Adrianny Wędzel z Kamesznicy, a wśród solistów instrumentalistów do skrzypka Eugeniusza Karkoszki z Lipnicy Wielkiej. Wśród solistów multiinstrumentalistów tryumfował Marcin Blachura z Żywca, który grał na dudach żywieckich, piszczałce wielkopostnej, fujarce sześciootworowej i skrzypcach.
W środę na TKB w amfiteatrze w Wiśle rozpoczęły się 32. Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne. Występuje w nich kilkanaście zespołów, między innymi z Chile, Maroka, Meksyku i Palestyny, a także trzech reprezentantów Polski – „Istebna” z Istebnej, „Powiśle” z Puław i „Ziemia Żywiecka” z Żywca. Koncert finałowy i wręczenie nagród zaplanowano na sobotni wieczór.
Tydzień Kultury Beskidzkiej to jedno z największych wydarzeń folklorystycznych w Europie. Rozpoczął się w minioną sobotę i potrwa do najbliższej niedzieli. Uczestniczy w nim około 90 zespołów, które występują w Żywcu, Wiśle, Szczyrku, Makowie Podhalańskim i Oświęcimiu, a także na imprezach towarzyszących – festynie w Istebnej, Wawrzyńcowych Hudach w Ujsołach i Gorolskim Święcie w Jabłonkowie na Zaolziu.
Tydzień Kultury Beskidzkiej nawiązuje do przedwojennego Święta Gór. Pierwsza edycja odbyła się w 1964 r. w Wiśle i był to wówczas jedynie przegląd zespołów regionu cieszyńskiego, wzbogacony o zespoły z Podhala i Zaolzia. W następnych latach do imprezy dołączały kolejne miasta.
Honorowy patronat nad 60. TKB objął prezydent RP Andrzej Duda. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
szf/ dki/
